Αριθ. Πρωτ. Σ. 1467/235/ΠOΛ. 145/11-5-1987 Οφειλή ή μη φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων στην αύξηση κεφαλαίου, που γίνεται με κεφαλαιοποίηση αποθεματικών στην περίπτωση, που η κεφαλαιοποίηση πραγματοποιείται με την πράξη της μετατροπής ή της συγχώνευσης εταιρείας σε E.Π.E. ή A.E.

Με αφορμή την υποβολή ερωτημάτων, σχετικά με το ανωτέρω θέμα, σας γνωρίζουμε τα εξής:

1. Σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 1α' του άρθρου 18 του N. 1676/1986, η αύξηση του κεφαλαίου των προσώπων του άρθρου 17, ως πράξη συγκέντρωσης κεφαλαίων, υπόκειται στο φόρο του νόμου αυτού (1%).

2. Εξάλλου, με τη διάταξη της παραγράφου 2β' του άρθρου 22 του ίδιου ως άνω N. 1676/1986, ορίζεται ότι η αύξηση του κεφαλαίου των προσώπων του άρθρου 17 που γίνεται με κεφαλαιοποίηση κερδών, αποθεματικών ή προβλέψεων, απαλλάσσεται από το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίων.

3. Με τη διαταγή μας Σ. 3657/442/ΠOΛ. 349/1986 (σελ. 18) διευκρινίστηκε, ότι σε περίπτωση μετατροπής ή συγχώνευσης εταιρείας σε EΠE ή AE, η εγγραφή στα βιβλία της EΠE ή της AE ως κεφάλαιο ποσού μεγαλύτερου από το ποσό του κεφαλαίου της μετατρεπόμενης ή συγχωνευόμενης εταιρείας, λόγω αναπροσαρμογής της αξίας των περιουσιακών στοιχείων της μετατρεπόμενης ή συγχωνευόμενης εταιρείας από την επιτροπή του άρθρου 9 του N. 2190/1920 δημιουργεί υποχρέωση καταβολής φόρου για τη διαφορά αυτή, επειδή και στην περίπτωση αυτή έχουμε αύξηση κεφαλαίου.

Σύμφωνα με τ' ανωτέρω, ο φόρος θα επιβληθεί στη διαφορά, που θα προκύψει, όταν από το κεφάλαιο, που προσδιόρισε η επιτροπή του άρθρου 9 του N. 2190/1920, αφαιρεθεί το κεφάλαιο της μετατρεπόμενης ή συγχωνευόμενης εταιρείας.

4. Στην πράξη δημιουργήθηκε αμφισβήτηση, εάν οφείλεται ή όχι φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίων στην αύξηση του κεφαλαίου, που γίνεται με κεφαλαιοποίηση αποθεματικών, στην περίπτωση που η κεφαλαιοποίηση αυτή πραγματοποιείται με την πράξη της μετατροπής ή της συγχώνευσης εταιρείας σε EΠE ή σε AE.

Επί του ανωτέρω θέματος σας γνωρίζουμε, ότι η αύξηση του κεφαλαίου, κατά το μέρος που προέρχεται από κεφαλαιοποίηση αποθεματικών, η οποία (αύξηση) γίνεται με την πράξη της μετατροπής ή της συγχώνευσης εταιρείας σε EΠE ή σε AE, απαλλάσσεται από το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίων, σύμφωνα με την προαναφερόμενη διάταξη της παραγράφου 2β' του άρθρου 22 του N. 1676/1986.

Σημειώνεται, ότι η κεφαλαιοποίηση των αποθεματικών θα απαλλασσόταν από το φόρο, σύμφωνα με την ίδια ως άνω διάταξη, και στην περίπτωση που η κεφαλαιοποίηση αυτή γινόταν πριν από τη μετατροπή ή τη συγχώνευση στο όνομα της μετατρεπόμενης ή συγχωνευόμενης εταιρείας.

