Ε1 - Οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης εισοδήματος φυσικών προσώπων
- Πίνακας 5 - Προσδιορισμός ετήσιας ...
- Σχετ. νομοθεσία (1)
- Σχετ. αποφάσεις (1)
- Σχετ. αρχεία (2)
Πίνακας 5 - Προσδιορισμός ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης
Στον Πίνακα αυτό περιλαμβάνονται τα στοιχεία προσδιορισμού του εισοδήματος με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες διαβίωσης, καθώς και τις ετήσιες δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που τους βαρύνουν.
Δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις για τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης του άρθρου 31 του ΚΦΕ φυσικού προσώπου που έχει την κατοικία του στην αλλοδαπή, ανεξαρτήτως αν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα, ενώ εφαρμόζονται οι διατάξεις απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 του ΚΦΕ για τους κατοίκους αλλοδαπής μόνο στην περίπτωση που αποκτάται εισόδημα στην Ελλάδα. Για τον προσδιορισμό της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης με βάση την κύρια και δύο δευτερεύουσες κατοικίες είτε ιδιόκτητες, είτε μισθωμένες είτε δωρεάν παραχωρούμενες, και ανεξάρτητα από την επιφάνεια τους, συμπληρώνεται ο υποπίνακας 1α.
Όλα τα πεδία που περιέχουν περισσότερες πληροφορίες εμφανίζονται κίτρινα / κόκκινα (εφόσον έχουν σημειωθεί μεταβολές στο έντυπο). Πατήστε στο πεδίο/κωδικό που σας ενδιαφέρει για περισσότερες πληροφορίες. Εναλλακτικά, πατήστε εδώ για να δείτε το έντυπο χωρίς τις επιπλέον πληροφορίες.
ΜΕΙΩΣΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ
ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι οι ανωτέρω ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες εφαρμόζονται μειωμένες κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) προκειμένου για συνταξιούχους οι οποίοι έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους.
Η μείωση αυτή εφαρμόζεται για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος, για την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και για την επιβολή του φόρου πολυτελούς διαβίωσης, ενώ λαμβάνει χώρα κατά την εκκαθάριση της δήλωσης από τη Φορολογική Διοίκηση. 48
ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ
Επίσης, από τη Δ.ΗΛΕ.Δ. κατά την εκκαθάριση προστίθεται η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη του φορολογούμενου που ορίζεται σε τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ προκειμένου για τον άγαμο και σε πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα (περ. θ ́, παρ 1 του άρθρου 31 ν.4172/13). Σε περίπτωση θανόντος, η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη υπολογίζεται αναλογικά για τους μήνες που αυτός ήταν εν ζωή. Διάρκεια άνω των 15 ημερών λογίζεται ως μήνας.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ
Επισημαίνεται ότι η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, φορολογείται με την κλίμακα της παρ.1 του άρθρου 15 του ΚΦΕ με τις μειώσεις του άρθρου 16 του ΚΦΕ, μόνο στις εξής περιπτώσεις:
- όταν ο φορολογούμενος έχει εισόδημα μόνο από μισθωτή εργασία ή συντάξεις,
- όταν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός του προέρχεται από μισθωτή εργασία ή συντάξεις,
- όταν δεν υπάρχει εισόδημα από καμία κατηγορία (πραγματικό εισόδημα)
- όταν ο φορολογούμενος έχει εισόδημα μόνο από κεφάλαιο (μερίσματα, τόκους, δικαιώματα και εισόδημα από ακίνητη περιουσία) ή /και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου(μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας και μεταβίβαση τίτλων), υπό την προϋπόθεση ότι το τεκμαρτό του εισόδημα δεν ξεπερνά το ποσό των 9.500 ευρώ.
- όταν είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο ανέργων του Ο.Α.Ε.Δ. ανεξαρτήτως εισοδήματος, το κρινόμενο φορολογικό έτος ανεξαρτήτως της διάρκειας εντός του έτους της ανεργίας τους με την προϋπόθεση ότι προσκομίζουν στη Φορολογική Διοίκηση βεβαίωση ανεργίας από τον ΟΑΕΔ ή τους λοιπούς αρμόδιους φορείς, που να αποδεικνύει ότι ήταν άνεργοι κατά το έτος για το οποίο φορολογούνται (ΠΟΛ. 1109/2016 εγκύκλιος).
ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ
Το ετήσιο συνολικό ποσό της αντικειμενικής δαπάνης, που προκύπτει από την κύρια και τις δευτερεύουσες κατοικίες καθώς και αυτό που προσδιορίστηκε στους κωδικούς 707-770 και 851-858 μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο όταν αυτό είναι μεγαλύτερο από την πραγματική δαπάνη του φορολογουμένου και των εξαρτώμενων μελών που τον βαρύνουν, εφόσον αυτό αποδεικνύεται από τον υπόχρεο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία.
Τέτοια περιστατικά συντρέχουν ιδίως στο πρόσωπο των υπόχρεων, οι οποίοι:
α) υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους στις Ένοπλες Δυνάμεις,
β) είναι φυλακισμένοι,
γ) νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική,
δ) είναι άνεργοι και δικαιούνται βοήθημα ανεργίας,
ε) συγκατοικούν με συγγενείς πρώτου βαθμού και έχουν μειωμένες δαπάνες διαβίωσης, λόγω αποδεδειγμένης συμβολής στις δαπάνες αυτές των συγγενών τους με την προϋπόθεση ότι οι τελευταίοι αυτοί έχουν εισόδημα από εμφανείς πηγές,
στ) είναι ορφανοί ανήλικοι οι οποίοι έχουν στην κυριότητά τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης από κληρονομιά του πατέρα ή της μητέρας τους και
ζ) προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι για λόγους ανώτερης βίας πραγματοποίησαν δαπάνη μικρότερη από την αντικειμενική.
Όταν συντρέχει μία ή περισσότερες από τις περιπτώσεις αυτές, ο φορολογούμενος υποχρεούται να υποβάλει μαζί με τη δήλωσή του και τα αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του.
Η Φορολογική Διοίκηση (Δ.Ο.Υ.) ελέγχει την αλήθεια των ισχυρισμών και την ακρίβεια των αποδεικτικών στοιχείων του φορολογουμένου και μειώνει ανάλογα την ετήσια αντικειμενική δαπάνη, στην οποία αναφέρονται οι ισχυρισμοί και τα αποδεικτικά στοιχεία.
Στις πιο πάνω α’ και ε’ περιπτώσεις, η διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής δαπάνης και της πραγματικής δαπάνης λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της συνολικής αντικειμενικής δαπάνης του γονέα ή του τέκνου που συμβάλλει στις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης του υπόχρεου. Προκειμένου για αντικειμενικές δαπάνες των τέκνων, η διαφορά αντικειμενικής δαπάνης καταλογίζεται σε εκείνον τον γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα.
ΛΟΙΠΕΣ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΩΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ
Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης και η δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζεται στις εξής περιπτώσεις:
α) Για την αντικειμενική δαπάνη, η οποία προκύπτει βάσει επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης αναπήρου, το οποίο απαλλάσσεται από τα τέλη κυκλοφορίας.
β) Για το αλλοδαπό προσωπικό που δεν διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα ή για τους Έλληνες που διαμένουν μόνιμα στο εξωτερικό και απασχολούνται αποκλειστικά σε γραφεία επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένα στη χώρα μας με βάση τους νόμους α.ν.89/1967, α.ν.378/1968 και του άρθρου 25 του ν.27/1975, για το ποσό που προκύπτει με βάση το επιβατικό αυτοκίνητο ΙΧ ή της κατοικίας.
γ) Για τις επιχειρήσεις μεταπώλησης αυτοκινήτων που έχουν υπαχθεί στο ειδικό καθεστώς φορολογίας του άρθρου 45 του ν.2859/2000, και για την αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει βάσει των επιβατικών αυτοκινήτων που έχουν αγοραστεί για μεταπώληση με τις διατάξεις του άρθρου 45 του ν.2859/2000, με τις προϋποθέσεις που ορίζονται από αυτές, εφόσον δηλαδή η άδεια και οι πινακίδες κυκλοφορίας του μεταβιβαζόμενου αυτοκινήτου οχήματος έχουν παραμείνει στη ΔΟΥ στην οποία έγινε η μεταβίβαση του αυτοκινήτου προς την επιχείρηση μεταπώλησης μέχρι και την ημερομηνία μεταπώλησης από αυτή σε τρίτο και εφόσον βέβαια το αυτοκίνητο κατά το χρονικό διάστημα δεν κυκλοφόρησε παράνομα.
