Αριθμ. 41525

ΦΕΚ B' 4158/30.07.2025

Παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των περιφερειών, οικονομικού έτους 2026.

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις

α) Του άρθρου 78 του ν. 4172/2013 «Φορολογία εισοδήματος, επείγοντα μέτρα εφαρμογής του ν. 4046/2012, του ν. 4093/2012 και του ν. 4127/2013 και άλλες διατάξεις» (Α’ 167),

β) του άρθρου 64 του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (Α’ 143), όπως έχει τροποποιηθεί με το άρθρο 55 του ν. 5217/2025 (Α’ 120),

γ) του άρθρου 260 του ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α’ 87), καθώς επίσης αυτές του άρθρου 268 του νόμου αυτού,

δ) του π.δ. 30/1996 «Κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο νόμου με τίτλο ’’Κώδικας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης’’ των ισχυουσών διατάξεων για τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση» (Α’ 21) και του άρθρου 5 του ν. 2672/1998, το οποίο ρυθμίζει θέματα προϋπολογισμού των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων,

ε) του άρθρου 90 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α’ 98), όπως διατηρήθηκε σε ισχύ με την περ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α’ 133),

στ) του π.δ. 141/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Εσωτερικών» (Α’ 180),

ζ) του π.δ. 142/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Οικονομικών» (Α’ 181),

η) του π.δ. 54/2018 «Ορισμός του περιεχομένου και του χρόνου έναρξης της εφαρμογής του Λογιστικού Πλαισίου της Γενικής Κυβέρνησης» (Α’ 103),

θ) του π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους - Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α’ 119),

ι) του π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α’ 123), ιδίως δε της παρ. 1 του άρθρου 12 αυτού,

ια) του άρθρου 1 του π.δ. 40/2021 «Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων και Γενικών Γραμματειών, σύσταση και μετονομασία Γενικών Γραμματειών» (Α’ 100),

ιβ) του π.δ. 77/2023 «Σύσταση Υπουργείου και μετονομασία Υπουργείων - Σύσταση, κατάργηση και μετονομασία Γενικών και Ειδικών Γραμματειών - Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων, θέσεων προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων» (Α’ 130),

ιγ) του άρθρου 3 του π.δ. 82/2023 «Μετονομασία Υπουργείου - Σύσταση και μετονομασία Γενικών Γραμματειών - Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων και θέσεων προσωπικού - Τροποποίηση και συμπλήρωση του π.δ. 77/2023 (Α’ 130) - Μεταβατικές διατάξεις» (Α’ 139),

ιδ) του π.δ. 79/2023 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 131) και του π.δ. 32/2024 «Διορισμός Υπουργών και Υφυπουργών (Α’ 91),

ιε) της υπό στοιχεία 102928 ΕΞ 2023 κοινής απόφασης του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Οικονομικών «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Οικονομικών, Αθανάσιο Πετραλιά» (Β’ 4441).

ιστ) της υπό στοιχεία 2/45253/ΔΠΓΚ/26.06.2025 υπουργικής απόφασης «Σχέδιο Λογαριασμών του Λογιστικού Πλαισίου της Γενικής Κυβέρνησης και κοινή οικονομική ταξινόμηση του Προϋπολογισμού των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης» (Β’ 3364).

2. Το υπ’ αρ. 40420/22-07-2025 έγγραφο του ΥΠΕΣ, με το οποίο ζητήθηκε η διατύπωση γνώμης επί του σχεδίου της παρούσας κοινής υπουργικής απόφασης, από την Ένωση Περιφερειών Ελλάδας, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 78 του ν. 4172/2013 (Α’ 167).

3. Τo υπ’ αρ. 591/25-07-2025 έγγραφο της ΕΝΠΕ, με το οποίο γνωστοποίησε τις σχετικές απόψεις του Διοικητικού Συμβουλίου της επί του σχεδίου, όπως διατυπώθηκαν στο υπ’ αρ. 590/25-07-2025 Απόσπασμα Πρακτικού Συνεδρίασης αυτού.

4. Την υπό στοιχεία ΓΔΟΤΑΑΠ/149/25-07-2025 εισήγηση του Γενικού Διευθυντή Οικονομικών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Αναπτυξιακής Πολιτικής, σύμφωνα με τη οποία με την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, ούτε σε βάρος των προϋπολογισμών των περιφερειών.

5. Το γεγονός ότι οι διατάξεις της παρούσας δεν αφορούν σε διοικητική διαδικασία για την οποία υπάρχει υποχρέωση καταχώρισης στο ΕΜΔΔ - ΜΙΤΟΣ,

αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

Γενικές οδηγίες κατάρτισης του προϋπολογισμού

1. Οι ΟΤΑ β’ βαθμού οφείλουν να καταρτίζουν τουλάχιστον ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς σύμφωνα με το άρθρο 64 του ν. 4270/2014.

