Αριθμ. 41522

ΦΕΚ B' 4157/30.07.2025

Παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των δήμων, οικονομικού έτους 2026.

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:

α) Του άρθρου 77 του ν. 4172/2013 «Φορολογία εισοδήματος, επείγοντα μέτρα εφαρμογής του ν. 4046/2012, του ν. 4093/2012 και του ν. 4127/2013 και άλλες διατάξεις» (Α’ 167),

β) του άρθρου 64 του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (Α’ 143), όπως έχει τροποποιηθεί με το άρθρο 55 του ν. 5217/2025 (Α’ 120),

γ) της παρ. 2 του άρθρου 155 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α’ 114),

δ) των περ. δ και ε του άρθρου 63, καθώς και των παρ. 1 του άρθρου 72, 1-3 του άρθρου 86, 1, 2, 4, 6 και 7 του άρθρου 266 του ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α’ 87),

ε) του άρθρου 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α’ 98), το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ με την περ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α’ 133),

στ) του π.δ. 141/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Εσωτερικών» (Α’ 180),

ζ) του π.δ. 142/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Οικονομικών» (Α’ 181),

η) του π.δ. 54/2018 «Ορισμός του περιεχομένου και του χρόνου έναρξης της εφαρμογής του Λογιστικού Πλαισίου της Γενικής Κυβέρνησης» (Α’ 103),

θ) του π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους - Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α’ 119),

ι) του π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α’ 123), ιδίως δε της παρ. 1 του άρθρου 12 αυτού,

ια) του άρθρου 1 του π.δ. 40/2021 «Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων και Γενικών Γραμματειών, σύσταση και μετονομασία Γενικών Γραμματειών» (Α’ 100),

ιβ) του π.δ. 77/2023 «Σύσταση Υπουργείου και μετονομασία Υπουργείων - Σύσταση, κατάργηση και μετονομασία Γενικών και Ειδικών Γραμματειών - Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων, θέσεων προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων» (Α’ 130),

ιγ) του άρθρου 3 του π.δ. 82/2023 «Μετονομασία Υπουργείου - Σύσταση και μετονομασία Γενικών Γραμματειών - Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων και θέσεων προσωπικού - Τροποποίηση και συμπλήρωση του π.δ. 77/2023 (Α’ 130) - Μεταβατικές διατάξεις» (Α’ 139),

ιδ) του π.δ. 79/2023 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 131) και του π.δ. 32/2024 «Διορισμός Υπουργών και Υφυπουργών (Α’ 91),

ιε) της υπ’ αρ. 449/19.03.2024 κοινής απόφασης του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Εσωτερικών «Ανάθεση στον Γενικό Γραμματέα Εσωτερικών και Οργάνωσης της παράλληλης άσκησης των καθηκόντων του Γενικού Γραμματέα Αυτοδιοίκησης και Αποκέντρωσης» (Υ.Ο.Δ.Δ. 272),

ιστ) της υπό στοιχεία 102928 ΕΞ 2023 απόφασης του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Οικονομικών «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Οικονομικών, Αθανάσιο Πετραλιά» (Β’ 4441),

ιζ) της υπό στοιχεία 2/45253/ΔΠΓΚ/26.06.2025 υπουργικής απόφασης «Σχέδιο Λογαριασμών του Λογιστικού Πλαισίου της Γενικής Κυβέρνησης και κοινή οικονομική ταξινόμηση του Προϋπολογισμού των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης» (Β’ 3364).

2. Το υπ’ αρ. 40419/22-07-2025 έγγραφο του ΥΠ.ΕΣ., με το οποίο ζητήθηκε η διατύπωση γνώμης επί του σχεδίου της παρούσας κοινή υπουργική απόφαση από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 77 του ν. 4172/2013 (Α’ 167).

3. Το υπ’ αρ. 3123/25-07-2025 έγγραφο της ΚΕΔΕ, με το οποίο διαβιβάστηκε η υπ’ αρ. 320/23-07-2025 απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου, με την οποία διατυπώνονται σχετικές παρατηρήσεις.

4. Την υπό στοιχεία ΓΔΟΤΑΑΠ/150/25-07-2025 εισήγηση του Γενικού Διευθυντή Οικονομικών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Αναπτυξιακής Πολιτικής, σύμφωνα με τη οποία με την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, ούτε σε βάρος των προϋπολογισμών των δήμων.

5. Το γεγονός ότι οι διατάξεις της παρούσας δεν αφορούν σε διοικητική διαδικασία, για την οποία υπάρχει υποχρέωση καταχώρισης στο ΕΜΔΔ-ΜΙΤΟΣ,

αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

Γενικές οδηγίες κατάρτισης του προϋπολογισμού

1. Οι ΟΤΑ α’ βαθμού και τα Ν.Π.Δ.Δ. αυτών, οφείλουν να καταρτίζουν τουλάχιστον ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, σύμφωνα με το άρθρο 64 του ν. 4270/2014.

Σε περίπτωση σύνταξης μη ισοσκελισμένου προϋπολογισμού έτους 2026, το ύψος του ελλείματος μεταξύ εσόδων και εξόδων δεν μπορεί να υπερβαίνει το ύψος ποσού των χρηματικών διαθεσίμων που ο δήμος κατά τις εκτιμήσεις του θα διαθέτει την 31.12.2025.

Για τους δήμους, ως φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ισχύουν κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού τους, οι γενικές αρχές για τη διαχείριση των οικονομικών της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 33, οι γενικές αρχές δημοσιονομικού σχεδιασμού του άρθρου 34, ο κανόνας καθαρών δαπανών του άρθρου 36, το σχέδιο διορθωτικών ενεργειών του άρθρου 39 και οι γενικές αρχές κατάρτισης προϋπολογισμού του άρθρου 49 του ν. 4270/2014, όπως ισχύει.

2. Στον προϋπολογισμό εγγράφονται όλες οι δαπάνες του δήμου που προβλέπεται να πληρωθούν και όλα τα έσοδα που αναμένεται να εισπραχθούν κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους.

Τυχόν υπερεκτίμηση εσόδων ή εγγραφή εσόδων που δεν πρόκειται να εισπραχθούν οδηγεί ουσιαστικά στη μη επίτευξη του οικονομικού αποτελέσματος, καθιστώντας τον προϋπολογισμό ελλειμματικό.

3. Στον προϋπολογισμό εγγράφονται κατά προτεραιότητα οι υποχρεωτικές δαπάνες που καθορίζονται με την παρ. 1 του άρθρου 158 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, όπως αυτή αντικαταστάθηκε, συμπληρώθηκε (με την παρ. 6 του άρθρου 2 του ν. 4038/2012, με το άρθρο 9 του ν. 4350/2015) και ισχύει.

4. Νέα έργα χρηματοδοτούμενα από επιχορηγήσεις επενδύσεων προβλέπονται στον προϋπολογισμό, ανάλογα με την πηγή χρηματοδότησης αυτών (πηγή προέλευσης πίστωσης) και μόνο εφόσον στοιχειοθετείται από τις αντίστοιχες εγγραφές εσόδων η χρηματοδότησή τους.