5. Προς κατανόηση των ανωτέρω παραθέτουμε τα παρακάτω παραδείγματα:

Παράδειγμα 1ο

O ισολογισμός της ομόρρυθμης εταιρείας 'A', η οποία πρόκειται να μετατραπεί σε EΠE, έχει, κατά το χρόνο της μετατροπής, ως εξής:

Μετά την εκτίμηση και αναπροσαρμογή των περιουσιακών στοιχείων της ομόρρυθμης εταιρείας από την επιτροπή του άρθρου 9 του N. 2190/1920, η EΠE, που προήλθε από την ομόρρυθμη εταιρεία, ενέγραψε στα βιβλία της ως κεφάλαιο ποσό 7.000.000 δραχμών.

Στην προκειμένη περίπτωση ο οφειλόμενος φόρος θα είναι:

κεφάλαιο EΠE δρχ. 7.000.000

Μείον κεφάλαιο O.E. " 3.000.000

Διαφορά " 4.000.000 και

4.000.000 X 1% = 40.000 δρχ. φόρος.

Παράδειγμα 2ο

O ισολογισμός της EΠE 'B', η οποία πρόκειται να μετατραπεί σε AE, έχει κατά το χρόνο της μετατροπής ως εξής:

Μετά την εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων της EΠE από την επιτροπή του άρθρου 9 του N. 2190/1920, η A.E., που προήλθε από την EΠE, ενέγραψε στα βιβλία της ως κεφάλαιο ποσό 5.000.000 δραχμών.

Στην προκειμένη περίπτωση θα έχουμε:

κεφάλαιο A.E. δρχ. 5.000.000

Μείον κεφάλαιο E.Π.E. " 5.000.000

Διαφορά " 0

και συνεπώς φόρος μηδέν.

Παράδειγμα 3ο

O ισολογισμός της EΠE 'Γ', η οποία πρόκειται να μετατραπεί σε A.E., έχει κατά το χρόνο της μετατροπής ως εξής:

Μετά την εκτίμηση και αναπροσαρμογή των περιουσιακών στοιχείων της EΠE από την επιτροπή του άρθρου 9 του N. 2190/1920, η AE, που προήλθε από την EΠE, ενέγραψε στα βιβλία της ως κεφάλαιο ποσό 12.000.000 δραχμών.

Στην προκειμένη περίπτωση ο οφειλόμενος φόρος θα είναι:

κεφάλαιο A.E. δρχ. 12.000.000

Μείον κεφάλαιο + Αποθεματικά E.Π.E. " 9.000.000

Διαφορά " 3.000.000

και 3.000.000 X 1% = 30.000 δρχ. φόρος.

6. Ως αποθεματικά, τα οποία απαλλάσσονται συγκέντρωσης κεφαλαίων κατά την κατά τ' ανωτέρω κεφαλαιοποίηση, νοούνται:

α. Τα αποθεματικά, που εμφανίζονται στον ισολογισμό της μετατρεπόμενης ή συγχωνευόμενης εταιρείας. Τέτοια αποθεματικά είναι τα τακτικά, τα έκτακτα και τα ειδικά.

β. Τα αφορολόγητα αποθεματικά της μετατρεπόμενης ή συγχωνευόμενης εταιρείας, που έχουν σχηματιστεί κατά καιρούς από διάφορους αναπτυξιακούς νόμους για παραγωγικές επενδύσεις.

7. Τα προαναφερόμενα ισχύουν και εφαρμόζονται ανάλογα και στην περίπτωση, που με την πράξη της μετατροπής ή της συγχώνευσης κεφαλαιοποιούνται τα κέρδη της μετατρεπόμενης ή συγχωνευόμενης εταιρείας.

Ως κέρδη, τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίων κατά την κατά τ' ανωτέρω κεφαλαιοποίηση, νοούνται:

α. Τα κέρδη της μετατρεπόμενης ή συγχωνευόμενης εταιρείας, που έχουν παραμείνει αδιανέμητα στον ισολογισμό της. Δηλαδή τα κέρδη, που δεν έχουν διανεμηθεί στους εταίρους.

β. Τα κέρδη της μετατρεπόμενης ή συγχωνευόμενης εταιρείας, τα οποία, αντί να διανεμηθούν στους εταίρους, έχουν αχθεί σε πίστωση των λογαριασμών των εταίρων.