Σε περίπτωση σύνταξης μη ισοσκελισμένου προϋπολογισμού έτους 2026, το ύψος του ελλείματος μεταξύ εσόδων και εξόδων δεν μπορεί να υπερβαίνει το ύψος ποσού των χρηματικών διαθεσίμων που η περιφέρεια κατά τις εκτιμήσεις της θα διαθέτει την 31.12.2025.

2. Για τις περιφέρειες, ως φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ισχύουν κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού τους, οι γενικές αρχές για τη διαχείριση των οικονομικών της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 33, οι γενικές αρχές δημοσιονομικού σχεδιασμού του άρθρου 34, ο κανόνα καθαρών δαπανών του άρθρου 36, το σχέδιο διορθωτικών ενεργειών του άρθρου 39 και οι γενικές αρχές κατάρτισης προϋπολογισμού του άρθρου 49 του ν. 4270/2014.

3. Στον προϋπολογισμό εγγράφονται όλες οι δαπάνες της περιφέρειας που προβλέπεται να πληρωθούν και όλα τα έσοδα που αναμένεται να εισπραχθούν κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους. Τυχόν υπερεκτίμηση εσόδων ή εγγραφή εσόδων που δεν πρόκειται να εισπραχθούν οδηγεί ουσιαστικά στην μη επίτευξη του οικονομικού αποτελέσματος, καθιστώντας τον προϋπολογισμό ελλειμματικό.

4. Κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού, το σύνολο των εσόδων που αναφέρονται στην περ. Β του άρθρου 4, εκτιμώνται με τη μεθοδολογία που ορίζεται στο σ’ αυτό. Εκτιμήσεις που αποκλίνουν της μεθοδολογίας αυτής συνιστούν υπερεκτίμηση των εσόδων ή εγγραφή εσόδων που δεν πρόκειται να εισπραχθούν.

5. Η τήρηση των ανωτέρω και των επιμέρους οδηγιών που ορίζονται στην παρούσα ελέγχεται από το Υπουργείο Εσωτερικών και την αρμόδια για την εποπτεία της περιφέρειας αρχή και η παραβίασή τους οδηγεί στην αναπομπή του προϋπολογισμού στο περιφερειακό συμβούλιο.

6. Υποχρεώσεις που απορρέουν από μη νόμιμες ή μη κανονικές δαπάνες εγγράφονται στον προϋπολογισμό, τουλάχιστον ως προς το ποσό κατά το οποίο εκτιμάται ότι θα υπάρξει συνδρομή των προϋποθέσεων νομιμότητας ή κανονικότητας αυτών ή δικαστική απόφαση εντός του έτους που θα εκδικάζει την πληρωμή του ποσού του παραστατικού, πλέον των αναλογούντων τόκων υπερημερίας και δικαστικών εξόδων. Σε κάθε περίπτωση, στο πλαίσιο του συγκεκριμένου χειρισμού είναι απαραίτητο να συνυπολογίζεται ο κίνδυνος εμφάνισης μελλοντικής αδυναμίας του φορέα να ικανοποιήσει τις υποχρεώσεις του (και συνακόλουθα να διατηρήσει ισοσκελισμένο τον προϋπολογισμό του) εξαιτίας γεγονότων όπως η έκδοση δικαστικών αποφάσεων ή η υποβολή εκκρεμών δικαιολογητικών που θα καθιστούν άμεσα πληρωτέες δαπάνες που είχαν χαρακτηριστεί προγενέστερα ως μη νόμιμες ή μη κανονικές.

7. Σε περιπτώσεις όπου υφίστανται υποχρεώσεις ή και απαιτήσεις για τις οποίες συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις παραγραφής, αυτές δεν θα πρέπει να συνεχίσουν να εγγράφονται στον προϋπολογισμό της περιφέρειας αλλά θα πρέπει τα αρμόδια όργανα της τελευταίας να προβούν στις απαιτούμενες ενέργειες για τη διαγραφή τους.

8. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι έχουν αναληφθεί υποχρεώσεις και πραγματοποιηθεί δαπάνες καθ’ υπέρβαση των εγγεγραμμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού, τα ποσά που αναλογούν στο ύψος αυτών, καταλογίζονται σε βάρος των οργάνων που ενέκριναν ή συνέπραξαν στην εκτέλεση της δαπάνης (άρθρο 66 παρ. 5 του ν. 4270/2014 και άρθρο 11 του π.δ. 80/2016).

9. Κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού εγγράφεται κάθε φορά στο σκέλος των εσόδων το σύνολο των αποδόσεων που απορρέουν από ΚΑΠ ή από άλλου είδους πόρους, ανεξαρτήτως τυχόν κρατήσεων, κατασχέσεων, συμψηφισμού οφειλών ή απευθείας παρακράτησης από χρηματοπιστωτικό ίδρυμα των τοκοχρεωλυτικών δόσεων για συνομολογηθέν δάνειο. Οι ανωτέρω μειώσεις καταγράφονται ως πληρωμή εξόδων σε βάρος των λογαριασμών που αφορούν, με έκδοση αντίστοιχων τακτοποιητικών ενταλμάτων.

