1034883/226/0015/9.10.2007

ΘΕΜΑ: Έκδοση φορολογικού στοιχείου για την ακύρωση δικαιώματος λήψης υπηρεσιών από ιδιώτη κατά τη διάρκεια της παροχής τους.

Με την από 4.4.2007 αίτησή σας θέτετε υπόψη μας ο πελάτης σας (εφεξής εταιρεία) δραστηριοποιείται στο χώρο της εκμετάλλευσης τουριστικών λιμένων (μαρίνων) ελλιμενίζοντας σκάφη τρίτων (ιδιωτών) με αντάλλαγμα την πληρωμή σχετικών τελών ελλιμενισμού και παγίου για τις παρεχόμενες απ’ αυτή υπηρεσίες. Η εν λόγω εταιρεία προτίθεται να συνάψει συμβάσεις ελλιμενισμού πολυετούς διάρκειας με τους ενδιαφερόμενους, οι οποίες (συμβάσεις), μεταξύ άλλων, θα προβλέπουν ότι η εταιρεία θα παραχωρεί για το οριζόμενο χρονικό διάστημα συγκεκριμένη θέση ορισμένων διαστάσεων στον πελάτη της, ενώ αυτός θα υποχρεούται να καταβάλει κατά το χρόνο υπογραφής της σύμβασης το ποσό των τελών ελλιμενισμού που αντιστοιχεί σε όλα τα χρόνια διάρκειας της σύμβασης. Περαιτέρω, θα δίδεται η δυνατότητα, σε περίπτωση λύσης της σύμβασης με πρωτοβουλία του πελάτη, της επιστροφής του ποσού που αντιστοιχεί μέχρι το χρόνο λήξης της αρχικής διάρκειας της σύμβασης μειωμένο όμως κατά ένα μέρος, όπως λεπτομερώς θα ορίζεται στη σύμβαση.

Με βάση τα προαναφερόμενα ρωτάτε με ποιο φορολογικό παραστατικό θα επιστρέψει η εταιρεία τα χρήματα στον πελάτη της, στην εν λόγω περίπτωση, ώστε να καλύψει τις συμβατικές υποχρεώσεις της.

Επί του ανωτέρω ερωτήματος σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 13 (παρ. 3) και 12 (παρ. 14 και 15) του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992), όπως ισχύουν, οι αποδείξεις παροχής υπηρεσιών (Α.Π.Υ.) όλων των επιτηδευματιών, με εξαίρεση τους ελεύθερους επαγγελματίες (άρθρο 48 παρ. 1 του ν. 2238/94), εκδίδονται με την ολοκλήρωση της υπηρεσίας. Όταν η παροχή υπηρεσιών διαρκεί εκδίδεται Α.Π.Υ. κατά το χρόνο που καθίσταται απαιτητό μέρος της αμοιβής, για το μέρος αυτό της υπηρεσίας που παρασχέθηκε. Σε καμία περίπτωση η Α.Π.Υ. δεν μπορεί να εκδοθεί πέραν της διαχειριστικής περιόδου που παρασχέθηκε η υπηρεσία (στο σύνολο ή μέρος αυτής). Επίσης με την εγκύκλιο 1040978/ΠΟΛ. 1110/1993 διευκρινίστηκε ότι η υποχρέωση έκδοσης Τ.Π.Υ. ή Α.Π.Υ. δεν συναρτάται με την είσπραξη των αμοιβών, αλλά αρκεί και μόνο το γεγονός ότι δημιουργήθηκε δικαίωμα είσπραξης από την παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών.

Διευκρινίστηκε επίσης ότι δεν απαγορεύεται (προαιρετικά) να εκδοθεί Τ.Π.Υ. ή Α.Π.Υ., σε προγενέστερο χρόνο, εντός βεβαίως της ίδιας χρήσης (διαχειριστικής περιόδου), εφόσον είναι γνωστή και προκαθορισμένη η αναλογούσα αμοιβή για μέρος ή στο σύνολο αυτής.

2. Περαιτέρω, σύμφωνα με τις διατάξεις του προτελευταίου εδαφίου της παραγράφου 14 του άρθρου 12 του ιδίου ως άνω νομοθετήματος, ειδικά σε περίπτωση παροχής σε πελάτη δικαιώματος λήψης υπηρεσιών, για συγκεκριμένο ή μη χρονικό διάστημα, έναντι προκαθορισμένης αμοιβής, ανεξάρτητα αν αυτή αφορά συγκεκριμένο ή μη πλήθος υπηρεσιών, το τιμολόγιο εκδίδεται κατά το χρόνο που η αμοιβή είναι απαιτητή και ο πελάτης αποκτά το σχετικό δικαίωμα λήψης των υπηρεσιών και όχι αργότερα από το τέλος της διαχειριστικής περιόδου των συμβαλλομένων.