Σε κάθε περίπτωση για κάθε έργο, υπηρεσία, προμήθεια ή μελέτη, ανεξαρτήτως της πηγής χρηματοδότησής τους, πρέπει να εγγράφονται ως δαπάνη στον προϋπολογισμό, μόνο τα ποσά που προβλέπεται ότι θα πραγματοποιηθούν εντός του οικονομικού έτους που αυτός αναφέρεται. Σε περίπτωση που τα ανωτέρω χρηματοδοτούνται από επιχορηγήσεις, ανεξαρτήτως πηγής, στο σκέλος των εσόδων προβλέπονται αντίστοιχα μόνο τα ποσά που αναμένεται ότι θα αποδοθούν στο δήμο εντός του οικονομικού έτους. Σε περίπτωση δημοπράτησης και μετά την κατακύρωση του αποτελέσματος και της ανάδειξης αναδόχου, πρέπει να πραγματοποιείται αναμόρφωση της ετήσιας εγγραφής του προϋπολογισμού, με αντίστοιχη μείωση του εσόδου και της δαπάνης που προκύπτει από το ποσοστό έκπτωσης που επιτεύχθηκε.

5. Kατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού εγγράφεται κάθε φορά στο σκέλος των εσόδων το σύνολο των αποδόσεων που απορρέουν από ΚΑΠ ή από φόρους και τέλη εισπραττόμενα μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος ή από άλλου τύπου έσοδα, ανεξαρτήτως τυχόν κρατήσεων, κατασχέσεων, συμψηφισμού οφειλών ή απευθείας παρακράτησης από χρηματοπιστωτικό ίδρυμα των τοκοχρεωλυτικών δόσεων για συνομολογηθέν δάνειο. Οι ανωτέρω μειώσεις καταγράφονται ως πληρωμή εξόδων σε βάρος των λογαριασμών εξόδων που αφορούν, με έκδοση αντίστοιχων τακτοποιητικών ενταλμάτων.

6. Κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού οι προβλέψεις δαπανών για τις αποδοχές του πάσης φύσεως προσωπικού συνοδεύονται υποχρεωτικά από λεπτομερείς καταστάσεις και πλήρη ανάλυση των πιστώσεων που είναι εγγεγραμμένες για τους σκοπούς αυτούς (όπως για τους μισθούς, τις τυχόν αυξήσεις μισθών του τακτικού και του επί συμβάσει προσωπικού καθώς και υπερωρίες και αμοιβές από συλλογικά όργανα εφόσον και μόνο αυτές προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις), λαμβανομένων υπόψη των δημοσιονομικών αποτελεσμάτων που επιφέρει τυχόν αυξομείωση του προσωπικού.

Για την πρόβλεψη δαπάνης που αφορά πρόσληψη προσωπικού με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου προς κάλυψη παροδικών αναγκών ή και για απασχόληση προσωπικού με συμβάσεις μίσθωσης έργου θα πρέπει να προκύπτει η δυνατότητα χρηματοδότησής της από το ύψος των εγγεγραμμένων, μη ειδικευμένων για άλλο σκοπό, εσόδων.

7. Για την πρόβλεψη εσόδου από δάνεια στον προϋπολογισμό του φορέα, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη εγκριτικής, απόφασης του αρμόδιου οργάνου του πιστωτικού ιδρύματος ή του χρηματοπιστωτικού οργανισμού, καθώς και απόφασης του δανειοδοτούμενου φορέα, περί αποδοχής των όρων του δανείου.

Στον προϋπολογισμό εγγράφονται υποχρεωτικά οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις των δανείων που έχουν συναφθεί με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και λοιπούς πιστωτικούς οργανισμούς. Σε όσες περιπτώσεις επιμηκύνεται η διάρκεια αποπληρωμής χορηγηθέντων δανείων λόγω σχετικής διμερούς συμφωνίας μεταξύ δήμου και πιστωτικού οργανισμού ή κατ’ εφαρμογή διάταξης νόμου, με αποτέλεσμα τη μείωση της ετήσιας δαπάνης που αφορά στην πληρωμή τοκοχρεωλυτικών δόσεων, οι σχετικές προβλέψεις πρέπει να είναι μειωμένες κατά το αντίστοιχο ποσό.

8. Στο πλαίσιο της υποχρέωσης κατάρτισης ρεαλιστικών προϋπολογισμών, με εγγραφή σε αυτούς μόνο δαπανών που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τα έσοδα που αναμένεται να εισπραχθούν, τονίζεται η ανάγκη για συνεχή επανεξέταση των δαπανών, δηλαδή για συστηματική καταγραφή και εξορθολογισμό αυτών, με σκοπό την εξασφάλιση του απαραίτητου δημοσιονομικού χώρου για τη χρηματοδότηση επιπρόσθετων δράσεων και την παροχή επιπλέον υπηρεσιών προς τους δημότες.

9. Τα ιδρύματα και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου των δήμων, συμπεριλαμβανομένων των συνδέσμων, καταρτίζουν και ψηφίζουν τον προϋπολογισμό τους εντός των προθεσμιών που προβλέπονται και για τους δήμους, χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη ψήφιση του προϋπολογισμού του οικείου δήμου στην οποία, μεταξύ άλλων, ορίζεται το ύψος της τακτικής επιχορήγησής τους. Για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των ανωτέρω νομικών προσώπων, ως τακτική επιχορήγηση από τον οικείο δήμο εγγράφεται κατ’ ελάχιστο το ποσό που προκύπτει από τη συστατική πράξη αυτών και σε περίπτωση που αυτή δεν αναφέρει ποσό ή δεν είναι επικαιροποιημένη ως προς το ύψος του ποσού που είναι απαραίτητο για τη λειτουργία του νομικού προσώπου, τότε προβλέπεται το ποσό που είναι εγγεγραμμένο στον προϋπολογισμό του δήμου το προηγούμενο οικονομικό έτος (δηλαδή το 2025). Σε περίπτωση που με τον προϋπολογισμό του δήμου που αφορά το έτος 2026 ψηφισθεί τελικώς εγγραφή διαφορετικού ποσού, το νομικό πρόσωπο υποχρεούται άμεσα να προβεί σε ανάλογη αναμόρφωση του προϋπολογισμού του.

10. Κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού το σύνολο των ιδίων εσόδων που αναφέρονται στην περίπτωση Β1 του άρθρου 3 της παρούσας, προβλέπονται με τη μεθοδολογία που ορίζεται στην παράγραφο αυτή. Προβλέψεις που αποκλίνουν της μεθοδολογίας αυτής συνιστούν υπερεκτίμηση των εσόδων.

11. Η τήρηση των αναφερόμενων στο άρθρο 3 της παρούσας ελέγχεται από το Υπουργείο Εσωτερικών και από τις αρμόδιες για την εποπτεία των δήμων αρχές και η παραβίασή τους οδηγεί στην αναπομπή του προϋπολογισμού στο δημοτικό συμβούλιο κατά τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 266 του ν. 3852/2010.

12. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί από την εποπτεύουσα αρχή η νομιμότητα του ψηφισθέντος από το οικείο δημοτικό συμβούλιο προϋπολογισμού, έστω και αν στη σχετική εγκριτική απόφαση διατυπώνονται ειδικότερες παρατηρήσεις ως προς τις επιμέρους εγγραφές του, αυτός (προϋπολογισμός) θεωρείται, ως προς τις λοιπές εγγραφές του, οριστικά εγκεκριμένος και καθίσταται άμεσα εκτελεστός, οι δε δαπάνες νομίμως εντέλλονται σε βάρος των εγγεγραμμένων και ελεγχθέντων ως νόμιμων πιστώσεων του προϋπολογισμού αυτού (Ελ. Συνέδριο Κλιμ. Τμ. 7 Πράξη 97/2014).

13. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι έχουν αναληφθεί υποχρεώσεις και πραγματοποιηθεί δαπάνες καθ’ υπέρβαση των εγγεγραμμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού, τα ποσά που αναλογούν στο ύψος αυτών, καταλογίζονται σε βάρος των οργάνων που ενέκριναν ή συνέπραξαν στην εκτέλεση της δαπάνης (παρ. 5 του άρθρου 66 του ν. 4270/2014 και άρθρο 11 του π.δ. 80/2016).

14. Υποχρεώσεις που απορρέουν από μη νόμιμες ή μη κανονικές δαπάνες, εγγράφονται στον προϋπολογισμό τουλάχιστον ως προς το ποσό κατά το οποίο εκτιμάται ότι θα υπάρξει συνδρομή των προϋποθέσεων νομιμότητας ή κανονικότητας αυτών, ή δικαστική απόφαση εντός του έτους, που θα εκδικάζει την πληρωμή του ποσού του παραστατικού, πλέον των αναλογούντων τόκων υπερημερίας και δικαστικών εξόδων. Σε κάθε περίπτωση, στο πλαίσιο του συγκεκριμένου χειρισμού είναι απαραίτητο να συνυπολογίζεται ο κίνδυνος εμφάνισης μελλοντικής αδυναμίας του φορέα να ικανοποιήσει τις υποχρεώσεις του (και συνακόλουθα να διατηρήσει τουλάχιστον ισοσκελισμένο τον προϋπολογισμό του) εξαιτίας γεγονότων όπως η έκδοση δικαστικών αποφάσεων ή η υποβολή εκκρεμών δικαιολογητικών που θα καθιστούν άμεσα πληρωτέες δαπάνες που είχαν χαρακτηριστεί προγενέστερα ως μη νόμιμες ή μη κανονικές.

15. Σε περιπτώσεις όπου υφίστανται υποχρεώσεις ή και απαιτήσεις για τις οποίες συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις παραγραφής, αυτές δεν θα πρέπει να συνεχίσουν να εγγράφονται στον προϋπολογισμό του δήμου, αλλά θα πρέπει τα αρμόδια όργανα του τελευταίου να προβούν στις απαιτούμενες ενέργειες για τη διαγραφή τους.

16. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 86 του ν. 3852/2010, το συμβούλιο της κοινότητας καταρτίζει σχέδιο του προϋπολογισμού εξόδων της κοινότητας για το επόμενο οικονομικό έτος, υπό τις ακόλουθες απαραίτητες προϋποθέσεις:

α) Ότι το δημοτικό συμβούλιο, με απόφασή του την οποία έχει διαβιβάσει στo συμβούλιο της κοινότητας έως το τέλος Ιουνίου, έχει καθορίσει το ανώτατο ύψος του προϋπολογισμού εξόδων του επόμενου έτους αυτής.

β) Ότι έχει εκδοθεί η προβλεπόμενη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου περί μεταβίβασης αρμοδιοτήτων προς το συμβούλιο της κοινότητας.

17. Για τις αναμορφώσεις ακολουθείται η ίδια διαδικασία που ακολουθείται για την ψήφιση του προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων των παρ. 8 και 9 του άρθρου 77 του ν. 4172/2013. Συνεπώς, κατά τη διαδικασία των αναμορφώσεων κατατίθενται προς ψήφιση και εναλλακτικές προτάσεις αναμορφώσεων, εφόσον υπάρχουν τέτοιες.

Άρθρο 2

Τύπος προϋπολογισμού και διαδικασίες σύνταξης, ψήφισης και ελέγχου αυτού

1. Η οικονομική ταξινόμηση που εφαρμόζεται για τον προϋπολογισμό 2026 και μετά καθορίστηκε με την υπό στοιχεία 2/45253/ΔΠΓΚ/26.06.2025 υπουργική απόφαση «Σχέδιο Λογαριασμών του Λογιστικού Πλαισίου της Γενικής Κυβέρνησης και κοινή οικονομική ταξινόμηση του Προϋπολογισμού των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης» (Β’ 3364) και είναι ενιαία για τον τακτικό προϋπολογισμό και τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων.

2. Οι αναλυτικός προϋπολογισμός αναπτύσσεται ως προς τα έσοδα και τα έξοδα σε έξι (6) στήλες, όπου αναγράφονται:

• Στην 1η ο Λογαριασμός,
• στη 2η η περιγραφή του,
• στην 3η οι προβλέψεις για το 2026,
• στην 4η οι προβλέψεις για το κλείσιμο του τρέχοντος έτους (2025),
• στην 5η οι διαμορφωθείσες πιστώσεις των εσόδων και εξόδων κατά το 2025 (αρχικός προϋπολογισμός ± τροποποιήσεις), και
• στην 6η τα απολογιστικά στοιχεία εσόδων και εξόδων οικ. έτους 2024.

3. Οι Υπηρεσίες στις οποίες κατανέμονται τα έσοδα και τα έξοδα του προϋπολογισμού χαρακτηρίζονται με ένα τριψήφιο κωδικό αριθμό ως εξής:

• Το X=0, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στον τακτικό προϋπολογισμό.
• Το X=1, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στο Εθνικό Σκέλος του ΠΔΕ.
• Το X=2, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στο Συγχρηματοδοτούμενο Σκέλος του ΠΔΕ.
• Το X=3, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).
• Το X=4, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στο Πράσινο Ταμείο.
• Το Χ=5, όταν το έσοδο ή το έξοδο αφορά στα Προγράμματα Φιλόδημος Ι, Αντώνης Τρίτσης και άλλα συναφή προγράμματα.

Είναι επιτρεπτή για λόγους παρακολούθησης ή μηχανογραφικούς η περαιτέρω ανάπτυξη από τους δήμους της κωδικοποίησης των παραπάνω υπηρεσιών ως πρόθεμα του υποχρεωτικού τριψήφιου κωδικού που ορίζεται με την παρούσα. Στο τέλος του προθέματος αυτού χρησιμοποιείται τελεία, ώστε ο υποχρεωτικός τριψήφιος κωδικός που ακολουθεί να παρακολουθείται διακριτά.

4. Η αντιστοίχιση των αναλυτικών λογαριασμών της οικονομικής ταξινόμησης του προϋπολογισμού με τις υπηρεσίες είναι υποχρεωτική για όλους τους δήμους στην κατάρτιση του προϋπολογισμού, εφόσον αναμένονται σχετικά με τις αντίστοιχες λειτουργίες και δράσεις έσοδα ή/και έξοδα, ανεξαρτήτως αν ο δήμος διαθέτει ή όχι δική του συγκροτημένη με τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας (ΟΕΥ) κάποια από τις υπηρεσίες αυτές.