Άρθρο 2

Τύπος προϋπολογισμού και διαδικασίες σύνταξης, ψήφισης και ελέγχου αυτού

1. Η οικονομική ταξινόμηση που εφαρμόζεται για τον προϋπολογισμό 2026 και μετά καθορίστηκε με την υπό στοιχεία 2/45253/ΔΠΓΚ/26.06.2025 (Β’ 3364) υπουργική απόφαση «Σχέδιο Λογαριασμών του Λογιστικού Πλαισίου της Γενικής Κυβέρνησης και κοινή οικονομική ταξινόμηση του Προϋπολογισμού των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης» και είναι ενιαία για τον τακτικό προϋπολογισμό και τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων.

2. Οι αναλυτικός προϋπολογισμός αναπτύσσεται ως προς τα έσοδα και τα έξοδα σε έξι (6) στήλες, όπου αναγράφονται:

• Στην 1η ο Λογαριασμός,
• στην 2η η περιγραφή του,
• στην 3η οι προβλέψεις για το 2026,
• στην 4η οι προβλέψεις για το κλείσιμο του τρέχοντος έτους (2025)
• στην 5η οι διαμορφωθείσες πιστώσεις των εσόδων και εξόδων κατά το 2025 (αρχικός προϋπολογισμός ± τροποποιήσεις), και
• στην 6η τα απολογιστικά στοιχεία εσόδων και εξόδων οικ. έτους 2024.

3. Για την εγγραφή εσόδων και εξόδων στους οικείους λογαριασμούς, στην υφιστάμενη κωδικοποίηση που χρησιμοποιούν οι περιφέρειες, όσον αφορά στους φορείς - υποφορείς μετά τις περιφερειακές ενότητές τους, προστίθεται υποχρεωτικά ως πρώτο ψηφίο ο αριθμός Χ, όπου:

• Το X=0, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στον τακτικό προϋπολογισμό.
• Το X=1, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στο Εθνικό Σκέλος του ΠΔΕ.
• Το X=2, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στο Συγχρηματοδοτούμενο Σκέλος του ΠΔΕ.
• Το X=3, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).
• Το X=4, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στο Πράσινο Ταμείο.
• Το Χ=5, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στα Προγράμματα Φιλόδημος Ι, Αντώνης Τρίτσης και άλλα συναφή προγράμματα.

4. Στους αναλυτικούς ελαχιστοβάθμιους λογαριασμούς της οικονομικής ταξινόμησης του προϋπολογισμού προβλέπονται και οι απαραίτητες πιστώσεις για την εξόφληση απλήρωτων υποχρεώσεων προηγούμενων οικονομικών ετών, ανάλογα με τη φύση της δαπάνης στην οποία αφορούν.

Με κριτήριο τη φύση της συναλλαγής οι ΟΤΑ αναπτύσσονται έως τον πέμπτο βαθμό ανάλυσης του προϋπολογισμού, τόσο ως προς το σκέλος των εσόδων όσο και ως προς το σκέλος των εξόδων. Εξαίρεση αποτελεί η μείζονα κατηγορία 21 «Παροχές σε εργαζομένους», η οποία αναπτύσσεται έως τον έκτο βαθμό ανάλυσης. Οι περιφέρειες, δύναται να αναπτύσσουν σε κατώτερο βαθμό το σχέδιο λογαριασμών για ίδια πληροφόρηση σύμφωνα με τις ανάγκες τους.Εφόσον υποδεικνύεται από το ΥΠΕΣ συγκεκριμένος τρόπος ανάπτυξης κάποιου/ ων εκτοβάθμιου/ων λογαριασμού/ών, οπότε τηρείται υποχρεωτικά ο υποδεικνυόμενος τρόπος ανάπτυξης.

5. Στην περιγραφή των λογαριασμών στον έκτο βαθμό ανάλυσης που αφορούν σε έργα θα συμπεριλαμβάνονται υποχρεωτικά ο τίτλος του έργου και ο ενάριθμος ή ο κωδικός ΟΠΣ αυτού εφόσον τέτοιοι υφίστανται.

6. Στα Παραρτήματα 1 και 2 προς υποβοήθηση για τη σύνταξη των προϋπολογισμών αποτυπώνονται οι αντιστοιχίσεις των Κωδικών Αριθμών Εσόδων και Εξόδων που ίσχυαν μέχρι τη δημοσίευση της υπό στοιχεία 2/45253/ΔΠΓΚ/26.06.2025 (Β’ 3364) υπουργικής απόφασης. Στις περιπτώσεις όπου προβλέπεται ταξινόμηση ανάλογα με τη φύση του εσόδου ή του εξόδου, η εγγραφή πίστωσης θα γίνεται μόνο κατόπιν σχετικού ερωτήματος της περιφέρειας και οδηγιών του ΥΠΕΣ.

