Στις 8 Ιουλίου 2025 δημοσιεύτηκε η με αριθμό 46982/2025 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β΄ 3542/8-7-2025) με την οποία καθορίζονται τα κριτήρια επιβολής και το ύψος των προστίμων για παραβάσεις των υποχρεώσεων από το νόμο 4919/2022 του Γ.Ε.ΜΗ. Έναρξη εφαρμογής ορίζεται η 1 Ιανουαρίου 2026.

Το Γ.Ε.ΜΗ. θεσμοθετήθηκε το 2005 και ξεκίνησε να λειτουργεί διαδικτυακά τον Απρίλιο του 2011. Αντικατέστησε τα διάφορα μητρώα εμπορικής δημοσιότητας που λειτουργούσαν έως τότε, όπως τα Μητρώα Ανωνύμων Εταιριών, τα Βιβλία Εταιριών στα Πρωτοδικεία κλπ., αποτελώντας έτσι ένα ενιαίο Μητρώο Εμπορικής Δημοσιότητας για τις εμπορικές εταιρίες και τις ατομικές επιχειρήσεις.

Σε όλους τους διαδοχικούς νόμους του Γ.Ε.ΜΗ., 3419/2005, 4639/2019 και τον 4919/2022, ο οποίος σήμερα ισχύει, προβλέφθηκαν διοικητικές κυρώσεις για τις παραβάσεις των υποχρεώσεων δημοσιότητας στο Γ.Ε.ΜΗ., οι οποίες όμως έως σήμερα ποτέ δεν επιβλήθηκαν, καθώς απαιτούνταν η έκδοση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης, η οποία θα καθόριζε το ύψος και τα κριτήρια επιβολής των προστίμων.

Τα κυριότερα σημεία που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη ως προς τα πρόστιμα που θα επιβληθούν μετά την έκδοση της ΚΥΑ είναι τα εξής:

1. Δεν εισάγεται καμία νέα υποχρέωση καταχώρισης στο Γ.Ε.ΜΗ., αλλά μόνον τα πρόστιμα για τις παραβάσεις των υφιστάμενων υποχρεώσεων.

2. Τα πρόστιμα θα επιβάλλονται μόνο σε βάρος εταιριών και όχι ατομικών επιχειρήσεων.

3. Οποιοδήποτε σφάλμα ή παράλειψη διορθωθεί εντός του 2025 εξαιρείται από τα πρόστιμα. Αλλά και από το νέο έτος, δεν θα επιβάλλονται πρόστιμα, εάν ο υπόχρεος αιτηθεί ο ίδιος τη διόρθωση λάθους, πριν διαπιστωθεί η παράβαση, από την αρμόδια Υ.Γ.Ε.ΜΗ. Θα πρέπει έτσι οι επιχειρήσεις να φροντίσουν να διορθώσουν λάθη και παραλείψεις, προκειμένου να αποφύγουν κάθε κύρωση.

Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να επιδείξουν έμφαση:

α) Στην εγγραφή τους στο Γ.Ε.ΜΗ. εάν δεν το έχουν πράξει έως σήμερα.

β) Στην υποβολή των οικονομικών καταστάσεων.

γ) Στην καταχώριση πράξεων που εκκρεμούν και για τις οποίες έχει επιβληθεί αναστολή καταχώρισης από το Γ.ΕΜΗ., όπως ιδίως τροποποιήσεις καταστατικού, πιστοποιήσεις καταβολής κεφαλαίου, ορισμός διοικήσεων, ισολογισμός έναρξης εκκαθάρισης.

δ) Στη διόρθωση πράξεων και στοιχείων που έχουν καταχωρίσει με δική τους ευθύνη (σύσταση μέσω e-ΥΜΣ, αυτόματες καταχωρίσεις).