5. Όλοι οι αναλυτικοί λογαριασμοί του προϋπολογισμού μπορούν να αντιστοιχίζονται με όλες τις υπηρεσίες κατά περίπτωση. Στις Γενικές Υπηρεσίες εντάσσονται τα έσοδα και τα έξοδα που είναι αδύνατη η αντιστοίχισή τους με κάποια από τις υπόλοιπες υπηρεσίες.

6. Στους αναλυτικούς ελαχιστοβάθμιους λογαριασμούς της οικονομικής ταξινόμησης του προϋπολογισμού προβλέπονται και οι απαραίτητες πιστώσεις για την εξόφληση απλήρωτων υποχρεώσεων προηγούμενων οικονομικών ετών, ανάλογα με τη φύση της δαπάνης στην οποία αφορούν.

7. Με κριτήριο τη φύση της συναλλαγής οι δήμοι αναπτύσσουν έως τον πέμπτο βαθμό ανάλυσης το σχέδιο λογαριασμών του προϋπολογισμού τους, τόσο ως προς το σκέλος των εσόδων όσο και ως προς το σκέλος των εξόδων. Εξαίρεση αποτελεί η μείζονα κατηγορία 21 «Παροχές σε εργαζόμενους», η οποία αναπτύσσεται έως και τον έκτο βαθμό ανάλυσης.

Παρέχεται, όμως, η δυνατότητα σε αυτούς να αναπτύσσουν σε κατώτερο βαθμό το σχέδιο λογαριασμών για ίδια πληροφόρηση, σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Εφόσον υποδεικνύεται από το ΥΠΕΣ συγκεκριμένος τρόπος ανάπτυξης κάποιου/ων εκτοβάθμιου/ων λογαριασμού/ών, τότε τηρείται υποχρεωτικά ο υποδεικνυόμενος τρόπος ανάπτυξης.

8. Στην περιγραφή των λογαριασμών στον έκτο βαθμό ανάλυσης που αφορούν σε έργα θα συμπεριλαμβάνονται υποχρεωτικά ο τίτλος του έργου και ο ενάριθμος ή ο κωδικός ΟΠΣ αυτού εφόσον τέτοιοι υφίστανται.

9. Στα Παραρτήματα 1 και 2 προς υποβοήθηση για τη σύνταξη των προϋπολογισμών αποτυπώνονται οι αντιστοιχίσεις των Κωδικών Αριθμών Εσόδων και Εξόδων που ίσχυαν μέχρι τη δημοσίευση της υπό στοιχεία 2/45253/ΔΠΓΚ/26.06.2025 (Β’ 3364) υπουργικής απόφασης. Στις περιπτώσεις όπου προβλέπεται ταξινόμηση ανάλογα με τη φύση του εσόδου ή του εξόδου, η εγγραφή πίστωσης θα γίνεται μόνο κατόπιν σχετικού ερωτήματος του δήμου και οδηγιών του ΥΠΕΣ.

10. Σε ειδικό παράρτημα του προϋπολογισμού των δήμων αναφέρονται οι δράσεις που αφορούν τις κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των έργων και των υπηρεσιών τους.

11. Οι αρμόδιες, για τον έλεγχο νομιμότητας της απόφασης ψήφισης του προϋπολογισμού αρχές, οφείλουν να εξετάζουν επιστάμενα το ύψος του ελλείμματος μεταξύ εσόδων και εξόδων ώστε να πληρούται η προϋπόθεση του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 1 της παρούσας και την ορθή ανάπτυξη των λογαριασμών σε αυτόν. Οποιαδήποτε απόκλιση, κατά τα ανωτέρω, αποτελεί αιτία αναπομπής του αρχικού προϋπολογισμού και των μετέπειτα αναμορφώσεών του.

12. Για τη σύνταξη του σχεδίου του προϋπολογισμού, την ψήφιση, τον έλεγχο νομιμότητας και τη δημοσίευσή του, μετά των αντίστοιχα προβλεπόμενων προθεσμιών, εφαρμόζονται οι κατά τα στάδια υλοποίησης αυτών κάθε φορά ισχύουσες διατάξεις. Για την κατάρτιση του σχεδίου του προϋπολογισμού από τη δημοτική επιτροπή απαιτείται κατ’ ελάχιστον η ύπαρξη τεχνικού προγράμματος, το περιεχόμενο του οποίου προσδιορίζεται με γνώμονα τη δυνατότητα χρηματοδότησής του και ψηφίζεται εντός της προθεσμίας ψήφισης του προϋπολογισμού.

13. Ο ψηφισθείς προϋπολογισμός, καθώς και οι αναμορφώσεις αυτού κατά τη διάρκεια του έτους, υποβάλλονται στις αρμόδιες για την εποπτεία των δήμων αρχές σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή (αρχείο τύπου excel). Μαζί με τον καταρτισθέντα προϋπολογισμό υποβάλλονται ομοίως, όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για τον έλεγχο νομιμότητάς του σύμφωνα με τις οδηγίες της παρούσας και τις σχετικώς ισχύουσες διατάξεις.

Άρθρο 3

Ειδικές οδηγίες κατάρτισης προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2026

Α. Προϋπολογισμός εσόδων - εξόδων των επιχορηγήσεων

Α.1 Αναφορικά με τον προσδιορισμό του ύψους των πιστώσεων που θα εγγραφούν στον προϋπολογισμό των ΟΤΑ α’ βαθμού από πόρους που θα τους μεταβιβαστούν μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών για το οικονομικό έτος 2026, σημειώνουμε τα εξής:

1. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την κάλυψη λειτουργικών και λοιπών γενικών δαπανών πρέπει να είναι ίση με το ποσό που προκύπτει από το γινόμενο της πρώτης μηνιαίας τακτικής κατανομής έτους 2025 που αποδόθηκε στον δήμο (απόφαση με ΑΔΑ: ΨΞΑ146ΜΤΛ6-ΠΟΡ), επί δώδεκα (12).

2. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών των σχολείων Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης, υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που προκύπτει από το γινόμενο της πρώτης τακτικής κατανομής έτους 2025 που αποδόθηκε στον δήμο (απόφαση με ΑΔΑ: 61ΓΚ46ΜΤΛ6-4ΥΚ), επί τέσσερα (4).

3. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό και αφορούν στην κάλυψη δαπανών λειτουργίας εργοστασίων αφαλάτωσης ύδατος, υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που προκύπτει από το γινόμενο της πρώτης κατανομής έτους 2025 που αποδόθηκε στον δήμο, (απόφαση με ΑΔΑ: 98Ζ546ΜΤΛ6-30Χ), επί δύο (2).

4. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό ως το δικαιούμενο ποσό των Δήμων του Νομού Δωδεκανήσου, ανάλογου των εσόδων εκ του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε στον δήμο κατά το τρέχον έτος (απόφαση με ΑΔΑ: ΨΠΙΞ46ΜΤΛ6-ΨΧΠ).

5. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό και αφορούν στη λειτουργία των Μαθητικών Εστιών που μεταφέρθηκαν από το πρώην Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε κατά το έτος 2024 (απόφαση με ΑΔΑ: 9ΘΖ546ΜΤΛ6-ΤΞ6).

6. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την κάλυψη δαπανών εκτέλεσης έργων και επενδυτικών δραστηριοτήτων υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που προκύπτει από το γινόμενο της πρώτης τακτικής κατανομής του έτους 2025 που αποδόθηκε στον δήμο (απόφαση με ΑΔΑ: Ψ3ΩΡ46ΜΤΛ6-ΜΗ7), επί τέσσερα (4).

7. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την κάλυψη δαπανών επισκευής και συντήρησης σχολικών κτιρίων υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε στον δήμο κατά το έτος 2025 (απόφαση με ΑΔΑ: ΨΕΟΧ46ΜΤΛ6-1ΛΩ).

8. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την κάλυψη δαπανών που αφορούν την πυροπροστασία, υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε στον δήμο κατά το έτος 2025 (απόφαση με ΑΔΑ: ΨΠ9Υ46ΜΤΛ6-ΞΨΡ).

9. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την κάλυψη της δαπάνης σίτισης μαθητών μουσικών και καλλιτεχνικών γυμνασίων και λυκείων, υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε στον δήμο κατά το έτος 2025 και αφορά στο διδακτικό έτος 2024-2025 (αποφάσεις με ΑΔΑ: 9ΒΚ046ΜΤΛ6-99Ι και ΨΤ5Δ46ΜΤΛ6-ΚΡΖ).

10. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό και αφορούν στην κάλυψη δαπάνης μισθοδοσίας προσωπικού καθαριότητας με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου στις σχολικές μονάδες της χώρας, υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε στον δήμο για το διδακτικό έτος 2024-2025 (αποφάσεις με ΑΔΑ: ΨΟΜΨ46ΜΤΛ6-5ΦΞ και Ψ8Τ146ΜΤΛ6-0ΤΥ).

11. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό και αφορούν στο 15% του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (Τ.Α.Π), υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε στον δήμο κατά το έτος 2024 (απόφαση με ΑΔΑ: 6ΡΣΚ46ΜΤΛ6-ΡΛΔ).

12. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό και αφορούν στο Τέλος Διαφήμισης Κατηγορίας Δ’, υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε στον δήμο κατά το έτος 2024 (απόφαση με ΑΔΑ: 6ΥΠΔ46ΜΤΛ6-ΧΟΡ).

13. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό και αφορούν στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι», υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε στον δήμο κατά το έτος 2024 (απόφαση με ΑΔΑ: 6Η4946ΜΤΛ6ΦΟΑ, ΨΨ7Μ46ΜΤΛ6-Ν3Β και 9ΣΥΥ46ΜΤΛ6-Ν6Ο).

14. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την υλοποίηση δράσεων διαχείρισης αδέσποτων ζώων συντροφιάς, υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε στον δήμο κατά το έτος 2024 (απόφαση με ΑΔΑ: ΨΥΨ246ΜΤΛ6-ΖΣΞ).

15. Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για την κάλυψη δαπανών αποκομιδής απορριμμάτων του οδικού δικτύου αρμοδιότητας Περιφερειών, υπολογίζονται στο ύψος του ποσού που αποδόθηκε στον δήμο κατά το έτος 2025 (απόφαση με ΑΔΑ: 6ΘΚ146ΜΤΛ6-Ρ2Ζ).

16. Οι διαφορές που θα προκύψουν για κάθε δήμο από τις κατανομές του έτους 2026 για τις περ. Α1.1 έως Α1.15 από οποιαδήποτε αιτία, θα πρέπει να εγγραφούν στον προϋπολογισμό του με αναμόρφωση, η οποία πρέπει να πραγματοποιηθεί αμέσως μετά τη γνωστοποίηση σε αυτόν των νέων δεδομένων. Οι ανωτέρω κατανομές αποτελούν τη βάση επίσης για την κατάρτιση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Προγραμματισμού 2026-2029.

17. Προς υποβοήθηση του ελέγχου νομιμότητας που ασκείται επί των αποφάσεων ψήφισης των προϋπολογισμών των δήμων, μετά τη δημοσίευση της παρούσας θα αποσταλούν από το Υπουργείο Εσωτερικών στις αρμόδιες για τον ανωτέρω έλεγχο αρχές, για κάθε δήμο χωρικής αρμοδιότητάς τους, αναλυτικοί πίνακες με τα ποσά ανά είδος επιχορήγησης των περ. Α1.1 έως Α1.15, που πρέπει να έχουν εγγραφεί στους προϋπολογισμούς τους σύμφωνα με τις ανωτέρω οδηγίες.

Α.2 Κάθε εγγραφή εσόδου που αφορά μεταβιβαστική πληρωμή από άλλα Υπουργεία, πλην του Υπουργείου Εσωτερικών πρέπει να τεκμηριώνεται πλήρως, τόσο κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού όσο και για τις αναμορφώσεις αυτού. Κάθε εγγραφή εσόδου θεωρείται νόμιμη κατά τον έλεγχο της απόφασης του προϋπολογισμού όταν έχει συνυποβληθεί η αντίστοιχη απόφασηπράξη του Υπουργείου, με αναφορά του Αριθμού Διαδικτυακής Ανάρτησης (ΑΔΑ) στο πρόγραμμα «Διαύγεια». Η αρμόδια για την εποπτεία του δήμου αρχή δύναται να αιτείται την ηλεκτρονική υποβολή της σχετικής πράξης, ως στοιχείο αιτιολόγησης της εγγραφής. Συνεπώς κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού εγγράφονται πιστώσεις για τις οποίες ήδη έχει εκδοθεί σχετική πράξη για το έτος 2025, διαφορετικά οι εν λόγω εγγραφές προκύπτουν από αναμόρφωση.

Α.3 Έσοδα επιχορηγήσεων από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων και λοιπά χρηματοδοτικά προγράμματα για νέα έργα μπορούν να εγγραφούν μόνο εφόσον υπάρχει σχετική απόφαση ένταξης, η οποία απαιτείται να υποβάλλεται κατά τον έλεγχο νομιμότητας της απόφασης του προϋπολογισμού κατά τα οριζόμενα στην προηγούμενη περίπτωση της παρούσας παραγράφου (ΑΔΑ, ηλεκτρονική υποβολή κ.λπ.).

Τόσο στην κατηγορία εσόδων από επιχορηγήσεις επενδύσεων, όσο και στην κατηγορία των αντίστοιχων δαπανών, οι δήμοι εγγράφουν ως έσοδο τις προβλεπόμενες κατανομές που θα λάβουν και, αντίστοιχα, τις δαπάνες που εκτιμούν ότι θα πραγματοποιήσουν κατ’ έτος (ανάλογα με τα εγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα των έργων, ή τη σχετική εκτίμησή τους εφόσον δεν υφίστανται χρονοδιαγράμματα) και όχι τη συνολική έγκριση χρηματοδότησης και το συνολικό κόστος των έργων.