7. Σε ειδικό παράρτημα του προϋπολογισμού των περιφερειών αναφέρονται οι δράσεις καθώς και οι λειτουργικές και επενδυτικές δαπάνες που αφορούν τις μητροπολιτικές λειτουργίες της Περιφέρειας Αττικής, τις αντίστοιχες της μητροπολιτικής ενότητας Θεσσαλονίκης, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και τις περιφερειακές ενότητες.

8. Οι αρμόδιες, για τον έλεγχο νομιμότητας της απόφασης ψήφισης του προϋπολογισμού, αρχές οφείλουν να εξετάζουν επιστάμενα το ύψος του ελλείμματος μεταξύ εσόδων και εξόδων ώστε να πληρούται η προϋπόθεση του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 1 της παρούσας και την ορθή ανάπτυξη των λογαριασμών σε αυτόν. Οποιαδήποτε απόκλιση, κατά τα ανωτέρω, αποτελεί αιτία αναπομπής του αρχικού προϋπολογισμού και των μετέπειτα αναμορφώσεών του.

9. Για τη σύνταξη του σχεδίου του προϋπολογισμού, την ψήφιση, τον έλεγχο νομιμότητας και τη δημοσίευσή του, μετά των αντίστοιχα προβλεπόμενων προθεσμιών, εφαρμόζονται οι κατά τα στάδια υλοποίησης αυτών κάθε φορά ισχύουσες διατάξεις.

10. Ο ψηφισθείς προϋπολογισμός, καθώς και οι αναμορφώσεις αυτού κατά τη διάρκεια του έτους, υποβάλλονται στις αρμόδιες για την εποπτεία των περιφερειών αρχές σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή (αρχείο τύπου excel). Μαζί με τον καταρτισθέντα προϋπολογισμό υποβάλλονται ομοίως, όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για τον έλεγχο νομιμότητάς του σύμφωνα με τις οδηγίες της παρούσας και τις σχετικώς ισχύουσες διατάξεις.

Άρθρο 3

Ειδικές οδηγίες κατάρτισης προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2026

Α. Προϋπολογισμός εσόδων - εξόδων των επιχορηγήσεων

Α.1 Αναφορικά με τον υπολογισμό του ύψους των πιστώσεων που θα αποδοθούν από το Υπουργείο Εσωτερικών στους ΟΤΑ β’ βαθμού για το οικονομικό έτος 2026, σημειώνουμε τα εξής:

1. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την κάλυψη λειτουργικών και λοιπών γενικών δαπανών, πρέπει να είναι ίσες με το ποσό που προκύπτει από το γινόμενο της πρώτης τακτικής κατανομής έτους 2025 που αποδόθηκε στην περιφέρεια (απόφαση με ΑΔΑ: ΨΔΣΤ46ΜΤΛ6-3ΟΝ), επί δώδεκα (12).

2. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την καταβολή δαπανών μισθοδοσίας του μόνιμου και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αόριστου χρόνου προσωπικού των Περιφερειών, πρέπει να είναι ίσες με το ποσό που προκύπτει από το γινόμενο της πρώτης κατανομής έτους 2025 για τους μήνες Φεβρουάριο-Μάρτιο-Απρίλιο που αποδόθηκε στην περιφέρεια (απόφαση με ΑΔΑ: 9ΞΕΤ46ΜΤΛ6-ΖΕΩ), επί τέσσερα (4).

3. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την κάλυψη δαπάνης μεταφοράς μαθητών υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε στην περιφέρεια κατά το τρέχον έτος (απόφαση με ΑΔΑ: 93ΞΨ46ΜΤΛ6-2Λ4). Στην περίπτωση που υπάρχει εκτίμηση ότι στον προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2026 πρέπει να εγγραφεί στο σκέλος των δαπανών πίστωση για υψηλότερη δαπάνη, σε σχέση με το ποσό που θα επιχορηγηθεί η περιφέρεια, η διαφορά αυτή θα καλυφθεί από λοιπά έσοδά της.

4. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την κάλυψη δαπανών δακοκτονίας πρέπει να είναι ίσες με το ύψος του ποσού που αποδόθηκε στην περιφέρεια κατά το τρέχον έτος (απόφαση με ΑΔΑ: 6Ξ2Ρ46ΜΤΛ6-Ω7Γ).

5. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την κάλυψη επενδυτικών δαπανών και δαπανών βελτίωσης, συντήρησης και αποκατάστασης του οδικού δικτύου, πρέπει να είναι ίσες με το ύψος του ποσού που αποδόθηκε στην περιφέρεια κατά το έτος 2024 (απόφαση με ΑΔΑ: Ψ2ΦΙ46ΜΤΛ6-3ΚΥ). Η περιφέρεια μπορεί να επιμερίσει το παραπάνω ποσό και να εγγράψει στους σχετικούς λογαριασμούς το μέρος αυτού που εκτίμα ότι θα δαπανήσει για την κάλυψη επενδυτικών δαπανών της, καθώς και αυτού που εκτίμα ότι θα δαπανήσει για την κάλυψη δαπανών βελτίωσης, συντήρησης και αποκατάστασης του οδικού δικτύου.

Οι ανωτέρω κατανομές αποτελούν τη βάση επίσης για την κατάρτιση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Προγραμματισμού 2026-2029.

Α.2 Κάθε εγγραφή στο σκέλος των εσόδων που αφορά σε μεταβιβαστική πληρωμή από άλλη πηγή χρηματοδότησης πλην των ΚΑΠ πρέπει να τεκμηριώνεται πλήρως, τόσο κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού, όσο και για τις αναμορφώσεις αυτού. Κάθε εγγραφή εσόδου θεωρείται νόμιμη κατά τον έλεγχο της απόφασης του προϋπολογισμού, όταν έχει συνυποβληθεί η αντίστοιχη απόφαση-πράξη του Υπουργείου, με αναφορά του Αριθμού Διαδικτυακής Ανάρτησης (ΑΔΑ) της στο πρόγραμμα «Διαύγεια». Η αρμόδια για την εποπτεία της περιφέρειας αρχή δύναται να αιτείται την ηλεκτρονική υποβολή της σχετικής πράξης, ως στοιχείο αιτιολόγησης της εγγραφής. Συνεπώς κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού εγγράφονται πιστώσεις για τις οποίες ήδη έχει εκδοθεί σχετική πράξη για το έτος 2025, διαφορετικά οι εν λόγω εγγραφές προκύπτουν από αναμόρφωση.

Α.3 Έσοδα επιχορηγήσεων μέσω του εθνικού και του συγχρηματοδοτούμενου (ΕΣΠΑ) σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων καθώς και οι αντίστοιχες δαπάνες, θα εκτιμηθούν αρχικά με βάση τις σχετικές οδηγίες του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών σχετικά με τη χρηματοδότηση δημοσίων επενδύσεων του επόμενου οικονομικού έτους και, στη συνέχεια, θα αναμορφώνονται με βάση τις ετήσιες πιστώσεις που θα συμπεριληφθούν στις Συλλογικές Αποφάσεις Έργων (ΣΑΕ) έτους 2025.

Σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στην υπ’ αρ. 23979/ΔΕ2649/03.06.2013 (Β’ 1367) απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, στους προϋπολογισμούς των περιφερειών εγγράφονται με ισόποση εγγραφή στο σκέλος των εσόδων και των εξόδων, και οι πιστώσεις των έργων ΠΔΕ που υλοποιούνται από την κάθε περιφέρεια με υπόλογο διαχειριστή το οικείο Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης.

Α.4 Όσον αφορά το λογαριασμό οικονομικής ενίσχυσης ΟΤΑ του άρθρου 4Β του ν. 4111/2013, σε περίπτωση υπογραφής προγραμματικής συμφωνίας μεταξύ του Υπουργού Εσωτερικών και περιφέρειας ή νομικού προσώπου της (άρθρο 200 ν. 4555/2018), προκειμένου ο φορέας να χρηματοδοτηθεί από τον λογαριασμό οικονομικής ενίσχυσης ΟΤΑ, είναι επιτρεπτή η εγγραφή του αντίστοιχου εσόδου, στον οικείο αναλυτικό λογαριασμό της οικονομικής ταξινόμησης του προϋπολογισμού του φορέα, μετά την υπογραφή της προγραμματικής συμφωνίας και πριν την ανάρτηση και δημοσίευση της τελευταίας κατά τα οριζόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 200 του ν. 4555/2018.

Β. Προϋπολογισμός Ιδίων Εσόδων της περιφέρειας

Τα ποσά που εγγράφονται στον προϋπολογισμό του 2026 για τα έσοδα της κάτωθι αναφερόμενης Ομάδας Ιδίων Εσόδων υπολογίζονται διακριτά, με βάση τα αποτελέσματα εκτέλεσης των προϋπολογισμών των δύο προηγούμενων οικονομικών ετών και ειδικότερα με βάση τα ποσά που εισπράχθηκαν κατά το έτος 2024 σε συνδυασμό με την απόδοση των εισπράξεων από τον Ιανουάριο 2025 και μέχρι το κλείσιμο του μηνός που προηγείται από το μήνα κατάρτισης του σχεδίου του προϋπολογισμού 2026 από την περιφερειακή επιτροπή.

