ΘΕΜΑ: 1. Κοινοποίηση των διατάξεων της υπό στοιχεία 30/002/000/4894 Απόφασης Διοικητή ΑΑΔΕ με θέμα «Εξειδίκευση του εργαστηριακού έργου και κατανομή εργαστηριακής υποστήριξης των Χημικών Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Γενικού Χημείου του Κράτους (Γ.Δ.Γ.Χ.Κ.) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) για εργαστηριακό προσδιορισμό παραμέτρων για τη δασμολογική περιγραφή τελωνειακών δειγμάτων με βάση το Κοινό Δασμολόγιο – Τροποποίηση της υπ’ αρ. 30/002/000/4064/30-5-2022 (Β’ 2983) απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)»

2. Διευκρινίσεις κατά την εξέταση τελωνειακών δειγμάτων και έκδοση Δελτίων Χημικής Ανάλυσης (Δ.Χ.Α.)

Σχετικά: 1. Υπ’αριθμ. πρωτ. 30/002/000/5228/10-7-2023 έγγραφο της Δ/νσης Σχεδιασμού & Υποστήριξης Εργαστηρίων

2. Υπ’αριθμ. πρωτ. 30/009/000/203/21-3-2023 έγγραφο του Α.Τ. Χημικοτεχνικής Δασμολογίου με θέμα «Καταχώρηση στοιχείων στο ΟΠΣ-ΓΧΚ που αφορούν στους εργαστηριακούς ελέγχους εξειδικευμένων τελωνειακών δειγμάτων»

3. Υπ’αριθμ. πρωτ. 30/009/000/937/21-11-2022 έγγραφο του Α.Τ. Χημικοτεχνικής Δασμολογίου με θέμα «Κατά προτεραιότητα εξέταση τελωνειακών δειγμάτων»

4. Εγκύκλιος της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων & ΕΦΚ/Δ-νση Τελωνειακών Διαδικασιών (ΔΤΔ Α 1007684 ΕΞ 2022/31-1-2022)

5. Α.Υ.Ο. 30/009/517/2012 (ΦΕΚ 3256/Β’/6-12-2012) «Διαδικασίες έκδοσης των Δελτίων Χημικής Ανάλυσης […] και διαδικασίες αμφισβητήσεων των αποτελεσμάτων εργαστηριακής εξέτασης»

6. Υπ’αριθμ. πρωτ. 30/009/000/710/21-9-2021 έγγραφο του Α.Τ. Χημικοτεχνικής Δασμολογίου με θέμα «Έκδοση Δελτίων Χημικής Ανάλυσης για εμπορεύματα που διέπονται από νομοθεσία άλλων Αρχών»

7. Υπ’αριθμ. πρωτ. 30/009/000/425/9-6-2021 έγγραφο του Α.Τ. Χημικοτεχνικής Δασμολογίου με θέμα «Ηλεκτρονική αποστολή των Δελτίων Χημικής Ανάλυσης από τις Χημικές Υπηρεσίες στις Τελωνειακές Αρχές. Τήρηση αρχείου»

Σε συνέχεια του ανωτέρω σχετικού (1), με το οποίο σας κοινοποιήθηκε η δημοσίευση της υπ’αριθμ. 30/002/000/4894/28-06-2023 Απόφασης Διοικητή ΑΑΔΕ που αφορά στην «Εξειδίκευση του εργαστηριακού έργου και κατανομή εργαστηριακής υποστήριξης των τελωνειακών δειγμάτων […]» με στοιχεία ΦΕΚ 4306/Β'/6-7-2023, σας ενημερώνουμε για τα εξής:

Η Απόφαση αυτή εξειδικεύει το εργαστηριακό έργο των Χημικών Υπηρεσιών (Χ.Υ.) της Γενικής Διεύθυνσης Γενικού Χημείου του Κράτους (Γ.Δ. Γ.Χ.Κ.) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) και κατανέμειτην εργαστηριακή υποστήριξη, σε επίπεδο Περιφέρειας, σχετικά με τους εργαστηριακούς ελέγχους και τον προσδιορισμό των εργαστηριακών παραμέτρων που πραγματοποιούνται στα τελωνειακά δείγματα, από τις Χημικές Υπηρεσίες της Γ.Δ. Γ.Χ.Κ., κατά την έκδοση Δελτίου Χημικής Ανάλυσης (Δ.Χ.Α.) για την ορθή δασμολογική περιγραφή τελωνειακού δείγματος που έχει ληφθεί κατά την τελωνειακή διαδικασία, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπ’ αρ. 30/009/517/2012 Απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών (σχετικό 5). Επισημαίνεται δε, ότι, το εργαστηριακό έργο των Χημικών Υπηρεσιών της Γ.Δ. Γ.Χ.Κ. για τα υπόλοιπα δείγματα, πλην των τελωνειακών, εξειδικεύεται στην υπ’ αρ. 30/002/000/4064/305-2022 (Β’ 2983) Απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) καθώς και στην 30/002/000/1329/15-4-2022 (Β'1863) Απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.).

Όπως σας έχει γνωστοποιηθεί, στο πλαίσιο της αποτελεσματικής συνεργασίας των Χημικών Υπηρεσιών με τις Τελωνειακές Υπηρεσίες, για την έκδοση των Δ.Χ.Α., σε δείγματα εμπορευμάτων που εισάγονται από Τρίτες Χώρες, η εργαστηριακή εξέταση των τελωνειακών δειγμάτων, που πραγματοποιείται στα εξειδικευμένα εργαστήρια του Γενικού Χημείου του Κράτους, γίνεται κατά προτεραιότητα (σχετικό 3).

Σας υπενθυμίζουμε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 6 της Α.Υ.Ο. 30/009/517/2012, το Δ.Χ.Α. είναι έγγραφο που εκδίδεται από την αρμόδια Χ.Υ., απευθύνεται στην Τελωνειακή Αρχή που απέστειλε το δείγμα και περιλαμβάνει τα αποτελέσματα της εξέτασης του δείγματος με σκοπό τη δασμολογική περιγραφή του εμπορεύματος, βάσει της σύνθεσης/ σύστασης του προϊόντος. Στην περίπτωση που οι Τελωνειακές Αρχές ζητήσουν τη συνδρομή της υποστηρίζουσας Χ.Υ. για τη δασμολογική περιγραφή του εμπορεύματος επί του Δ.Χ.Α. με σκοπό την εφαρμογή εθνικών μέτρων φορολογίας (Ε.Φ.Κ., Φ.Π.Α.) ή άλλων μέτρων εμπορικής πολιτικής της Ε.Ε. (επιβολή δασμών αντιντάμπινγκ, αντισταθμιστικών δασμών κλπ) τότε αυτό θα πρέπει να αναγράφεται ρητά κατά την αποστολή του δείγματος στις Χ.Υ., προκειμένου αυτές να ανατρέχουν στις ορθές πηγές νομικών και άλλων κειμένων πληροφόρησης (π.χ. Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας, κώδικας Φ.Π.Α., Κανονισμοί Ε.Ε.) για την ορθή περιγραφή του προϊόντος.

Η δασμολογική περιγραφή του δείγματος επί του ΔΧΑ θα πρέπει να είναι πλήρης, σαφής και να παρέχεται με όρους που χρησιμοποιούνται στο Κοινό Δασμολόγιο της Ε.Ε. καθώς και στις Επεξηγηματικές Σημειώσεις της Συνδυασμένης Ονοματολογίας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Τελωνείων.