Α.4 Όσον αφορά το λογαριασμό οικονομικής ενίσχυσης ΟΤΑ του άρθρου 4Β του ν. 4111/2013, σε περίπτωση υπογραφής προγραμματικής συμφωνίας μεταξύ του Υπουργού Εσωτερικών και δήμου ή νομικού προσώπου του, προκειμένου ο φορέας να χρηματοδοτηθεί από τον λογαριασμό οικονομικής ενίσχυσης ΟΤΑ, είναι επιτρεπτή η εγγραφή του αντίστοιχου εσόδου, στον οικείο αναλυτικό λογαριασμό της οικονομικής ταξινόμησης του προϋπολογισμού του φορέα, μετά την υπογραφή της προγραμματικής συμφωνίας και πριν την ανάρτηση και δημοσίευση της τελευταίας.

Β. Προϋπολογισμός Ιδίων Εσόδων του δήμου

Τα ποσά που εγγράφονται στον προϋπολογισμό του 2026 για τα ίδια έσοδα της κάτωθι αναφερόμενης Ομάδας Ιδίων Εσόδων υπολογίζονται διακριτά, με βάση τα αποτελέσματα εκτέλεσης των προϋπολογισμών των δύο προηγούμενων οικονομικών ετών και ειδικότερα με βάση τα ποσά που εισπράχθηκαν κατά το έτος 2024 σε συνδυασμό με την απόδοση των εισπράξεων από τον Ιανουάριο 2025 και μέχρι το κλείσιμο του μηνός που προηγείται από το μήνα κατάρτισης του σχεδίου του προϋπολογισμού 2026.

Δεδομένης της υποχρέωσης που απορρέει από το άρθρο 77 του ν. 4172/2013 για ενσωμάτωση του σχεδίου προϋπολογισμού του δήμου στον Κόμβο Διαλειτουργικότητας μέχρι την 20ή.09.2025, ο μήνας αναφοράς για τον υπολογισμό του ανώτατου ορίου της Ομάδας Ιδίων Εσόδων δεν πρέπει να είναι μεταγενέστερος του Ιουλίου.

Β.1 Ομάδα Ιδίων Εσόδων

Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται όλα τα έσοδα που εγγράφονται στους κάτωθι δευτεροβάθμιους λογαριασμούς:

Για την εγγραφή των εσόδων αυτών, υπολογίζεται η διαφορά που προκύπτει για το συνολικό άθροισμα της Ομάδας Ιδίων Εσόδων από την εκτέλεση του προϋπολογισμού της περιόδου από τον Ιανουάριο του έτους 2025 και μέχρι το κλείσιμο του μηνός που προηγείται από το μήνα κατάρτισης του σχεδίου του προϋπολογισμού 2026 και της αντίστοιχης περιόδου του έτους 2024.

- Εάν η διαφορά μεταξύ των περιόδων είναι θετική (δηλαδή όταν η εκτέλεση του έτους 2025 έχει αποδώσει ποσό υψηλότερο του έτους 2024, τότε το ανώτατο ποσό που μπορεί να εγγραφεί στον προϋπολογισμό έτους 2026 για την Ομάδα Ιδίων Εσόδων (συνολικό άθροισμα της ομάδας) είναι το ποσό της εκτέλεσης του έτους 2024 προσαυξημένο κατά το ποσό της θετικής διαφοράς.

- Εάν η ανωτέρω διαφορά είναι αρνητική, τότε το ανώτατο ποσό που μπορεί να εγγραφεί ως συνολικό άθροισμα για την Ομάδα Ιδίων Εσόδων, είναι το ποσό του έτους 2024.

Εάν μετά το κλείσιμο του έτους 2025, η ανωτέρω διαφορά είτε από αρνητική γίνει θετική, είτε το ποσό της θετικής διαφοράς αυξηθεί, τα ποσά που εγγράφηκαν στον προϋπολογισμό έτους 2026 δύναται να αυξηθούν κατά τα ως άνω οριζόμενα και με ανάλογη αναμόρφωσή του.

Στη σχετική απόφαση αναμόρφωσης πρέπει να αναφέρεται ρητά ότι πληρούται ο προαναφερόμενος όρος και κατά τον έλεγχο αυτής, η αρμόδια, για την εποπτεία του δήμου, αρχή υποχρεούται να προβεί σε διασταύρωση των στοιχείων αυτών από τη βάση δεδομένων που τηρείται στο ΥΠ.ΕΣ.

Σε κάθε άλλη περίπτωση δεν επιτρέπεται η αναμόρφωση του προϋπολογισμού με αύξηση του συνολικού αθροίσματος της Ομάδας Ιδίων Εσόδων, παρά μόνο εάν οι εισπράξεις κατά τη διάρκεια του έτους 2026 δικαιολογούν την αύξηση των σχετικών προβλέψεων. Στην περίπτωση αυτή, ο προϋπολογισμός αναμορφώνεται, εφαρμοζόμενου για την εκτίμηση του συνολικού αθροίσματος της Ομάδας Ιδίων Εσόδων χρονολογικού ποσοστού, ανάλογου με το χρόνο κατά τον οποίο επιτεύχθηκε η υπέρβαση των εισπράξεων. Εάν δηλαδή στο κλείσιμο του μήνα Μ έτους 2026 το ύψος των εσόδων ανέλθει στο ποσό Ε, ο ετήσιος προϋπολογισμός μπορεί να αυξηθεί σε ποσό ύψους Π ίσου με [Ε/(Μ/12)].

Στο Παράρτημα 3 παρουσιάζεται αναλυτικό παράδειγμα εγγραφών για τα έσοδα της Ομάδας Ιδίων Εσόδων.

Β.2 Αποφάσεις αναπροσαρμογής τελών, δικαιωμάτων, φόρων και εισφορών

Β.2.1. Σε περίπτωση που έχει ληφθεί απόφαση αύξησης των ανταποδοτικών και λοιπών τελών, δικαιωμάτων, φόρων και εισφορών, παρέχεται η δυνατότητα υπέρβασης του ανώτατου ορίου συνολικών εσόδων, που καθορίζεται για την Ομάδα Ιδίων Εσόδων, σύμφωνα με τα ανωτέρω.

Το ποσό της υπέρβασης προκύπτει από το γινόμενο του επιπλέον ποσού που αναμένεται να βεβαιωθεί για κάθε έσοδο διακριτά (με βάση την απόφαση αύξησης τελών, δικαιωμάτων κ.λπ.) επί του ποσοστού είσπραξης που είχε το εν λόγω έσοδο σε σχέση με τα βεβαιωθέντα του κατά την προηγούμενη κλεισμένη διαχειριστική χρήση, από το έτος που αφορά ο προς κατάρτιση προϋπολογισμός.

Το ποσοστό είσπραξης των τελών καθαριότητας και φωτισμού 2024 προκύπτει από το πηλίκο των εισπραχθέντων εσόδων, όπως αυτά έχουν αποτυπωθεί στην αναφορά «Στοιχεία προϋπολογισμού και απολογισμού» που έχει υποβληθεί στον Κόμβο Διαλειτουργικότητας για τον Δεκέμβριο 2024, προς το σύνολο των τελών καθαριότητας και φωτισμού που θα έπρεπε να έχουν βεβαιωθεί σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν υποβληθεί στον Κόμβο Παρακολούθησης Επιδόσεων ΟΤΑ του ΥΠΕΣ για το έτος 2024.

Για τις λοιπές κατηγορίες ιδίων εσόδων λαμβάνονται υπόψη τα βεβαιωθέντα και εισπραχθέντα ποσά που έχουν αποτυπωθεί στην αναφορά «Στοιχεία προϋπολογισμού και απολογισμού» που έχει υποβληθεί στον Κόμβο Διαλειτουργικότητας του ΥΠΕΣ.

Β.2.2. Σε περίπτωση που έχει ληφθεί απόφαση αύξησης των ανωτέρω κατηγοριών ιδίων εσόδων για προηγούμενο έτος από εκείνο που αφορά ο προς κατάρτιση προϋπολογισμός, η οποία δεν έχει αποδώσει πλήρως μέχρι τον μήνα αναφοράς για τον υπολογισμό της Ομάδας Ιδίων

Εσόδων (όπως λόγω εποχικότητας των εισπράξεων), παρέχεται η δυνατότητα συνυπολογισμού του τμήματος της υπολειπόμενης απόδοσης στον προσδιορισμό της Ομάδας Ιδίων Εσόδων υπό την προϋπόθεση ότι αυτή μπορεί να τεκμηριωθεί βάσει αντικειμενικών ποσοτικών στοιχείων. Ως «υπολειπόμενη απόδοση» ορίζεται η διαφορά ανάμεσα στο επιπλέον ποσό που εκτίμησε ο δήμος ότι θα εισπράξει από την εν λόγω απόφαση σε ετήσια βάση και στο ποσό που έχει εισπράξει μέχρι τον μήνα αναφοράς.

Β3. Γενική παρατήρηση επί των οριζόμενων στην περίπτωση Β1 του παρόντος άρθρου ως προς την εγγραφή εσόδων στον προϋπολογισμό:

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 33 και 49 του ν. 4270/2014, οι προϋπολογισμοί των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης διέπονται από τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας, της διαφάνειας, της ειλικρίνειας, της ενότητας, της καθολικότητας και της ακρίβειας.

Ως εκ τούτου, σε περίπτωση που παραστεί μόνο μέσα στη χρήση και εκ του νόμου ανάγκη εγγραφής συγκεκριμένου εσόδου, ή που η παράλειψη εγγραφής θα έχει ως συνέπεια τη μη τήρηση των προαναφερόμενων διατάξεων του ν. 4270/2014, επιβάλλεται η εγγραφή του σχετικού εσόδου στον προϋπολογισμό, ακόμη και με αύξηση του συνολικού αθροίσματος της Ομάδας Ιδίων Εσόδων, εφόσον δεν υπάρχει δυνατότητα μείωσης των επιμέρους λογαριασμών που την απαρτίζουν, προϋπόθεση που εξετάζεται επισταμένως από τις αρμόδιες για τον έλεγχο των προϋπολογισμών αρχές.

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιου είδους αναφέρουμε την υποχρέωση ταμειακής βεβαίωσης εσόδου που προκύπτει από την περιέλευση στον δήμο καταλογιστικής πράξης. Αυτή αφενός δεν είναι μια διαδικασία που επαναλαμβάνεται τακτικά ανά τα έτη, ώστε το καταλογιστέο χρηματικό ποσό να είναι συγκρίσιμο με αντίστοιχα προηγουμένων ετών, αφετέρου η σχετική ταμειακή βεβαίωση είναι εκ του νόμου υποχρεωτική.

Β4. Ειδικές παρατηρήσεις επί των οριζόμενων στην περ. Β1 του παρόντος άρθρου ως προς την εγγραφή εσόδων στον προϋπολογισμό:

1. Πέραν των οριζόμενων στην προηγούμενη γενική παρατήρηση, επιτρέπεται επίσης η αύξηση των συνολικών ποσών στην Ομάδα Ιδίων Εσόδων, στην περίπτωση κατά την οποία υφίσταται ανάγκη να αυξηθούν τα έσοδα λόγω κατάργησης, λύσης ή συγχώνευσης, νομικού προσώπου και περιέλευση των αντίστοιχων εσόδων στο φορέα μετά τη δημοσίευση αυτής σε ΦΕΚ.

2. Δεν συνιστούν παρεκκλίσεις από τα οριζόμενα στην παρούσα κοινή υπουργική απόφαση οι εγγραφές ποσού μικρότερου από το συνολικό ανώτατο ποσό που μπορεί να εγγραφεί ως άθροισμα της Ομάδας Ιδίων Εσόδων.

3. Είναι επιτρεπτή η υπέρβαση του ανώτατου ορίου της Ομάδας Ιδίων Εσόδων, εφόσον δεν είναι δυνατή η αντίστοιχη μείωση κάποιου/ων άλλου/ων αναλυτικών λογαριασμών οικονομικής ταξινόμησης του προϋπολογισμού από όσους την απαρτίζουν, σε περίπτωση αναπροσαρμογής, εκ μέρους συνδέσμου, της τιμής αποκομιδής απορριμμάτων ανά ογκομετρική μονάδα, που συνεπάγεται αύξηση του κόστους της παροχής υπηρεσιών καθαριότητας εκ μέρους των δήμων-μελών του συνδέσμου, με αποτέλεσμα να απαιτείται η λήψη απόφασης εκ μέρους εκάστου δημοτικού συμβουλίου για αύξηση του σχετικού τέλους.

4. Είναι ομοίως επιτρεπτή η υπέρβαση του ανώτατου ορίου της Ομάδας Ιδίων Εσόδων στις περιπτώσεις κατά τις οποίες στα έτη που προηγούνται του έτους που αφορά ο υπό κατάρτιση προϋπολογισμός δεν έχει εφαρμοστεί η οδηγία της παρ. 5 του άρθρου 1 της παρούσας.

Γ. Πρόσβαση σε οικονομικά στοιχεία δήμων και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου - Έλεγχος νομιμότητας.

Προκειμένου να καταστεί δυνατός ο έλεγχος νομιμότητας, σύμφωνα με τις οδηγίες της παρούσας και των στοιχείων του μήνα αναφοράς, βάσει του οποίου κάθε δήμος και κάθε νομικό πρόσωπα εγγράφει στον προϋπολογισμό τα έσοδά του, οι αρμόδιες για τον έλεγχο αρχές θα αντλήσουν τα σχετικά οικονομικά στοιχεία από το σύστημα αναφορών του Υπουργείου Εσωτερικών.