Δεδομένης της υποχρέωσης που απορρέει από το άρθρο 78 του ν. 4172/2013 για ενσωμάτωση του σχεδίου προϋπολογισμού της περιφέρειας στον Κόμβο Διαλειτουργικότητας μέχρι την 20η.09.2025, ο μήνας αναφοράς για τον υπολογισμό του ανώτατου ορίου της Ομάδας Ιδίων Εσόδων δεν πρέπει να είναι μεταγενέστερος του Ιουλίου.

Για τα έσοδα που ανήκουν στις ανωτέρω μείζονες κατηγορίες υπολογίζεται η διαφορά που προκύπτει για το συνολικό άθροισμα της ομάδας αυτής από την εκτέλεση του προϋπολογισμού της περιόδου από τον Ιανουάριο του έτους 2025 και μέχρι το κλείσιμο του μηνός που προηγείται από το μήνα κατάρτισης του σχεδίου του προϋπολογισμού έτους 2026 και της αντίστοιχης περιόδου του έτους 2024.

Εάν μετά το κλείσιμο του έτους 2025, η ανωτέρω διαφορά είτε από αρνητική γίνει θετική είτε το ποσό της θετικής διαφοράς αυξηθεί, τα ποσά που εγγράφηκαν στον προϋπολογισμό έτους 2026 δύναται να αυξηθούν κατά τα οριζόμενα ανωτέρω και με ανάλογη αναμόρφωσή του.

Στη σχετική απόφαση αναμόρφωσης πρέπει να αναφέρεται ρητά ότι πληρούται ο προαναφερόμενος όρος και κατά τον έλεγχο αυτής η αρμόδια, για την εποπτεία της περιφέρειας, αρχή υποχρεούται να προβεί σε διασταύρωση των στοιχείων αυτών από τη βάση δεδομένων που τηρείται στο ΥΠ.ΕΣ. (παράδειγμα στο Παράρτημα 3).

Σε κάθε άλλη περίπτωση δεν επιτρέπεται η αναμόρφωση του προϋπολογισμού με αύξηση του συνολικού αθροίσματος της Ομάδα Ιδίων Εσόδων, παρά μόνο εάν οι εισπράξεις κατά τη διάρκεια του έτους 2026 δικαιολογούν την αύξηση των σχετικών προβλέψεων. Στην περίπτωση αυτή, ο προϋπολογισμός αναμορφώνεται, εφαρμοζόμενου για την εκτίμηση του συνολικού αθροίσματος της Ομάδα Ιδίων Εσόδων χρονολογικού ποσοστού, ανάλογου με το χρόνο κατά τον οποίο επιτεύχθηκε η υπέρβαση των εισπράξεων.

Γ. Γενική παρατήρηση επί των οριζόμενων στο άρθρο 3.Β ως προς την εγγραφή εσόδων στον προϋπολογισμό:

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 33 και 49 του ν.4270/2014, οι προϋπολογισμοί των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης διέπονται από τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας, της διαφάνειας, της ειλικρίνειας, της ενότητας, της καθολικότητας και της ακρίβειας.

Ως εκ τούτου, σε περίπτωση που παραστεί μόνο μέσα στη χρήση και εκ του νόμου ανάγκη εγγραφής συγκεκριμένου εσόδου, ή που η παράλειψη εγγραφής θα έχει ως συνέπεια τη μη τήρηση των προαναφερόμενων διατάξεων του ν.4270/2014, επιβάλλεται η εγγραφή του σχετικού εσόδου στον προϋπολογισμό, ακόμη και με αύξηση του συνολικού αθροίσματος της Ομάδας Ιδίων Εσόδων, εφόσον δεν υπάρχει δυνατότητα μείωσης των επιμέρους κ.α. που την απαρτίζουν, προϋπόθεση που εξετάζεται επισταμένως από τις αρμόδιες για τον έλεγχο των προϋπολογισμών αρχές.

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιου είδους αναφέρουμε την υποχρέωση ταμειακής βεβαίωσης εσόδου που προκύπτει από την περιέλευση στην περιφέρεια καταλογιστικής πράξης. Αυτή αφενός δεν είναι μια διαδικασία που επαναλαμβάνεται τακτικά ανά τα έτη, ώστε το καταλογιστέο χρηματικό ποσό να είναι συγκρίσιμο με αντίστοιχα προηγουμένων ετών, αφετέρου η σχετική ταμειακή βεβαίωση είναι εκ του νόμου υποχρεωτική.

Δ. Έσοδα από δάνεια

Απαραίτητη προϋπόθεση για την εγγραφή εσόδου από δάνειο στον προϋπολογισμό είναι η ύπαρξη εγκριτικής, για τη δανειοδότηση του φορέα, απόφασης του αρμόδιου οργάνου του πιστωτικού ιδρύματος ή του χρηματοπιστωτικού οργανισμού, καθώς και απόφασης του δανειοδοτούμενου φορέα, περί αποδοχής των όρων του δανείου.