Η Χημική Υπηρεσία που λαμβάνει το τελωνειακό δείγμα, επιφορτίζεται και με την έκδοση του αντίστοιχου Δ.Χ.Α. (εφεξής εντέλλουσα). Συγκεκριμένα, κατά την έκδοση Δ.Χ.Α. στο Υποσύστημα Τελωνειακών Δειγμάτων του ΟΠΣ, αφού γίνει αρχικά η καταχώρηση των στοιχείων του τελωνειακού παραστατικού (διασάφησης) και επιλεγεί ο σκοπός έκδοσης, ακολούθως πραγματοποιείται «προσθήκη δείγματος» και γίνεται καταχώρηση των στοιχείων της διασάφησης που απαιτούνται (Χώρα αποστολής/προορισμού, στοιχεία παραλήπτη/αποστολέα, εμπορική ονομασία, συνημμένα έγγραφα, κ.α.). Έτσι λαμβάνεται σχετικός αριθμός δείγματος ΓΧΚ από το ΟΠΣ. Στη συνέχεια, η Χ.Υ. προκειμένου να προβεί, στην ορθή δασμολογική περιγραφή του δείγματος, καλείται να αποφασίσει, είτε να εξετάσει η ίδια το δείγμα εν συνόλω ή μέρος των παραμέτρων, είτε να το αποστείλει για την εν συνόλω ή την συμπληρωματική του εξέταση στη Χ.Υ. εργαστηριακής υποστήριξης, σύμφωνα με τον Πίνακα κατανομής της υπ’αριθμ. 30/002/000/4894 Απόφασης Διοικητή, που σας κοινοποιείται με την παρούσα.

Σημαντική ενέργεια αποτελεί η αποτύπωση του έργου της εργαστηριακής εξέτασης των τελωνειακών δειγμάτων, η οποία πραγματοποιείται στο ΟΠΣ αφενός κατά την καταχώρηση των αποτελεσμάτων των παραμέτρων που αναλύθηκαν από την εντέλλουσα Χ.Υ., αφετέρου κατά την επιλογή της υποστηρίζουσας Χ.Υ. προς την οποία θα αποσταλεί το δείγμα για εργαστηριακή εξέταση.

Στην περίπτωση που αποσταλεί το τελωνειακό δείγμα σε υποστηρίζουσα Χ.Υ. (τηρουμένων των οριζόμενων στο άρθρο 14 της ανωτέρω, σχετικό 5, Α.Υ.Ο.), αυτό θα πρέπει να αποτυπωθεί και στο ΟΠΣ. Για το λόγο αυτό, μετά την αρχική καταχώρηση στο ΟΠΣ όσων στοιχείων, εκ του τελωνειακού παραστατικού, είναι γνωστά και αφού ληφθεί αριθμός δείγματος, εν συνεχεία στην ενότητα «Ανάλυση δείγματος», επιλέγεται «Προς ανάλυση» και γίνεται καταχώρηση του είδους του δείγματος και επιλογή της Χ.Υ. προς την οποία θα αποσταλεί το δείγμα για εξέταση. Με αυτόν τον τρόπο πραγματοποιείται και «χρέωση» της Χ.Υ. της επιλογής σας, στην εξέταση του τελωνειακού δείγματος. Επισημαίνεται, ότι οι παράμετροι που θα εξεταστούν από την υποστηρίζουσα Χ.Υ. μπορούν να καταχωριστούν στο ΟΠΣ εναλλακτικά και από την τελευταία, στην περίπτωση που δεν έχει διευκρινιστεί αυτό πριν την αποστολή του δείγματος. Σε κάθε περίπτωση, πριν την αποστολή του δείγματος για εργαστηριακή υποστήριξη, πρέπει να προηγηθεί επικοινωνία της αποστέλλουσας Χ.Υ. με την υποστηρίζουσα, ώστε να επιβεβαιωθεί, μεταξύ άλλων, η δυνατότητα πραγματοποίησης συγκεκριμένης -κατά το Δασμολόγιοεξέτασης, η ποσότητα του δείγματος που πρέπει να σταλεί και ό,τι άλλο σχετικό στοιχείο αφορά το δείγμα (παρ. 2, άρθρο 14, Α.Υ.Ο. 30/009/517/2012). Επιπλέον, στο σχετικό διαβιβαστικό που θα συνοδεύει το τελωνειακό δείγμα και θα σταλεί για εξέταση, θα αναγράφονται με σαφήνεια οι παράμετροι που πρέπει να εξεταστούν από την υποστηρίζουσα Χ.Υ., αφού προηγουμένως έχει γίνει σχετική διερεύνηση στο Δασμολόγιο από την εντέλλουσα Υπηρεσία και έχουν καταλήξει, η εντέλλουσα και η υποστηρίζουσα, στη δυνατότητα πραγματοποίησης εξέτασης αυτών των παραμέτρων.

Σε περίπτωση αμφισβήτησης, της δασμολογικής κατάταξης του εμπορεύματος που απορρέει από το περιεχόμενο του Δ.Χ.Α. και σχετίζεται με τη δασμολογητέα ή φορολογητέα αξία, την υπαγωγή σε συντελεστή Φόρου Προστιθέμενης Αξίας ή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης ή άλλου φόρου, η επίλυσή της εμπίπτει στην αρμοδιότητα των Πρωτοβάθμιων Επιτροπών Τελωνειακών Αμφισβητήσεων (Π.Ε.Τ.Α.) που λειτουργούν στις έδρες των Τελωνειακών Περιφερειών (άρθρο 28, παρ. 3-4 ΕΤΚ). Η εκδίκαση τυχόν εφέσεων κατά των αποφάσεων των Π.Ε.Τ.Α., ανήκει στην αρμοδιότητα της Ανώτατης Επιτροπής Τελωνειακών Αμφισβητήσεων (Α.Ε.Τ.Α.), όπως επίσης και η επίλυση της διαφωνίας, μεταξύ του Προϊσταμένου του Τμήματος Τελωνισμού και του ενεργήσαντα τον τελωνισμό υπαλλήλου, ως προς την κατάταξη (άρθρο 28, παρ. 5 ΕΤΚ).

Σε περίπτωση αμφισβήτησης, της δασμολογικής κατάταξης του εμπορεύματος που απορρέει από το περιεχόμενο του Δ.Χ.Α. και σχετίζεται με το αποτέλεσμα της εργαστηριακής εξέτασης που οδήγησε εν προκειμένω στη δασμολογική περιγραφή, εφαρμόζονται τα οριζόμενα στα άρθρα 11-12 και στο Παράρτημα 1 της Α.Υ.Ο. 30/009/517/2012. Σας επισημαίνουμε ότι, για την εξέταση δεύτερου δείγματος η διαδικασία που ακολουθείται και η αποζημίωση που καταβάλλεται λαμβάνεται διαφορετικά και εξαρτάται από το είδος της αμφισβήτησης και από το γεγονός εάν το δεύτερο δείγμα ελήφθη κατά την αρχική δειγματοληψία ή ελήφθη κατόπιν επαναδειγματοληψίας. Σας υπενθυμίζουμε ότι, κατά την επανεξέταση τελωνειακών δειγμάτων για τα οποία υπάρχει αμφισβήτηση του εργαστηριακού αποτελέσματος, δεν καταβάλλεται το κόστος της ανάλυσης, εφόσον η δεύτερη εξέταση πραγματοποιηθεί κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου για επαναδειγματοληψία στο αρμόδιο Τελωνείο (Παράρτημα 1, Α.Υ.Ο. 30/009/517/2012). Σας επισημαίνουμε ότι, το Δ.Χ.Α εν γένει, μπορεί να συνοδεύεται από την εργαστηριακή εξέταση (ως επισυναπτόμενο έγγραφο), εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο.

Στο πλαίσιο της αρχής της χρηστής διοίκησης και για λόγους αντικειμενικής αμεροληψίας, σε περίπτωση αμφισβήτησης της πρώτης εργαστηριακής εξέτασης σύμφωνα με το άρθρο 11 της Α.Υ.Ο. 30/009/517/2012, εφόσον στη Χημική Υπηρεσία που διενήργησε την εξέταση υπηρετούν περισσότεροι του ενός χημικοί, προβαίνει στη δεύτερη εξέταση διαφορετικός χημικός για όσες παραμέτρους αμφισβητούνται από τον ενδιαφερόμενο (πρβλ. άρθρο 19 παρ. 5 Κώδικα Τροφίμων και Ποτών). Άλλως, το Αυτοτελές Τμήμα Χημικοτεχνικής Δασμολογίου (Α.Τ.Χ.Δ.) της ΓΔ του ΓΧΚ κατόπιν αιτήματος της εντέλλουσας Χημικής Υπηρεσίας (Χ.Υ.) εξετάζει τη δυνατότητα εκτέλεσης της δεύτερης εργαστηριακής εξέτασης από άλλη Χημική Υπηρεσία, στην οποία και την αναθέτει.

Σε περίπτωση εκτροπής, είτε της δηλούμενης δασμολογικής περιγραφής των εμπορευμάτων με την τελικά ευρεθείσα δασμολογική περιγραφή, είτε σχετικά με τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία, αυτή πρέπει να αποτυπώνεται στο ΟΠΣ, επιλέγοντας την κατάλληλη Κατηγορία εκτροπής, με την Κατηγορία 1 να αφορά, αντίστοιχα, είτε στην προκύπτουσα δασμοφορολογική διαφορά (Εκτροπή στη δασμολογική περιγραφή), είτε στην μη καταλληλότητα χρήσης του εμπορεύματος, ως μη ασφαλές/ μη κανονικό (Εκτροπή ως προς τη νομοθεσία). Σημειώνεται ότι η διαχείριση των ελέγχων των εμπορευμάτων που εκτρέπονται ως προς την ισχύουσα νομοθεσία, πέραν των δασμοφορολογικών και τελωνειακών θεμάτων, θα πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με τις αρμόδιες Διευθύνσεις της Κεντρικής υπηρεσίας της Γ.Δ. Γ.Χ.Κ., κατά περίπτωση.

Σας υπενθυμίζουμε ότι, προκειμένου να αποτυπωθεί η εξέταση των τελωνειακών δειγμάτων στον εξειδικευμένο εργαστηριακό έλεγχο αυτών και να προσμετρηθεί στην Ετήσιο «Επιχειρησιακό Στόχο της ΑΑΔΕ», σύμφωνα με τα καθοριζόμενα δείγματα που σας αποστέλλονται κατ’ έτος με σχετικό έγγραφο της Υπηρεσίας μας, θα πρέπει να γίνει η καταχώρηση των παρακάτω στοιχείων στο ΟΠΣ (σχετ. 2):

• οι (εργαστηριακές) μέθοδοι (τύποι) εξέτασης που εφαρμόστηκαν
• οι παράμετροι που προσδιορίστηκαν στο δείγμα και,
• τα αποτελέσματα των παραμέτρων που προσδιορίστηκαν.

Παρακαλούμε να προσδίδετε ιδιαίτερη σημασία στο ανωτέρω έγγραφο, με τα καθοριζόμενα σε αυτό δείγματα, που περιλαμβάνονται στον Ετήσιο εξειδικευμένο έλεγχο τελωνειακών δειγμάτων, καθώς για τη σύνταξη αυτού έχουν ληφθεί υπόψη τυχόν Εκτροπές που έχουν παρατηρηθεί (π.χ. ίνες υάλου), δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις (π.χ. συρματόσχοινο), ενδεχόμενες τάσεις στην εσωτερική αγορά (π.χ. ζωοτροφές), καθώς και Κανονισμοί οι οποίοι να έχουν καταργηθεί ή/και τροποποιηθεί και να μην απαιτείται πλέον η εξειδικευμένη εργαστηριακή εξέταση και παρακολούθηση ορισμένων εμπορευμάτων (π.χ. ρύζι).

Επιπλέον, η Γενική Διεύθυνση ΓΧΚ έχει προμηθευτεί φορητά όργανα XRF, RAMAN, FT-IR, IMS, ενώ παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη δύο διαγωνισμοί για την προμήθεια επιπλέον φορητών οργάνων XRF, RAMAN και ανιχνευτών αερίων, προκειμένου να υποστηρίζουν τόσο το τελωνειακό έργο ελέγχου των εμπορευμάτων, όσο και τους ελέγχους στην εσωτερική αγορά. Είναι επιβεβλημένη η συστηματική χρήση των φορητών αυτών οργάνων και η αποτύπωση των σχετικών στοιχείων στο ΟΠΣ.

Εφιστάται, επίσης, η προσοχή σας, στην περίπτωση που ζητηθεί η έκδοση Δ.Χ.Α. χωρίς να προσκομιστεί φυσικό δείγμα (έκδοση Δ.Χ.Α. εκ του τιμολογίου), αυτό πρέπει να γίνει μόνο στις περιπτώσεις που προβλέπονται από την ισχύουσα Α.Υ.Ο. (σχετικό 5), στην παράγραφο 5 του άρθρου 7 αυτής, και σύμφωνα με την παράγραφο 2 των διευκρινίσεων που έχουν δοθεί με την υπ’αριθμ. πρωτ. ΔΤΔ Α 1007684 ΕΞ 2022 Εγκύκλιο της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων & ΕΦΚ/Δ-νση Τελωνειακών Διαδικασιών (σχετικό 4).

Οι Χημικές Υπηρεσίες αφού καταχωρήσουν όλα τα στοιχεία στο ΟΠΣ (στοιχεία αποστολέα/παραλήπτη, είδος/η εξέτασης, αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων, κτλ) και αποστείλουν το Δ.Χ.Α. (ηλεκτρονικά) στην Τελωνειακή Αρχή, στη συνέχεια πρέπει να προβαίνουν στην οριστικοποίηση ΔΧΑ. Στο σημείο αυτό, σας υπενθυμίζουμε προηγούμενη αλληλογραφία που σας έχει κοινοποιηθεί, η οποία αναφέρει ότι δεν θα χορηγούνται Δ.Χ.Α. σε έντυπη μορφή (σχετικό 7). Στο ΟΠΣ επίσης πρέπει να επισυναφθούν ηλεκτρονικά (σκαναρισμένα) όλα τα σχετικά παραστατικά που οδήγησαν κατά την κρίση της Χ.Υ. στην λήψη της σχετικής απόφασης και καταχώρησης της δασμολογικής περιγραφής. Η εν λόγω επισύναψη δικαιολογητικών μπορεί να πραγματοποιηθεί και μετά την οριστικοποίηση του ΔΧΑ.

Tο αρχείο των υποθέσεων των τελωνειακών δειγμάτων (υποστηρικτικά έγγραφα) με τα αντίστοιχα εκδοθέντα ΔΧΑ πρέπει υποχρεωτικά να τηρείται ηλεκτρονικά στις Χημικές Υπηρεσίες και εναπόκειται στην ευχέρεια της Χημικής Υπηρεσίας να διατηρεί, εφόσον το κρίνει απαραίτητο, και φυσικό αρχείο των υποθέσεων αυτών με τα συνημμένα παραστατικά. Τα Δ.Χ.Α. στην περίπτωση τήρησης φυσικού αρχείου πρέπει να φέρουν φυσικές υπογραφές.

Τέλος, όσον αφορά στην έκδοση Δ.Χ.Α. για εμπορεύματα που διέπονται από νομοθεσία άλλων Αρχών, σας υπενθυμίζουμε ότι, εκδίδεται Δ.Χ.Α. μόνο με τη δασμολογική τους περιγραφή, η οποία, σαφώς, δεν συναρτάται από τη νομοθεσία που τα διέπει ή τις τυχόν εγκρίσεις που χορηγούνται για την κυκλοφορία τους από τις άλλες αρμόδιες Αρχές (σχετικό 6).

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