5. Η πρόθεση που επισήμως εκφράζεται από εκπροσώπους του Υπουργείου Ανάπτυξης είναι ότι η εισαγωγή των προστίμων δεν θα έχει ούτε τιμωρητικό ούτε εισπρακτικό χαρακτήρα, καθώς προβλέπεται σειρά διαδικασιών και ευκαιριών για να τα αποφύγουν οι επιχειρήσεις και τελικώς θα επιβληθούν σε βάρος υποχρέων που θα επιδείξουν σταθερή αδιαφορία. Για όλες σχεδόν τις παραβάσεις έτσι, προβλέπεται ειδοποίηση από την Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ., μετά την οποία δίδεται ευκαιρία συμμόρφωσης εντός 10 εργασίμων ημερών με αποτέλεσμα την αποφυγή του προστίμου, σε αντίθεση π.χ. με την αυτόματη επιβολή προστίμου από την ΑΑΔΕ, όταν χαθεί μία προθεσμία. Αλλά και στη συνέχεια, ο υπόχρεος θα έχει μία δεύτερη ευκαιρία να δικαιολογήσει εντός 15 ημερών την παράβαση, επικαλούμενος π.χ. εκκρεμή δικαστική διαδικασία που αποτρέπει την καταχώριση ή λόγους ανωτέρας βίας. Τέλος σε ένα τρίτο κατά σειρά στάδιο, συμμόρφωση εντός των επομένων 30 ημερών και καταβολή θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του προστίμου στο μισό. Μόνον η άπρακτη παρέλευση των τριών αυτών προθεσμιών θα έχει ως συνέπεια τη βεβαίωση ολόκληρου του προστίμου στην ΑΑΔΕ.

6. Οι παραβάσεις του ν. 4919/2022 για τις οποίες θα επιβάλλονται πρόστιμα είναι:

α) Υποβολή εσφαλμένων στοιχείων κατά τη σύσταση εταιρείας μέσω της e-Υ.Μ.Σ. και στις περιπτώσεις που προβλέπεται αυτόματη καταχώριση από τους υπόχρεους.

β) Παράλειψη εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ.

γ) Παράλειψη εγγραφής στα έγγραφα και τις επιστολές της εταιρείας του αριθμού Γ.Ε.ΜΗ. νομικής μορφής, επωνυμίας, έδρας και ένδειξης «υπό εκκαθάριση», όταν αυτό ισχύει.

δ) Μη υποβολή αίτησης για καταχώριση πράξεων στο Γ.Ε.ΜΗ. εντός 20 ημερών από την απόφαση του εταιρικού οργάνου.

ε) Υποβολή εσφαλμένων ή ελλιπών στοιχείων που καταχωρίζονται και δημοσιεύονται υποχρεωτικά στο Γ.Ε.ΜΗ.

στ) Παράλειψη δημοσίευσης των οικονομικών καταστάσεων.

ζ) Παράβαση των διατάξεων σχετικά με την επωνυμία και τον διακριτικό τίτλο.

7. Το ύψος των προστίμων κυμαίνεται από 100 έως 100.000 ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης αλλά και το μέγεθος της επιχείρησης (πολύ μικρές-μικρές-μεσαίες και μεγάλες σύμφωνα με το ν. 5164/2024), με τα ανώτατα πρόστιμα να αφορούν μόνον μεγάλες και εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρίες.

Το Γ.Ε.ΜΗ. επιτελεί κεντρικής σημασίας ρόλο στην εμπορική διαφάνεια και την ασφάλεια των συναλλαγών στο πεδίο των επιχειρήσεων. Με βάση στατιστικά δεδομένα δυστυχώς η εικόνα του δεν συμβαδίζει με τα αντίστοιχα εμπορικά μητρώα των περισσότερων χωρών της ΕΕ καθώς ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων παρουσιάζουν σοβαρές ελλείψεις και σφάλματα στα δημοσιευμένα στοιχεία τους. Το σύστημα των προστίμων, όπως θεσπίστηκε, είναι πράγματι σχεδιασμένο ώστε να στοχεύει στη συμμόρφωση με το νόμο, παρέχοντας ταυτόχρονα επαρκή δυνατότητα αποφυγής σε περιπτώσεις απλής αμέλειας, με τελικό σκοπό τη βελτίωση του Γ.Ε.ΜΗ και όχι την τιμωρία.