Στους προϋπολογισμούς εγγράφονται υποχρεωτικά οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις των δανείων που έχουν συναφθεί με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και λοιπούς πιστωτικούς οργανισμούς. Σε όσες περιπτώσεις επιμηκύνεται η διάρκεια αποπληρωμής χορηγηθέντων δανείων, είτε στο πλαίσιο διμερούς συμφωνίας μεταξύ οφειλέτη και πιστωτικού οργανισμού, είτε κατ’ εφαρμογή διάταξης νόμου, όπως αυτή της υποπαρ. Γ.5. της παρ. Γ. του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α’ 222), με αποτέλεσμα να μειώνεται η ετήσια δαπάνη της περιφέρειας για την πληρωμή τοκοχρεωλυτικών δόσεων, οι σχετικές εγγραφές πρέπει να είναι μειωμένες κατά το αντίστοιχο ποσό.

Ε. Γενικές οδηγίες για πρόβλεψη δαπανών

α) Στο πλαίσιο της υποχρέωσης κατάρτισης ρεαλιστικών προϋπολογισμών με εγγραφή σε αυτούς μόνο δαπανών που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τα έσοδα που αναμένεται να εισπραχθούν, τονίζεται η ανάγκη για συνεχή επανεξέταση των δαπανών, δηλαδή για συστηματική καταγραφή και εξορθολογισμό αυτών, με σκοπό την εξασφάλιση του απαραίτητου δημοσιονομικού χώρου για τη χρηματοδότηση επιπρόσθετων δράσεων και την παροχή επιπλέον υπηρεσιών προς τους πολίτες.

β) Θα πρέπει να γίνουν οι απαιτούμενες εγγραφές στον προϋπολογισμό έτους 2026, ώστε να καταστεί περαιτέρω δυνατό για τις περιφέρειες να κινήσουν έγκαιρα τις απαραίτητες διαδικασίες (όπως δημοπρατήσεις κ.λπ.) για την υλοποίηση του έργου της μεταφοράς μαθητών.

ΣΤ. Πρόσβαση σε οικονομικά στοιχεία περιφερειών - Έλεγχος νομιμότητας

Προκειμένου να καταστεί δυνατός ο έλεγχος νομιμότητας, σύμφωνα με τις οδηγίες της παρούσας και των στοιχείων του μήνα αναφοράς, βάσει του οποίου κάθε περιφέρεια και κάθε νομικό πρόσωπο εγγράφει στον προϋπολογισμό τα έσοδά της/του, οι αρμόδιες για τον έλεγχο αρχές θα αντλήσουν τα σχετικά οικονομικά στοιχεία από το σύστημα αναφορών του Υπουργείου Εσωτερικών.

Άρθρο 4

Υποχρεωτικές αναμορφώσεις προϋπολογισμού

1. Μετά τη λήξη της χρήσης 2025 και έως το τέλος Φεβρουαρίου του 2026, οι περιφέρειες υποχρεούνται να επανελέγξουν τις παραδοχές με βάση τις οποίες κατήρτισαν τον προϋπολογισμό του 2026 και να προχωρήσουν σε αναμόρφωσή του, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά οικονομικά αποτελέσματα και μεγέθη τους, όπως αυτά θα έχουν διαμορφωθεί την 31.12.2025, προκειμένου αυτός να καταστεί ρεαλιστικός. Ειδικότερα, για τις παρακάτω κατηγορίες, θα πρέπει να γίνουν τα εξής:

Α) ΟΜΑΔΑ ΙΔΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

Εάν έχουν εγγραφεί, με βάση τα στοιχεία μέχρι το μήνα κατάρτισης του προϋπολογισμού, στην Ομάδα Ιδίων Εσόδων ποσά μεγαλύτερου ύψους από αυτό της εκτέλεσης του έτους 2024 και το έτος 2025 κλείσει τελικά με χαμηλότερη εκτέλεση, ο προϋπολογισμός υποχρεωτικά αναμορφώνεται στο ύψος ποσού του έτους 2024.

Β) ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΟΕ

Επανεξετάζονται και εγγράφονται στο σύνολό τους οι απλήρωτες υποχρεώσεις όπως αυτές προκύπτουν από τιμολόγια ή ισοδύναμα έγγραφα που παραλήφθηκαν από τον φορέα μέχρι την 31.12.2025, με εξαίρεση τις υποχρεώσεις για τις οποίες πληρούνται οι προϋποθέσεις παραγραφής και έχουν δρομολογηθεί οι σχετικές διαδικασίες.

Για τη διαγραφή των παραγεγραμμένων υποχρεώσεων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, εφαρμόζονται οι ειδικότερες οδηγίες που έχουν παρασχεθεί με την υπ’ αρ. 7/8783/7-2-2020 εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών.