Οι μεταπωλήτριες επιχειρήσεις έχουν υποχρέωση μαζί με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος να συνυποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/1986, στην οποία να αναγράφουν τα πιο πάνω αυτοκίνητα που αγόρασαν ή πούλησαν στο οικείο έτος.
Περαιτέρω, προκειμένου για ατομικές επιχειρήσεις μεταπώλησης αυτοκινήτων της περίπτωσης αυτής, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από τα προς πώληση οχήματα, όταν δεν κατατεθούν η άδεια και οι πινακίδες κυκλοφορίας τους στη Δ.Ο.Υ. δεν μπορεί να υπερβαίνει τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από αυτοκίνητο της επιχείρησης. Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου έχουν εφαρμογή για δαπάνες που προκύπτουν από 1.1.2010 και μετά.
δ) Για την αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει με βάση σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης μονίμων κατοίκων εξωτερικού, ανεξάρτητα από το μήκος και αν χρησιμοποιούν ή όχι προσωπικό.
ε) Για την αγορά πάγιου εξοπλισμού επαγγελματικής χρήσης από πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Στην έννοια του πάγιου εξοπλισμού περιλαμβάνονται μηχανήματα, υπολογιστές, έπιπλα, σκεύη, Φ.Δ.Χ. αυτοκίνητα, Φ.Ι.Χ. αυτοκίνητα, Ε.Δ.Χ. αυτοκίνητα, Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα, μοτοποδήλατα, μοτοσυκλέτες, σκάφη, αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την άσκηση επιχείρησης ή ελευθέριου επαγγέλματος. Επισημαίνεται ότι στην έννοια του πάγιου εξοπλισμού δεν εμπίπτει η αγορά ή ανέγερση οικοδομής.
στ) Για αγορά επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, ειδικά διασκευασμένων για πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητικές αναπηρίες που υπερβαίνουν σε ποσοστό το εξήντα επτά τοις εκατό (67%).
Ως επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης ειδικά διασκευασμένα για κινητικά αναπήρους θεωρούνται εκείνα που διασκευάστηκαν ύστερα από άδεια της αρμόδιας αρχής για να οδηγούνται από πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητική αναπηρία με ποσοστό πάνω από εξήντα επτά τοις εκατό (67%) ή για να μεταφέρουν αυτά τα πρόσωπα μαζί με τα αντικείμενα που είναι απαραίτητα για τη μετακίνησή τους.
ζ) Οι ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες που υπολογίζονται σύμφωνα με το άρθρο 31 του κώδικα φορολογίας εισοδήματος προκειμένου για συνταξιούχους που έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους εφαρμόζονται μειωμένες κατά ποσοστό 30% των όσων προκύπτουν σύμφωνα με τα ανωτέρω.
η) Δεν εφαρμόζονται τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32, στα φυσικά πρόσωπά που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή, εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.
θ) Σε καμία περίπτωση δεν εφαρμόζονται τα τεκμήρια διαβίωσης του άρθρου 31 στα φυσικά πρόσωπά που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή, ακόμη κι αν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα ότι οι διατάξεις εφαρμογής τεκμηρίων δεν εφαρμόζονται για τον αλλοδαπό διπλωματικό ή προξενικό εκπρόσωπο, κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε πρεσβεία, διπλωματική αποστολή, προξενείο ή αποστολή αλλοδαπού κράτους για την διεκπεραίωση κρατικών υποθέσεων που είναι πολίτης του εν λόγω κράτους και κάτοχος διπλωματικού διαβατηρίου, καθώς και για κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή Διεθνούς Οργανισμού που έχει εγκατασταθεί βάσει διεθνούς συνθήκης την οποία εφαρμόζει η Ελλάδα.