ΘΕΜΑ: Εφαρμογή διατάξεων ΦΠΑ στο εκθλιπτικό δικαίωμα. 

Σχετ: Το από 9.11.2015 ηλεκτρονικό σας μήνυμα. 

Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων μας, προκύπτουν τα ακόλουθα: 

Το ερώτημα που τίθεται αφορά τη φορολογική αντιμετώπιση από πλευράς ΦΠΑ των αμοιβών που αφορούν εκθλιπτικά δικαιώματα τα οποία εισπράττονται σε είδος (ποσοστό επί του παραχθέντος ελαιολάδου) επί των φορολογικών παραστατικών που εκδίδουν οι εκμεταλλευτές ελαιοτριβείων στους παραγωγούς ελαιοκάρπου είτε αυτοί είναι αγρότες του ειδικού καθεστώτος είτε του κανονικού καθεστώτος. 

Με τις διατάξεις αρχικά του άρθρου 1 του νόμου 4334/2015 (ΦΕΚ 80 τ. Α716.7.15) και εν συνεχεία του νόμου 4336/2015 (ΦΕΚ 94 τ. Α714.8.15) αντικαταστάθηκε, μεταξύ άλλων, το Παράρτημα ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000), το οποίο περιλαμβάνει τα αγαθά και τις υπηρεσίες για τα οποία εφαρμόζεται μειωμένος συντελεστής 13% και, επί ειδικής προβλέψεως, 6% στη φορολογητέα αξία. Στο εν λόγω νέο Παράρτημα ΙΙΙ στο Κεφάλαιο Β' «Υπηρεσίες» δεν περιλαμβάνεται πλέον η παροχή υπηρεσιών για τη γεωργική παραγωγή και ως εκ τούτου στις εν λόγω υπηρεσίες εφαρμόζεται ΦΠΑ με συντελεστή 23%. 

Σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί για το εν λόγω θέμα αρχικά με την εγκύκλιο Π0Λ.80/1988 και εν συνεχεία με τις εγκυκλίους ΠΟΛ. 1035/90 και ΠΟΛ. 1296/96 οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν, στο πλαίσιο που δεν έχουν κατά τα ανωτέρω τροποποιηθεί, στην περίπτωση που το εκθλιπτικό δικαίωμα του ελαιοτριβείου καταβάλλεται σε είδος (ποσοστό επί του παραχθέντος ελαιολάδου) από τους αγρότες-παραγωγούς του ειδικού ή του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ για την παροχή υπηρεσιών προς αυτούς θεωρείται ότι συνίσταται ανταλλαγή υπηρεσιών με αγαθά. 

Πιο συγκεκριμένα, ο εκμεταλλευτής ελαιοτριβείου προσφέρει υπηρεσίες στον αγρότη -παραγωγό για την αμοιβή των οποίων αμείβεται σε είδος από τους αγρότες (είτε του ειδικού είτε του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ), ενώ ταυτόχρονα ο εκμεταλλευτής ελαιοτριβείου θεωρείται αγοραστής για τη λαμβανόμενη ως αμοιβή, από τον αγρότη, ποσότητα αγροτικού προϊόντος. Για την παροχή υπηρεσιών του ελαιοτριβείου ο συντελεστής ΦΠΑ που αναλογεί από 20.7.2015 είναι ο κανονικός 23%. 

Η ποσότητα του αγροτικού προϊόντος που λαμβάνεται ως αμοιβή σε είδος από τον εκμεταλλευτή του ελαιοτριβείου 

α) δεν επιβαρύνεται με ΦΠΑ, ως παράδοση αγροτικών προϊόντων από αγρότη του ειδικού καθεστώτος. 

β) επιβαρύνεται με ΦΠΑ 13%, ως παράδοση αγροτικών προϊόντων από αγρότη του κανονικού καθεστώτος. 

Τέλος, επειδή οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ δικαιούνται επιστροφής με τον κατ’ αποκοπή συντελεστή από ακαθάριστα έσοδα που προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από παράδοση αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και επειδή βάσει του άρθρου 1, της απόφασης ΠΟΛ. 1066/2013 ως παράδοση αγαθών θεωρείται και η αξία αγροτικών προϊόντων που διατίθενται, ως αμοιβή σε είδος, για τη λήψη υπηρεσιών από άλλους υποκείμενους στο φόρο, όπως π.χ. για εκθλιπτικά δικαιώματα, το στοιχείο που εκδίδει ο εκμεταλλευτής ελαιοτριβείου προς τον αγρότη του ειδικού καθεστώτος αποτελεί γι’ αυτόν δικαιολογητικό επιστροφής ΦΠΑ με βάση κατ’ αποκοπή συντελεστή σύμφωνα με την απόφαση ΠΟΛ. 1066/2013. 

Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση αυτή ως βάση υπολογισμού για την επιστροφή ΦΠΑ με τον κατ’ αποκοπή συντελεστή αποτελεί μόνο η καθαρή αξία (χωρίς ΦΠΑ) που αναγράφεται στο φορολογικό στοιχείο που εκδίδεται από τον εκμεταλλευτή του ελαιοτριβείου.