3. Επίσης, με την εγκύκλιό μας ΠΟΛ. 1022/2004 διευκρινίστηκε ότι σε περίπτωση ακύρωσης από πελάτη δικαιώματος λήψης υπηρεσιών (όπως είχε δικαίωμα από σχετικό συμφωνητικό), όπου η πληρωμή για τις υπηρεσίες που επρόκειτο να του παρασχεθούν είχε γίνει με τη μορφή προεξόφλησης μέσω σύμβασης της επιχείρησης με τραπεζικό ίδρυμα, το οποίο με αίτηση του πελάτη προβαίνει σε ακύρωση της συναλλαγής και του επιστρέφει τα χρήματα με πίστωση του λογαριασμού όψεως που τηρεί για το λόγο αυτό η επιχείρηση, μπορεί να εκδίδεται απόδειξη επιστροφής (αθεώρητη) για τη λογιστική τακτοποίηση του υπολοίπου της αξίας των υπηρεσιών που δεν παρασχέθηκαν, καθώς και του Φ.Π.Α. που αναλογεί, με την προϋπόθεση ότι, θα διαφυλάσσονται ως απαραίτητα δικαιολογητικά για την έκδοσή της τα σχετικά έγγραφα (αίτηση του πελάτη, συμφωνητικό, τραπεζικά) που αποδεικνύουν το πραγματικό γεγονός. Ανάλογη εφαρμογή έχουν τα προηγούμενα και στη περίπτωση που η πληρωμή των υπηρεσιών που επρόκειτο να παρασχεθούν δεν έχει γίνει μέσω τραπεζικού ιδρύματος και ο πελάτης προβαίνει σε ακύρωση της συναλλαγής και συμφωνείται μεταξύ των αντισυμβαλλομένων μερών επιστροφή ποσού, με την προϋπόθεση ότι το ποσό επιστρέφεται μέσω τραπεζικού ιδρύματος (κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό, έμβασμα, επιταγή κ.λ.π.)

4. Ενόψει των ανωτέρω και προκειμένου να καταστεί δυνατή η επιστροφή του χρηματικού ποσού (που αντιστοιχεί μέχρι το χρόνο λήξης της αρχικής διάρκειας της σύμβασης) από την εταιρεία στον πελάτη της, λόγω ακύρωσης του δικαιώματος από τον τελευταίο, μπορεί, κατ’ ανάλογη εφαρμογή των όσων έχουν γίνει δεκτά από τη διοίκηση (παρ. 3 ανωτέρω), να εκδοθεί απόδειξη επιστροφής (αθεώρητη), με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι θα αναγράφεται σ’ αυτήν ο αριθμός της σχετικής Α.Π.Υ. που είχε εκδοθεί, τα στοιχεία του πελάτη, ο Α.Φ.Μ. ή ο αριθμός ταυτότητάς του και η ακριβής διεύθυνση κατοικίας του. Προσέτι θα διαφυλάσσονται ως απαραίτητα δικαιολογητικά για την έκδοσή της τα σχετικά έγγραφα (αίτηση του πελάτη, σύμβαση, τραπεζικά έγγραφα), που αποδεικνύουν το πραγματικό γεγονός, στο χρόνο που ορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 21 του Κ.Β.Σ. και με την επιπλέον προϋπόθεση, σύμφωνα με τη θέση της διοίκησης (έγγραφά 1101969/927π.ε./0015/21.4.2003 και 1113853/1364/0015/16.2.2004 και εγκύκλιος ΠΟΛ.1022/2004) η επιστροφή του ποσού να γίνει μέσω τραπεζικού ιδρύματος (κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό, έμβασμα, επιταγή κ.λ.π.).

Σημειώνουμε ότι η εν λόγω περίπτωση εξαρτάται απόλυτα από την εξέταση πραγματικών περιστατικών και δεδομένων και επομένως κρίνεται τελικά από το φορολογικό έλεγχο σε συνδυασμό με τις σχετικές συμβάσεις.

Τέλος, αναφορικά με τα υπόλοιπα ερωτήματα που θέτετε με την υπόψη αίτησή σας, σας γνωρίζουμε ότι, επειδή η απάντηση σ’ αυτά χρήζει εξέτασης, κατά περίπτωση, των πραγματικών δεδομένων και περιστατικών (π.χ. εάν η εκμετάλλευση από τον πελάτη της εταιρείας του χώρου που του παραχωρείται τον καθιστά τον ίδιο επιτηδευματία ή όχι) θα πρέπει να αποταθείτε στην αρμόδια για τη φορολογία του ενδιαφερομένου Δ.Ο.Υ., για να σας παράσχει τις σχετικές απαντήσεις και διευκρινίσεις.