Στις περιπτώσεις υποχρεώσεων που έχουν ενταχθεί σε καθεστώς ρύθμισης για αποπληρωμή σε περισσότερα του ενός έτη, στον προϋπολογισμό έτους 2026 εγγράφεται το συνολικό ποσό που πρέπει να καταβληθεί εντός του έτους, όπως αυτό προκύπτει από τη σχετική πράξη πολυετούς ανάληψης υποχρεώσεων.

Γ) ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ

Εφόσον είχε καταρτιστεί μη ισοσκελισμένος προϋπολογισμός κατ’ εφαρμογή του δευτέρου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 1 της παρούσας και προκειμένου να διαπιστωθεί εάν απαιτείται αναμόρφωσή του, υπολογίζεται το οριστικό πλέον ταμειακό υπόλοιπο και συντάσσεται επίσημη κατάσταση συμφωνίας διαθεσίμων και ταμειακού υπολοίπου με ημερομηνία 31.12.2025 η οποία αποτελεί προσαρμογή στα βιβλία του φορέα, του υπολοίπου των καταθέσεων σε τράπεζες - όπως αυτό προκύπτει από τα αντίγραφα κίνησης (extrait) των τραπεζικών λογαριασμών - λαμβάνοντας υπόψη κυρίως τα μετρητά του ταμείου, τις εισπρακτέες ή πληρωτέες επιταγές, καθώς και μη ενταλματοποιηθείσες συναλλαγές του φορέα. Η ανωτέρω κατάσταση συνοδεύεται από τα αντίγραφα κίνησης των τραπεζικών λογαριασμών.

Μετά το κλείσιμο του έτους 2025 και εντός του πρώτου διμήνου του 2026, το ΥΠ.ΕΣ. θα ενημερώσει τις αρμόδιες για τον έλεγχο των προϋπολογισμών αρχές για τον κατάλληλο χρόνο άντλησης των οικονομικών στοιχείων της Ομάδας Ιδίων Εσόδων από τον Κόμβο Διαλειτουργικότητας και θα αποστείλει τα υπόλοιπα προσωρινά απολογιστικά στοιχεία έτους 2025 (έλεγχος χρηματικών διαθεσίμων και Υποχρεώσεων Π.Ο.Ε.) για τις περιφέρειες χωρικής αρμοδιότητάς τους.

2. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους η εκτίμηση των εγγραφών στα έσοδα ελέγχεται από το περιφερειακό συμβούλιο κατά τα οριζόμενα στην παρ. 10 του άρθρου 268 του ν. 3852/2010, όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 40 του ν. 4257/2014 (Α’ 93) και εάν με τις προβλεπόμενες τριμηνιαίες εκθέσεις του δεύτερου και τρίτου τριμήνου, διαπιστωθεί ότι στον προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί υπερεκτιμημένα έσοδα ή έσοδα που δεν πρόκειται να εισπραχθούν έως το τέλος της χρήσης, το περιφερειακό συμβούλιο προβαίνει υποχρεωτικά σε αναμόρφωση αυτού, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών, μειώνοντας στο πραγματικό ύψος τα παραπάνω έσοδα και αντιστοίχως το σκέλος των δαπανών, ώστε να μην καταστεί σε καμία περίπτωση ελλειμματικός ο προϋπολογισμός.

Άρθρο 5

Συνοδευτικά του προϋπολογισμού περιφέρειας

Ο προϋπολογισμός κάθε περιφέρειας συνοδεύεται από:

α) Ειδικά έντυπα (ανάλογα με το είδος κάθε πρότασης) στα οποία αναλύεται λεπτομερώς και αιτιολογείται επαρκώς κάθε πρόβλεψη εσόδου και εξόδου κατά τα αναφερόμενα στην παρούσα (στοιχεία και παραδοχές για τη στοιχειοθέτηση των εκτιμούμενων μεγεθών) και με παράλληλη αναφορά, κατά αναλυτικό λογαριασμό, των διατάξεων που συνιστούν το νομικό έρεισμα αυτών,

β) εισηγητική έκθεση στην οποία παρουσιάζονται οι παραδοχές, επί των οποίων έχουν θεμελιωθεί οι εκτιμήσεις των μεγεθών, όπως αναφέρονται αναλυτικά στα ειδικά έντυπα,

γ) πίνακα που προσαρτάται στον προϋπολογισμό και εγκρίνεται από το περιφερειακό συμβούλιο, στον οποίο αναγράφονται οι πιστώσεις σε βάρος των οποίων επιτρέπεται η έκδοση χρηματικών ενταλμάτων προπληρωμής. Ο εν λόγω πίνακας μπορεί να τροποποιείται κατά τη διάρκεια του έτους από το περιφερειακό συμβούλιο.

Άρθρο 6

Έκταση εφαρμογής - Έναρξη ισχύος

Η παρούσα απόφαση μαζί με τoπαράρτημα που τη συνοδεύει ισχύει για την κατάρτιση του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2026.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 28 Ιουλίου 2025

Οι Υπουργοί

Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ

Εσωτερικών
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΛΙΒΑΝΙΟΣ