Θέμα: «Διακίνηση αλκοολούχων προϊόντων που έχουν παραχθεί από ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς από τρίτα πρόσωπα».

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Α) ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Η εγκύκλιος αφορά στην παροχή διευκρινήσεων, σχετικά με τις διαδικασίες και διατυπώσεις που απαιτούνται για τη διακίνηση αλκοολούχων προϊόντων που έχουν παραχθεί από ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς και τα οποία διακινούνται από τρίτα πρόσωπα και όχι μόνο από τους ίδιους τους μικρούς παραγωγούς, προκειμένου για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών Ε.Φ.Κ. όπου αυτοί προβλέπονται.

Β) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

Με την παρούσα εγκύκλιο παρέχονται διευκρινήσεις σχετικά με τη διακίνηση προϊόντων που υπόκεινται σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, τα οποία παράγονται από ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς, όπως αυτοί ορίζονται στα άρθρα 86 και 95 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (ν. 5222/2025, Α΄134).
Ειδικότερα, με την παρούσα παρέχονται διευκρινήσεις σχετικά με τη δυνατότητα διακίνησης αλκοολούχων προϊόντων, τα οποία έχουν παραχθεί από ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς και για τα οποία παρέχεται η δυνατότητα στα κ-μ να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή Ε.Φ.Κ., όχι μόνο από τους ίδιους τους ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς αλλά και από τρίτα πρόσωπα τα οποία δύναται στα συνοδευτικά διοικητικά έγγραφά (e-ΔΕ, e-ΑΔΕ), κατά περίπτωση, να καταχωρίζουν τα στοιχεία των ανεξάρτητων μικρών παραγωγών προκειμένου ο παραλήπτης των προϊόντων να επωφεληθεί του μειωμένου συντελεστή Ε.Φ.Κ. που επιβάλλεται στο κ-μ προορισμού.

Γ) ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Η παρούσα εγκύκλιος αφορά σε πρόσωπα που δραστηριοποιούνται στην εμπορία αλκοολούχων προϊόντων και κατέχουν και διακινούν προϊόντα τα οποία έχουν παραχθεί από μικρούς ανεξάρτητους παραγωγούς.

Επιπλέον αφορά στις τελωνειακές αρχές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, οι οποίες είναι αρμόδιες για την εφαρμογή των ανωτέρω.

Κατόπιν ερωτημάτων αναφορικά με τη διακίνηση προϊόντων που έχουν παραχθεί από μικρά ανεξάρτητα ζυθοποιία, τα οποία έχουν παραληφθεί και διακινούνται από τρίτα πρόσωπα (ήτοι πρόσωπα τα οποία δραστηριοποιούνται στην εμπορία αλκοολούχων προϊόντων και κατέχουν προϊόντα τα οποία έχουν παραχθεί από μικρούς ανεξάρτητους παραγωγούς), και όχι από τους ίδιους τους μικρούς παραγωγούς, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Με την παρ. 1 του άρθρου 23α της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 1992 για την εναρμόνιση των διαρθρώσεων των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά (EE L 316 της 31.10.1992, σ. 21), προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή των άρθρων 4, 9α, 18α και των παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 22 της ανωτέρω οδηγίας όσον αφορά στην εφαρμογή μειωμένων συντελεστών Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα προϊόντα τα οποία παράγονται από ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς, προβλέπεται η χορήγηση ετήσιου πιστοποιητικού στους ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς, με το οποίο επιβεβαιώνεται η ετήσια συνολική παραγωγή τους καθώς και η συμμόρφωσή τους με τα κριτήρια που προβλέπονται στα ως άνω άρθρα.

2. Επιπλέον, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 23α της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ παρέχεται η δυνατότητα στα κράτη μέλη να επιτρέπουν στους ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς να πιστοποιούν οι ίδιοι την συνολική ετήσια παραγωγή και τη συμμόρφωσή τους με τα κριτήρια που ορίζονται στα άρθρα 4, 9α, 18α και των παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 22 της ως άνω οδηγίας. Επίσης στην παρ. 3 του ανωτέρω άρθρου προβλέπεται ότι τα κράτη μέλη, υπό προϋποθέσεις που τα ίδια ορίζουν προκειμένου για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 23α, αναγνωρίζουν τα πιστοποιητικά για τους ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς, τα οποία έχουν εκδοθεί από άλλο κράτος μέλος εκτός και αν συντρέχουν δικαιολογημένες περιστάσεις.

3. Τα ανωτέρω άρθρα έχουν ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο και ειδικότερα με το άρθρο 95 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα [ν.5222/2025 (Α΄134)]. Ειδικότερα στις παρ. 2 και 3 του άρθρου αυτού προβλέπεται η χορήγηση πιστοποιητικού στα ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία καθώς και στους ανεξάρτητους μικρούς οινοπαραγωγούς από τις τελωνειακές αρχές και τις αρμόδιες αρχές του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αντίστοιχα, ενώ σύμφωνα με την παρ. 4 οι ανεξάρτητοι μικροί παραγωγοί των προϊόντων, όπως αυτά ορίζονται στα άρθρα 80, 87 και 91 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, δύνανται να πιστοποιούν οι ίδιοι τη συνολική ετήσια παραγωγή τους καθώς και τη συμμόρφωσή τους με τα κριτήρια που προβλέπονται σχετικά με την χαρακτηρισμό τους ως ανεξάρτητοι μικροί παραγωγοί.

4. Τέλος, με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/2266 της Επιτροπής της 17ης Δεκεμβρίου 2021 για τη θέσπιση κανόνων εφαρμογής της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ του Συμβουλίου όσον αφορά την πιστοποίηση και την αυτοπιστοποίηση ανεξάρτητων μικρών παραγωγών αλκοολούχων ποτών για σκοπούς ειδικών φόρων κατανάλωσης (EE L 455 της 20.12.2021, σ. 26), καθορίστηκε το έντυπο του πιστοποιητικού για τους ανεξάρτητούς μικρούς παραγωγούς, ο τρόπος αναφοράς του πιστοποιητικού στα διοικητικά έγγραφα που χρησιμοποιούνται για τη διακίνηση προϊόντων υποκείμενων σε ΕΦΚ (e-ΔΕ, e-ΑΔΕ) καθώς και ο τρόπος συμπλήρωσης των εν λόγω διοικητικών εγγράφων στην περίπτωση αυτοπιστοποίησης των παραγωγών. Ειδικότερα σύμφωνα:

α) με την περ. α) του άρθρου 2 του ως άνω κανονισμού στη θέση 17κβ του πίνακα 1 του παραρτήματος I του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2022/1636 της Επιτροπής της 5ης Ιουλίου 2022, για τη συμπλήρωση της οδηγίας (ΕΕ) 2020/262 του Συμβουλίου για τον καθορισμό της διάρθρωσης και του περιεχομένου των εγγράφων που ανταλλάσσονται στο πλαίσιο της διακίνησης υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντων και τον καθορισμό κατώτατου ορίου για τις απώλειες που οφείλονται στη φύση των προϊόντων (ΕΕ L 247 της 23.9.2022, σ. 2), τα κατά περίπτωση διοικητικά έγγραφα (e-ΔΕ, e-ΑΔΕ) αναγράφουν ότι το περιγραφόμενο προϊόν έχει παραχθεί από πιστοποιημένο ανεξάρτητο μικρό παραγωγό, στην περ. β) του ανωτέρω άρθρου, στη θέση 18ε αναγράφεται ο τύπος του εγγράφου για το πιστοποιητικό και στην περ. γ) του ίδιου άρθρου, στη θέση 18στ αναγράφεται ο αριθμός σειράς του πιστοποιητικού που έχει εκδοθεί,

β) με την παρ. 1 του άρθρου 5 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2021/2266 στη θέση 17κβ των κατά περίπτωση διοικητικών εγγράφων (e-ΔΕ, e-ΑΔΕ) αναγράφεται ότι με το παρόν πιστοποιείται ότι το περιγραφόμενο προϊόν έχει παραχθεί από ανεξάρτητο μικρό παραγωγό, ενώ στην παρ. 2 του ως άνω άρθρου αναγράφεται ότι όταν ο αποστολέας δεν είναι ο αυτοπιστοποιημένος ανεξάρτητος μικρός παραγωγός στη θέση 17κβ των κατά περίπτωση διοικητικών εγγράφων αναγράφεται επίσης ο αριθμός SEED (αριθμός στο σύστημα ανταλλαγής δεδομένων σχετικά με τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που αναφέρεται στο άρθρο 19 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2012 του Συμβουλίου) ή στην περίπτωση που δεν υφίσταται αριθμός SEED ο αριθμός Φ.Π.Α. του παραγωγού.

5. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, η αποστολή σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ (κ-μ προορισμού), αλκοολούχων προϊόντων τα οποία έχουν παραχθεί από ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς στη χώρα μας, δύναται να πραγματοποιείται όχι μόνο από τους ίδιους τους ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς αλλά και από τρίτα πρόσωπα, ήτοι πρόσωπα που δραστηριοποιούνται στην εμπορία αλκοολούχων προϊόντων και κατέχουν προϊόντα τα οποία έχουν παραχθεί από ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς, εφόσον αναγραφούν στα διοικητικά έγγραφα που συνοδεύουν τα προϊόντα ( e-ΔΕ, e-ΑΔΕ), κατά περίπτωση, είτε τα στοιχεία του πιστοποιητικού που έχει εκδοθεί από την εκάστοτε αρμόδια τελωνειακή αρχή, είτε, στην περίπτωση της αυτοπιστοποίησης, τα στοιχεία του παραγωγού (αριθμός αδείας SEED εάν υπάρχει ή αριθμός Φ.Π.Α.).

Η τήρηση των ανωτέρω αποτελεί προϋπόθεση προκειμένου να καθίσταται δυνατή η απόδειξη ότι τα αποστελλόμενα αλκοολούχα προϊόντα έχουν παραχθεί από ανεξάρτητους μικρούς παραγωγούς και συνεπεία αυτού, ο παραλήπτης των προϊόντων στο άλλο κ-μ της ΕΕ (κ-μ προορισμού) να δύναται να επωφεληθεί του μειωμένου συντελεστή Ε.Φ.Κ. που επιβάλλεται στο κ-μ προορισμού.

6. Τέλος, στις περιπτώσεις διακίνησης, εντός της χώρας, παραγόμενων προϊόντων μπύρας και κρασιού από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία και ανεξάρτητους μικρούς οινοπαραγωγούς αντίστοιχα και προκειμένου ο τελικός παραλήπτης των προϊόντων να επωφεληθεί του μειωμένου συντελεστή Ε.Φ.Κ. πρέπει να έχει χορηγηθεί, από τις κατά περίπτωση αρμόδιες τελωνειακές αρχές, το ετήσιο πιστοποιητικό, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπό στοιχεία Α.1176/2022 Α.Υ.Ο. «Καθορισμός α) των προϋποθέσεων και διαδικασιών για την πιστοποίηση των ανεξάρτητων μικρών ζυθοποιείων της παρ. 3 του άρθρου 87 του ν. 2690/2001 και την αυτοπιστοποίηση των ανεξάρτητων μικρών παραγωγών των προϊόντων των άρθρων 80, 88 και 92 του ν. 2960/2001 και β) των κυρώσεων, σε περίπτωση μη τήρησης των ανωτέρω, κατ’ εξουσιοδότηση της περ. α. της παρ. 5 του άρθρου 93Γ του ν. 2960/2001» (Β΄6365 διορθώσεις σφαλμάτων Β' 830/20-02-2023) και στην υπό στοιχεία Α.1139/2024 κοινή απόφαση του Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Καθορισμός α) των προϋποθέσεων, της διαδικασίας και των αρμόδιων αρχών για την πιστοποίηση των ανεξάρτητων μικρών οινοπαραγωγών της περ. δ) της παρ. 1 του άρθρου 93Γ του ν. 2960/2001 (Α’ 265) και β) των κυρώσεων, σε περίπτωση μη τήρησης των ανωτέρω, κατ’ εξουσιοδότηση της περ. β. της παρ. 5 του άρθρου 93Γ του ν. 2960/2001» (Β΄5172) τα στοιχεία του οποίου πρέπει, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον ως άνω εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/2266, να αναγράφονται στα συνοδευτικά διοικητικά έγγραφα από το πρόσωπο το οποίο προβαίνει στην αποστολή των εν λόγω προϊόντων.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