Άρθρο 4

Υποχρεωτικές αναμορφώσεις προϋπολογισμού

1. Μετά τη λήξη της χρήσης 2025 και έως το τέλος Φεβρουαρίου του 2026, οι δήμοι και τα νομικά πρόσωπα αυτών υποχρεούνται να επανελέγξουν τις παραδοχές με βάση τις οποίες κατήρτισαν τον προϋπολογισμό του 2026 και να προχωρήσουν σε αναμόρφωσή του, με την επιφύλαξη των οριζομένων στις ειδικές παρατηρήσεις επί του άρθρου 3, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά οικονομικά αποτελέσματα και μεγέθη τους, όπως αυτά θα έχουν διαμορφωθεί την 31.12.2025, προκειμένου αυτός να καταστεί ρεαλιστικός. Ειδικότερα, για τις παρακάτω κατηγορίες, θα πρέπει να γίνουν τα εξής:

Α) ΟΜΑΔΑ ΙΔΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ: Οι δήμοι και τα νομικά πρόσωπα επαναϋπολογίζουν το ανώτατο ποσό που μπορεί να εγγραφεί στον προϋπολογισμό 2026 για την ΟΜΑΔΑ ΙΔΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ (συνολικό άθροισμα της ομάδας) με βάση την αρχή ότι το συνολικό ύψος των εγγεγραμμένων εσόδων αυτής στον προϋπολογισμό 2026 δεν μπορεί να υπερβαίνει το μέγιστο από τις εισπράξεις που πραγματοποίησε συνολικά ο φορέας στους αντίστοιχους κωδικούς (με το προϊσχύον θεσμικό πλαίσιο) αυτής της ομάδας για τα έτη 2024 ή 2025. Στην περίπτωση που έχουν εγγραφεί, με βάση τα στοιχεία μέχρι το μήνα κατάρτισης του προϋπολογισμού, στην ΟΜΑΔΑ ΙΔΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ποσά μεγαλύτερου ύψους από αυτό της εκτέλεσης του έτους 2024 και το έτος 2025 κλείσει τελικά με χαμηλότερη εκτέλεση, ο προϋπολογισμός υποχρεωτικά αναμορφώνεται μέχρι το ύψος ποσού του 2024.

B) ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Π.Ο.Ε.: Επανεξετάζονται και εγγράφονται στο σύνολό τους οι απλήρωτες υποχρεώσεις όπως αυτές προκύπτουν από τιμολόγια ή ισοδύναμα έγγραφα που παραλήφθηκαν από τον φορέα μέχρι την 31.12.2025, με εξαίρεση εκείνες για τις οποίες πληρούνται οι προϋποθέσεις παραγραφής και έχουν δρομολογηθεί οι σχετικές διαδικασίες και τις δαπάνες για τις οποίες υφίσταται ή τεκμαίρεται εγγεγραμμένη πίστωση στον προϋπολογισμό.

Για τη διαγραφή των παραγεγραμμένων υποχρεώσεων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης α’ βαθμού, εφαρμόζονται οι ειδικότερες οδηγίες που έχουν παρασχεθεί με την υπ’ αρ. 7/8783/7-2-2020 εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών.

Στις περιπτώσεις υποχρεώσεων που έχουν ενταχθεί σε καθεστώς ρύθμισης για αποπληρωμή σε περισσότερα του ενός έτη, στον προϋπολογισμό 2026 εγγράφεται το συνολικό ποσό που πρέπει να καταβληθεί εντός του έτους, όπως αυτό προκύπτει από τη σχετική πράξη πολυετούς ανάληψης υποχρεώσεων.

Γ) ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ: Εφόσον είχε καταρτιστεί μη ισοσκελισμένος προϋπολογισμός κατ’ εφαρμογή του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 1 της παρούσας και προκειμένου να διαπιστωθεί εάν απαιτείται αναμόρφωσή του, υπολογίζεται το οριστικό πλέον ταμειακό υπόλοιπο και συντάσσεται επίσημη κατάσταση συμφωνίας διαθεσίμων και ταμειακού υπολοίπου με ημερομηνία 31.12.2025 η οποία αποτελεί προσαρμογή στα βιβλία του φορέα, του υπολοίπου των καταθέσεων σε τράπεζες - όπως αυτό προκύπτει από τα αντίγραφα κίνησης (extrait) των τραπεζικών λογαριασμών - λαμβάνοντας υπόψη κυρίως τα μετρητά του ταμείου, τις εισπρακτέες ή πληρωτέες επιταγές, καθώς και μη ενταλματοποιηθείσες συναλλαγές του φορέα. Η ανωτέρω κατάσταση συνοδεύεται από τα αντίγραφα κίνησης των τραπεζικών λογαριασμών.

Μετά το κλείσιμο του έτους 2025 και εντός του πρώτου διμήνου του 2026, το ΥΠΕΣ θα ενημερώσει τις αρμόδιες για τον έλεγχο των προϋπολογισμών αρχές για τον κατάλληλο χρόνο άντλησης των οικονομικών στοιχείων της ΟΜΑΔΑΣ ΙΔΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ από τον Κόμβο Διαλειτουργικότητας και θα αποστείλει τα υπόλοιπα προσωρινά απολογιστικά στοιχεία έτους 2025 (έλεγχος χρηματικών διαθεσίμων και Υποχρεώσεων Π.Ο.Ε.) για τους δήμους χωρικής αρμοδιότητάς τους.

2. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους η εκτίμηση των εγγραφών στα έσοδα ελέγχεται από το δημοτικό συμβούλιο κατά τα οριζόμενα στην παρ. 9 του άρθρου 266 του ν. 3852/2010, όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 39 του ν. 4257/2014 (Α’ 93) και εάν με τις προβλεπόμενες τριμηνιαίες εκθέσεις του δεύτερου και τρίτου τριμήνου, διαπιστωθεί ότι στον προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί υπερεκτιμημένα έσοδα ή έσοδα που δεν πρόκειται να εισπραχθούν έως το τέλος της χρήσης, το δημοτικό συμβούλιο προβαίνει υποχρεωτικά σε αναμόρφωση αυτού, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών, μειώνοντας στο πραγματικό ύψος τα παραπάνω έσοδα και αντιστοίχως το σκέλος των δαπανών, ώστε να μην καταστεί σε καμία περίπτωση ελλειμματικός ο προϋπολογισμός.

3. Με τις αναμορφώσεις υποβάλλεται στην αρμόδια για την εποπτεία του δήμου αρχή, ολόκληρος ο προϋπολογισμός, όπου απεικονίζονται διακριτά σε ξεχωριστές στήλες οι λογαριασμοί, τα ποσά του προϋπολογισμού έτσι όπως έχει ήδη διαμορφωθεί (μετά και την έγκριση της τελευταίας/πιο πρόσφατης απόφασης τροποποίησης από την αρμόδια για τον έλεγχο νομιμότητας Αρχή, η μεταβολή των λογαριασμών που αναμορφώνονται (σε περίπτωση μείωσης σημειώνεται αρνητικό ποσό) και ου προϋπολογισμού όπως αυτός θα διαμορφωθεί μετά και την αναμόρφωση.

Άρθρο 5

Έκταση εφαρμογής - έναρξη ισχύος

1. Η παρούσα απόφαση έχει εφαρμογή στους δήμους, στα δημοτικά ιδρύματα και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και στους συνδέσμους αυτών.

2. Η παρούσα απόφαση ισχύει για την κατάρτιση του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2026, εξαιρουμένου του άρθρου 2 που ισχύει για την κατάρτιση του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2026 και εφεξής.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 28 Ιουλίου 2025

Οι Υπουργοί

Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ

Εσωτερικών
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΛΙΒΑΝΙΟΣ