Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/116457/700

ΦΕΚ B' 5654/24.10.2025

Τροποποίηση (2η) της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/ 51825/761/10.05.2023 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Προκήρυξη του Προγράμματος “Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για νέους”» (Β’ 3131) (Δράση ΤΑ 16872 MIS 5150059).

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Το άρθρο 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α’ 98) το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ με την περ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α’ 133).

2. Τον ν. 4622/2019 «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης» (Α’ 133).

3. Τον ν. 4122/2013 «Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις» (Α’ 42) και ειδικότερα το άρθρο 10 αυτού, όπως έχει τροποποιηθεί με τον ν. 4685/2020 «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις» (Α’ 92).

4. Τον ν. 4822/2021 «Κύρωση της Σύμβασης Χρηματοδότησης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Δανειακής Σύμβασης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ελληνικής Δημοκρατίας και των Παραρτημάτων τους και άλλες διατάξεις για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» (Α’ 135).

5. Τον ν. 4921/2022 «Δουλειές ξανά: Αναδιοργάνωση Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της, αναβάθμιση δεξιοτήτων εργατικού δυναμικού και διάγνωσης των αναγκών εργασίας και άλλες διατάξεις» (Α’ 75) και ιδίως την περ. στ’ της παρ. 3 και την περ. κα’ της παρ. 4 του άρθρου 3 και την παρ. 19 το άρθρου 79.

6. Το π.δ. 77/2023 «Σύσταση Υπουργείου και μετονομασία Υπουργείων - Σύσταση, κατάργηση και μετονομασία Γενικών και Ειδικών Γραμματειών - Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων, θέσεων προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων» (Α’ 130), και ειδικότερα την παρ. 2 του άρθρου 2 με το οποίο έγινε μεταφορά των προγραμμάτων στεγαστικής συνδρομής για τους νέους στο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας (Υ.ΚΟΙ.Σ.Ο.) (Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής).

7. Το π.δ. 79/2023 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 131).

8. Το π.δ. 27/2025 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτή Υπουργού, Υφυπουργών και Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης» (Α’ 44).

9. Το π.δ. 82/2023 «Μετονομασία Υπουργείου - Σύσταση και μετονομασία Γενικών Γραμματειών - Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων, και θέσεων προσωπικού - Τροποποίηση και συμπλήρωση του π.δ. 77/2023 (Α’ 130) - Μεταβατικές διατάξεις» (Α’ 139).

10. Το π.δ. 11/2022 «Οργανισμός του “Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού” (Ο.Α.Ε.Δ.)» (Α’ 25).

11. Την υπό στοιχεία Υ 12/07.07.2023 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, Νικόλαο Παπαθανάση» (Β’ 4403).

12. Την υπό στοιχεία 119126 ΕΞ 2021/28.09.2021 υπουργική απόφαση «Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου των Δράσεων και των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» (Β’ 4498).

13. Την υπό στοιχεία 28385/28.03.2023 κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Σκοπός, αρμοδιότητες και εσωτερική διάρθρωση της Ειδικής Υπηρεσίας “Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας” και κατάργηση των υπό στοιχεία 100008/ΕΥΘΥ 936/28.09.2016 (Β’ 3296) και 88238/ΕΥΘΥ811/29.08.2016 (Β’ 2733) κοινών υπουργικών αποφάσεων» (Β’ 2142).

14. Την υπό στοιχεία ΥΠΕΘΟΟ99062 ΕΞ 2025/ 06.06.2025 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών «Τοποθέτηση προϊσταμένης στην Ειδική Υπηρεσία ”Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας”» (ΑΔΑ: ΡΚ11Η-ΙΙΩ)

15. Την υπό στοιχεία 159296/13.12.2021 (ΑΔΑ: 60ΙΘΗΟ6Χ) απόφαση ένταξης του έργου «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον - Κύκλοι 2021, 2022» (κωδικός ΟΠΣ ΤΑ 5150059) στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως έχει τροποποιηθεί με τις υπό στοιχεία: α. 17838 ΕΞ 2022/10.02.2022 (ΑΔΑ: 6ΞΧ8Η-ΕΩ9), β. 60323 ΕΞ 2023/13.04.2023 (ΑΔΑ: 6ΨΓΦΜΗ-ΠΔΙ), γ. 107711 ΕΞ 2024/23.07.2024 (ΑΔΑ: 6Ρ0ΟΗ-Θ6Λ) και δ. 88769 ΕΞ 2025 ΥΠΕΘΟΟ 22.05.2025 (ΑΔΑ:659ΣΗ-ΩΙΨ) αποφάσεις.

16. Την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΕΣΠΑΕΝ/102735/2348/ 05.11.2021 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών «Ανάθεση καθηκόντων για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτιριακό τομέα» (Β’ 5124), όπως τροποποιήθηκε με την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/103430/600/24.09.2025 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας «Τροποποίηση (3η) της υπό στοιχεία Α.Π. ΥΠΕΝ/ΕΣΠΑΕΝ/102735/2348/02.11.2021 κοινής υπουργικής απόφασης “Ανάθεση καθηκόντων για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτιριακό τομέα” (Β’ 5124)» (Β’ 5101).

17. Την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/51825/761/10.05.2023 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Προκήρυξη του Προγράμματος “Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για νέους”» (Β’ 3131), όπως τροποποιήθηκε με την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/97611/1278/25.09.2023 (Β’ 5709) κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.

18. Την υπό στοιχεία ΥΠΟΙΚ/89593/26.06.2024 γνωμοδότηση 058/2024 περί προσαρμογής καθεστώτων Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Εξοικονομώ) στον νέο Κανονισμό deminimis 2023/2831 της Κεντρικής Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων, της Γενικής Γραμματείας Οικονομικής Πολιτικής και Στρατηγικής του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

19. Την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΠΔΑ/92073/2311 εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας της περ. ε’ της παρ. 5 του άρθρου 24 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), σύμφωνα με την οποία δεν προκαλείται πρόσθετη επιβάρυνση για τον προϋπολογισμό έτους 2025 ή για τα έτη του Πολυετούς Δημοσιονομικού Προγραμματισμού 2026-2029 του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

20. Την υπό στοιχεία ΥΠΕΘΟΟ/169481 ΕΞ 2025/ 29.09.2025 σύμφωνη γνώμη της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης.

21. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται επιπλέον δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.) πέραν αυτήν που αναφέρεται στο σημείο 42 του προοιμίου της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/103430/600/2025 (Β’ 5101) κοινής υπουργικής απόφασης.

22. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας προκαλείται μείωση της δαπάνης από 200.000.000,00 € σε 96.792.060,20 €σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού από αυτήν που αναφέρεται στην ανωτέρω υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/55246/807/18.05.2023 κοινή υπουργική απόφαση.

23. Το γεγονός ότι με τις διατάξεις της παρούσας τροποποιείται η διοικητική διαδικασία με επίσημο τίτλο «Προκήρυξη του Προγράμματος “Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για νέους” και Μοναδικό Αριθμό Καταχώρησης (ΜΑΚ) στο ΕΜΔΔ-ΜΙΤΟΣ “726651”»,

αποφασίζουμε:

Την 2η τροποποίηση της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ ΥΔΕΝ/51825/761/10.05.2023 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Προκήρυξη του Προγράμματος “Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για νέους”» (Β’ 3131), ως εξής:

Α. Η παρ. Β της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/51825/761/ 10.05.2023 (Β’ 3131) κοινής υπουργικής απόφασης αντικαθίσταται ως εξής:

«Β. Οι δράσεις του σκέλους “Ανακαινίζω” χρηματοδοτούνται από πόρους της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.), σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/103430/600/24.09.2025 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας «Τροποποίηση (3η) της υπό στοιχεία Α.Π. ΥΠΕΝ/ΕΣΠΑΕΝ/102735/2348/02.11.2021 κοινής υπουργικής απόφασης “Ανάθεση καθηκόντων για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτιριακό τομέα” (Β’ 5124)» (Β’ 5101).

Το Πρόγραμμα «Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για νέους» υλοποιείται σύμφωνα με τις διαδικασίες και τους όρους που περιγράφονται στον Οδηγό Εφαρμογής και τα Παραρτήματά του.

Τα εν λόγω κείμενα ενσωματώνονται στην παρούσα και αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα αυτής.».

Β. Ο Οδηγός Εφαρμογής του Προγράμματος αντικαθίσταται ως εξής:

1. Στον πίνακα με τίτλο «ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ» του Οδηγού Εφαρμογής του Προγράμματος «Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για νέους», αντικαθίστανται οι όροι του Φορέα Υλοποίησης και του Φορέα Οικονομικής Διαχείρισης ως εξής:

2. Στο Κεφάλαιο 1.2 Σύντομη περιγραφή - Διάρκεια Προγράμματος, η τελευταία παράγραφος αντικαθίσταται ως εξής:

«Τα έργα των Ωφελούμενων (φυσικό και οικονομικό αντικείμενο) θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε διάστημα έως δώδεκα (12) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής, με δυνατότητα παράτασης τριών (3) μηνών (βλ. Κεφ. 6.3).».

3. Στο Κεφάλαιο 1.3 Συνολικός προϋπολογισμός Προγράμματος και κατανομή ανά Περιφέρεια, η 1η και 2η παράγραφος αντικαθίστανται ως εξής:

«Ο προϋπολογισμός του Προγράμματος για το σκέλος “Εξοικονομώ”, ανέρχεται σε 96.792.060,20 εκατ. € και χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Από τον προϋπολογισμό, ποσό μέχρι 40 εκατ. € διατίθεται για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.

Ο προϋπολογισμός του Προγράμματος για το σκέλος “Ανακαινίζω”, ανέρχεται σε 15.215.164,01 € και χρηματοδοτείται από πόρους της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α) και αφορά σε άμεση ενίσχυση και επιδότηση επιτοκίου δανείου για το σκέλος “Ανακαινίζω”.».

4. Στο Κεφάλαιο 2.2. Ωφελούμενοι - Αιτήσεις - Εισοδηματικές Κατηγορίες - Επιχορήγηση, η 5η παράγραφος αντικαθίσταται ως εξής:

«Στις ενοικιαζόμενες/δωρεάν παραχωρούμενες κατοικίες για τις ενισχύσεις που χορηγούνται έως 30/06/2024 εφαρμόζονται (σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 7 του Κανονισμού) οι διατάξεις του Κανονισμού 1407/2013 της Επιτροπής ΕΕ για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis), όπου καθορίζονται τα όρια σώρευσης στις 200.000 € κατά το τρέχον και τα δύο (2) προηγούμενα οικονομικά ετη και για τις ενισχύσεις που χορηγούνται από 01/07/2024 οι διατάξεις του Κανονισμού EE 2023/2831, όπου το όριο σώρευσης καθορίζεται στις 300.000 € κατά την περίοδο των τριών προηγούμενων ετών από την ημερομηνία χορήγησης της ενίσχυσης. Απαιτείται από τον Ωφελούμενο (πλήρη κύριο, επικαρπωτή) και τους τυχόν λοιπούς συγκυρίους, δήλωση συμμόρφωσης με τον κανονισμό de minimis, όπως αυτός εκάστοτε ισχύει.».

5. Στο Κεφάλαιο 2.2. Ωφελούμενοι - Αιτήσεις - Εισοδηματικές Κατηγορίες - Επιχορήγηση, στην 13η παράγραφο η 3η περίπτωση των προϋποθέσεων συμμετοχής στο σκέλος «Ανακαινίζω» αντικαθίσταται ως εξής:

«3. Συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2022 (με την επιφύλαξη της ειδικής περίπτωσης πρόσφατης απόκτησης ακινήτου), του αιτούντος, ίση ή μικρότερη από 300.000 €.».

6. Στο Κεφάλαιο 3.1 Ενεργειακός Στόχος - Απαιτήσεις, η 5η παράγραφος αντικαθίσταται ως εξής:

«Τα υλικά και τα συστήματα που θα χρησιμοποιηθούν για τις παρεμβάσεις θα πρέπει να φέρουν σήμανση CE, όταν απαιτείται, και πιστοποίηση των ενεργειακών τους χαρακτηριστικών που απαιτούνται για την διενέργεια της Β’ Ενεργειακής Επιθεώρησης.

Επισημαίνεται ότι ο διαχειριστής (ανάδοχος ή κύριος του έργου) των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (Α.Ε.Κ.Κ.), σύμφωνα με την υπό στοιχεία 36259/1757/Ε103/2010 (Β’ 1312) κοινή υπουργική απόφαση, υποχρεούται για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων αυτών, με σκοπό ιδίως την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση.».

7. Μετά το πρώτο εδάφιο του Κεφαλαίου 4.1.1 Σκέλος «Εξοικονομώ» προστίθεται εδάφιο ως εξής:

«Ο κατωτέρω πίνακας χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την διαμόρφωση της πρότασης παρεμβάσεων και όχι τον έλεγχο επιλεξιμότητας των δαπανών.».

8. Στο κεφάλαιο 4.1.1 Σκέλος «Εξοικονομώ» προστίθεται αρίθμηση και τίτλος στους πίνακες ως εξής:

«Πίνακας 4.1.1 Εξοικονομώ Ανακαινίζω για ΝέουςΚΟΥΦΩΜΑΤΑ/ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΚΙΑΣΗΣ/ΑΕΡΙΣΜΟΣ: Ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών των επιλέξιμων παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης βάσει ενεργειακών χαρακτηριστικών

Πίνακας 4.1.2 Εξοικονομώ Ανακαινίζω για Νέους - Θερμομόνωση: Ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης βάσει ενεργειακών χαρακτηριστικών

Πίνακας 4.1.3 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ/ΨΥΞΗΣ: Ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης βάσει ενεργειακών χαρακτηριστικών

Πίνακας 4.1.4 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΖΝΧ: Ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης βάσει ενεργειακών χαρακτηριστικών

Πίνακας 4.1.5 ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ: Ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης.».

9. Στο κεφάλαιο 4.1.1 Σκέλος «Εξοικονομώ» μετά τον πίνακα 4.1.5.ενσωματώνεται ο συγκεντρωτικός πίνακας περιορισμών των Ανωτάτων ορίων δαπανών ως εξής:

10. Στο Κεφάλαιο 4.1.1 Σκέλος «Εξοικονομώ» η τελευταία παράγραφος αντικαθίσταται ως εξής:

«Επισημαίνεται ότι τα επιμέρους ανώτατα όρια ανά επιλέξιμη δαπάνη του πίνακα 4.1.1 ισχύουν μόνο κατά το στάδιο πρότασης παρεμβάσεων και όχι κατά τον τελικό έλεγχο.».

11. Στο Κεφάλαιο 4.2 Επιλέξιμος Προϋπολογισμός λοιπών δαπανών, στο εδάφιο δ πριν από «...αδειών/εγκρίσεων...», προστίθεται η λέξη «βεβαιώσεων/».

12. Στο Κεφάλαιο 4.3 Κάλυψη ιδιωτικής συμμετοχής 4.3.1 Σκέλος «Εξοικονομώ», η 6η παράγραφος αντικαθίσταται ως εξής:

«Ο Φορέας Οικονομικής Διαχείρισης του Προγράμματος καταβάλλει τους τόκους στον χρηματοπιστωτικό οργανισμό μετά την καταβολή της αντίστοιχης δόσης κεφαλαίου από τον Ωφελούμενο. Σε περίπτωση αδυναμίας πληρωμής δόσης κεφαλαίου από τον Ωφελούμενο, η επιδότηση των τόκων του δανείου θα διακόπτεται αυτόματα σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής 3 δόσεων (3 μήνες και άνω από την ημερομηνία της πρώτης καθυστέρησης). Οι τόκοι των 3 καθυστερημένων δόσεων πριν τη διακοπή της επιδότησης δύναται να καταβάλλονται στον χρηματοπιστωτικό οργανισμό. Σε περίπτωση διακοπής της επιδότησης, δεν υπάρχει δυνατότητα ανάκλησης και το δάνειο αποπληρώνεται εφεξής έντοκα έως τη λήξη του, με το ως άνω σταθερό επιτόκιο.».

13. Στο Κεφάλαιο 4.3 Κάλυψη ιδιωτικής συμμετοχής 4.3.2 Σκέλος «Ανακαινίζω», η 1η παράγραφος αντικαθίσταται ως εξής:

«Οι Ωφελούμενοι εξοφλούν πλήρως τις δαπάνες για τις παρεμβάσεις ανακαίνισης της κατοικίας τους και λαμβάνουν την επιχορήγηση που τους αντιστοιχεί σύμφωνα με τον πίνακα 2.2.2, κατόπιν του επιτυχούς ελέγχου δικαιολογητικών ολοκλήρωσης.».

14. Στο Κεφάλαιο 4.3 Κάλυψη ιδιωτικής συμμετοχής, 4.3.2 Σκέλος «Ανακαινίζω», η 4η παράγραφος αντικαθίσταται ως εξής:

«Το επιτόκιο της δανειακής σύμβασης για τις ανάγκες του Προγράμματος είναι σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια του δανείου. Το πενήντα τοις εκατό (50%) του σταθερού επιτοκίου δανεισμού ύψους οκτώ τοις εκατό (8%) επιδοτείται από την ΔΥΠΑ, ώστε το τελικό σταθερό επιτόκιο για τον ωφελούμενο να διαμορφώνεται σε τέσσερα τοις εκατό (4%).».

15. Στο Κεφάλαιο 5.1 Απαιτούμενα Δικαιολογητικά - Προετοιμασία, η τελευταία πρόταση της 4ης περίπτωσης αντικαθίσταται ως εξής:

«Κατά την ολοκλήρωση του έργου δύναται να διενεργηθούν οι απαραίτητοι έλεγχοι προκειμένου να διαπιστωθεί το είδος και το καθεστώς χρήσης του ακινήτου ως κύρια κατοικία.».

16. Στο Κεφάλαιο 5.4 Υποβολή Αίτησης, στον έλεγχο των στοιχείων ακινήτων προστίθεται εδάφιο ως εξής:

«Κατά τον τελικό έλεγχο ελέγχονται από το Μητρώο Βραχυχρόνιων Μισθώσεων της ΑΑΔΕ:

Στοιχεία ως προς την εγγραφή και την βραχυχρόνια διαμονή.».

17. Στο Κεφάλαιο 5.4 Υποβολή Αίτησης, στον έλεγχο των στοιχείων ακινήτων αφαιρείται η εξής φράση:

«όλων των μελών της οικογένειας».

18. Στο Κεφάλαιο 5.4 Υποβολή Αίτησης, στο τέλος του υποκεφαλαίου «Διαδικασία υποβολής» προστίθεται εδάφιο ως εξής:

«Ο ωφελούμενος δεν μπορεί να είναι Τεχνικός Σύμβουλος του εαυτού του.».

19. Στο Κεφάλαιο 5.4 Υποβολή Αίτησης, στο υποκεφάλαιο «Πρόταση παρεμβάσεων» στην 6η παράγραφο και μετά την φράση «Μετά το πέρας της περιόδου υποβολής αιτήσεων» προστίθεται η φράση:

«και μέχρι την αξιολόγησή τους».

20. Στο Κεφάλαιο 5.4 Υποβολή Αίτησης, στο υποκεφάλαιο «Υποβολή από ενήλικο που δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα» μετά την φράση «εφαρμοζομένων των διατάξεων περί» προστίθεται η φράση:

«γονικής μέριμνας, επιτροπείας ανηλίκου και».

21. Στο Κεφάλαιο 5.5 Ειδικές περιπτώσεις αιτήσεων, στο υποκεφάλαιο «Α) Ενοικιαζόμενη/δωρεάν παραχωρούμενη κατοικία» προστίθεται παράγραφος 2η ως εξής:

«Ο έλεγχος με βάση τον Κανονισμό 1407/2013 εφαρμόζεται έως 30/06/2024 (σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 7 του Κανονισμού). Από 01/07/2024 εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κανονισμού για ενισχύσεις ήσσονος σημασίας ΕΕ 2023/2831, σύμφωνα με τον οποίο το συνολικό ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας δεν πρέπει να υπερβαίνει τις τριακόσιες χιλιάδες Ευρώ (300.000 €) σε οποιαδήποτε περίοδο τριών ετών (τρία προηγούμενα ημερολογιακά έτη από την ημερομηνία του εννόμου δικαιώματος λήψης της ενίσχυσης).».

22. Στο Κεφάλαιο 5.5 Ειδικές περιπτώσεις αιτήσεων, στο υποκεφάλαιο «Α) Ενοικιαζόμενη/δωρεάν παραχωρούμενη κατοικία» η 4η παράγραφος, μετά την ως άνω προσθήκη παραγράφου 2, αντικαθίσταται ως εξής:

«Ο Φορέας Υλοποίησης, πριν την Υπαγωγή της αίτησης διενεργεί έλεγχο σώρευσης για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis aid) και σε περίπτωση που από τον έλεγχο προκύψει υπέρβαση του προβλεπόμενου ορίου, ο Ωφελούμενος ενημερώνεται, μέσω του πληροφοριακού συστήματος υποβολής αιτήσεων, ότι η αίτησή του δεν κρίνεται επιλέξιμη και θα απορριφθεί. Ο Φορέας Υλοποίησης πριν την τελική καταβολή της ενίσχυσης ενημερώνει το Κρατικό Σύστημα Σώρευσης.».

23. Στο Κεφάλαιο 5.5 Ειδικές περιπτώσεις αιτήσεων, στο υποκεφάλαιο «ΣΤ’) Πρόσφατη απόκτηση ακινήτου» προστίθεται παράγραφος 2η ως εξής:

«Στις περιπτώσεις που τα κατά τόπους υποθηκοφυλακεία καθυστερούν στην έκδοση πιστοποιητικού μεταγραφής, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να προσκομίσει βεβαίωση για την μεταγραφή/καταχώριση του τίτλου ιδιοκτησίας στο κατά τόπο αρμόδιο Υποθ/κείο ή Κτηματολογικό Γραφείο, υπογεγραμμένη από δικηγόρο [άρθρο 366 του ν. 4700/2020 (Β’127)], η οποία επέχει, ως προς όλες τις έννομες συνέπειες, θέση πιστοποιητικού μεταγραφής.».

24. Στο Κεφάλαιο 5.5 Ειδικές περιπτώσεις αιτήσεων, στο υποκεφάλαιο «Ζ’) Έλεγχος αξίας ακίνητης περιουσίας αφαιρείται η εξής φράση:

«όλων των μελών της οικογένειας».

25. Στο Κεφάλαιο 5.8 Χρηματοδοτικό Σχήμα, αντικαθίσταται η 7η παράγραφος ως εξής:

«Η επιλογή Ιδίων Κεφαλαίων είναι αμετάκλητη και δεν αλλάζει στη συνέχεια. Η επιλογή δανείου επιτρέπεται να αλλάξει σε επιλογή Ιδίων Κεφαλαίων μέχρι την υπογραφή της δανειακής σύμβασης.».

26. Στο Κεφάλαιο 5.8 Χρηματοδοτικό Σχήμα, στην παράγραφο που αφορά την επιλογή από τον ωφελούμενο σε υπαγωγή στο Πρόγραμμα με Δάνειο, η τελευταία πρόταση αναδιαμορφώνεται ως εξής:

«Εάν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία δανειοδότησης με ευθύνη του ωφελουμένου, ο αιτών έχει την δυνατότητα να προχωρήσει μόνο με Ίδια Κεφάλαια»

27. Στο Κεφάλαιο 5.9 Μεταβίβαση δικαιώματος συμμετοχής, προστίθεται εδάφιο ως εξής:

«Διευκρινίζεται ότι, σε καμία περίπτωση δεν είναι δυνατή η ολοκλήρωση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου μετά την ημερομηνία λήξης επιλεξιμότητας υποβαλλόμενων δαπανών (βλ. ενότητες 6.2 και 6.3)»

28. Στο Κεφάλαιο 6.1 Υπαγωγή Ωφελουμένων - Υπογραφή Δανειακών Συμβάσεων, προστίθεται παράγραφος 5η ως εξής:

«Επισημαίνεται ότι οι ωφελούμενοι που έχουν επιλέξει κατά την υποβολή της αίτησης τους τη συμμετοχή τους στο σκέλος «Ανακαινίζω», παρέχεται η δυνατότητα άπαξ εφόσον το επιθυμούν, να επιλέξουν την συνέχιση της αίτησης τους αποκλειστικά και μόνο με το σκέλος «Εξοικονομώ» πριν την έγκριση της.».

29. Το κεφάλαιο 6.2 Προθεσμία Υλοποίησης του έργου, αντικαθίσταται ως εξής:

«Εντός της προθεσμίας υλοποίησης του έργου (έως 12 μήνες από την ημερομηνία έκδοσης της Απόφασης Υπαγωγής ή όπως η προθεσμία ισχύει κατόπιν παράτασης) θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το σύνολο του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, ήτοι η υλοποίηση του συνόλου των παρεμβάσεων, η έκδοση και καταχώρηση παραστατικών δαπανών παρεμβάσεων, η διενέργεια της 2ης ενεργειακής επιθεώρησης, η καταχώρηση λοιπών απαιτούμενων δικαιολογητικών και παραστατικών και η καταχώρηση στο πληροφοριακό σύστημα της δήλωσης πιστοποίησης για την ολοκλήρωση του έργου.

Εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το σύνολο του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου και για το σκέλος ”Ανακαινίζω”.».

30. Το κεφάλαιο 6.3 Παρατάσεις Προθεσμιών, αντικαθίσταται ως εξής:

«-Ειδικά για την προθεσμία υλοποίησης εργασιών παρέχεται το δικαίωμα στον ωφελούμενο λήψης παράτασης κατά τρεις (3) μήνες, έπειτα από υποβολή αιτήματος του. Το αίτημα παράτασης υποβάλλεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω του πληροφοριακού συστήματος διαχείρισης της αίτησης έως την λήξη της προθεσμίας.

- Παράταση υλοποίησης πέραν του ανωτέρω διαστήματος είναι δυνατόν να ζητηθεί από τον ωφελούμενο μέσω του πληροφοριακού συστήματος και να εγκριθεί από τον Φορέα Υλοποίησης μόνο σε περίπτωση ανωτέρας βίας. Για την υποβολή αιτήματος σε περίπτωση ανωτέρας βίας, θα πρέπει να έχει δοθεί η άνω 3μηνη παράταση προθεσμίας. Το αίτημα παράτασης λόγω ανωτέρας βίας θα πρέπει να υποβληθεί εμπρόθεσμα εντός της ενεργής εγκεκριμένης προθεσμίας υλοποίησης της αίτησης, ενώ εξετάζεται και δίδεται αιτιολογημένα από τον Φορέα Υλοποίησης.

- Όλες οι οριζόμενες προθεσμίες στο σώμα του παρόντος Οδηγού Εφαρμογής, όπως οι ενδιάμεσες προθεσμίες σε οποιοδήποτε στάδιο (όπως προθεσμία υποβολής ΗΤΚ, επιλογής χρηματοδοτικού σχήματος, κ.ά.), ή η προθεσμία υλοποίησης εργασιών και η παράταση της, δύναται να παρατείνονται κατά περίπτωση, είτε για το σύνολο είτε για ομάδες αιτήσεων, λόγω αναγκών του Προγράμματος έπειτα από σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας η οποία αναρτάται κατ’ ελάχιστον στην ιστοσελίδα του Προγράμματος.

- Σε καμία περίπτωση δεν είναι δυνατή η ολοκλήρωση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των ωφελούμενων μετά τις 30/04/2026, που αποτελεί την ημερομηνία λήξης υποβολής Β’ ΠΕΑ και υποβολής των δαπανών τους.».

31. Στο Κεφάλαιο 7.2 Ολοκλήρωση Έργου - Δεύτερη Ενεργειακή Επιθεώρηση, στην παράγραφο που αφορά την επιλογή από τον ωφελούμενο σε υπαγωγή στο Πρόγραμμα με Δάνειο, οι παράγραφοι 5η έως 7η αντικαθίστανται ως εξής:

«Μετά την υλοποίηση του συνόλου των παρεμβάσεων ο Ωφελούμενος καταχωρίζει ηλεκτρονικά τους προμηθευτές και τα σχετικά παραστατικά και αιτείται ηλεκτρονικά για τη διαδικασία κλήρωσης ενεργειακού επιθεωρητή και ακόλουθα για τη διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης (Β’ ΠΕΑ). Επισημαίνεται ότι ο Ενεργειακός Επιθεωρητής που θα διενεργήσει τη δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση και κατόπιν θα εκδώσει το Β’ ΠΕΑ θα πρέπει να είναι υποχρεωτικά διαφορετικός από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή που έχει εκδώσει το Α’ ΠΕΑ. Η διαδικασία επιλογής θα γίνεται με ευθύνη και αρμοδιότητα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.) κατόπιν κλήρωσης, κατά την οποία θα τηρείται η σχετική νομοθεσία περί ασυμβίβαστου των Ενεργειακών Επιθεωρητών.

Για την πιστοποίηση του συνόλου του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, ο Ενεργειακός Επιθεωρητής, για τη διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης ελέγχει τα πιστοποιητικά των υλικών και συστημάτων, που χρησιμοποιήθηκαν για τις παρεμβάσεις, έτσι ώστε να πιστοποιηθεί η συμβατότητά τους με τις προδιαγραφές του Κ.ΕΝ.Α.Κ. και του Προγράμματος. Ακολούθως εκδίδει το Β’ ΠΕΑ. Ο Ωφελούμενος καταχωρίζει ηλεκτρονικά τα στοιχεία του Β’ ΠΕΑ, τα οποία επιβεβαιώνονται αυτοματοποιημένα και πραγματοποιείται ο έλεγχος απόκλισης του ενεργειακού στόχου και της εξοικονόμησης ενέργειας.

Στη συνέχεια ο Ενεργειακός Επιθεωρητής καταχωρίζει/ διορθώνει ηλεκτρονικά στην αίτηση, όλα τα απαιτούμενα στοιχεία και τις παρεμβάσεις που υλοποιήθηκαν και ικανοποιούν τις απαιτήσεις του Προγράμματος βάσει των σχετικών πιστοποιητικών των υλικών/συστημάτων και την υλοποιημένη ποσότητα ανά κατηγορία δαπάνης (Παράρτημα IV). Η καταγραφή συμπεριλαμβάνει όλες τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας που καταχωρούνται στο ΠΕΑ, καθώς και τυχόν επιπλέον παρεμβάσεις εξοικονόμησης, όπως περιγράφονται στο Κεφάλαιο 3, που δεν συμμετέχουν στον υπολογισμό εξοικονόμησης ενέργειας του Β’ ΠΕΑ, καθώς και το αντίστοιχο κόστος βάσει των παραστατικών δαπανών. Ο Ωφελούμενος ελέγχει και αποδέχεται ηλεκτρονικά την καταγραφή παρεμβάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή, και καταχωρίζει τα υπόλοιπα παραστατικά και δικαιολογητικά.».

32. To Κεφάλαιο 7.3 Παραστατικά, αντικαθίσταται ως εξής:

«Τα παραστατικά παρεμβάσεων και λοιπών δαπανών, για τους σκοπούς του κάθε έργου, εκδίδονται από την ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας της αίτησης του Ωφελούμενου και εντός του συμβατικού χρόνου υλοποίησης, με εξαίρεση το παραστατικό πληρωμής του Α’ ΠΕΑ η ημερομηνία του οποίου μπορεί να προηγείται της έκδοσης του Α’ ΠΕΑ (βλέπε παρ. 2.4). Όλα τα παραστατικά δαπανών των υλοποιημένων παρεμβάσεων πρέπει να φέρουν ημερομηνία προγενέστερη ή το πολύ ταυτόσημη με την ημερομηνία έκδοσης του Β’ ΠΕΑ. Παραστατικά δαπανών υλοποιημένων παρεμβάσεων που φέρουν ημερομηνία μεταγενέστερη της ημερομηνίας έκδοσης του Β’ ΠΕΑ γίνονται αποδεκτά υπό την προϋπόθεση ότι συνοδεύονται από δελτία αποστολής που έχουν εκδοθεί πριν την ημερομηνία έκδοσης του εν λόγω ΠΕΑ.

Σημειώνεται ότι η έκδοση φορολογικού παραστατικού για την αμοιβή του Τεχνικού Συμβούλου μπορεί να γίνει και από Νομικό πρόσωπο, με το οποίο ο Τεχνικός Σύμβουλος έχει κάποια σχέση εργασίας ή είναι εταίρος (τα αποδεικτικά εργασιακής σχέσης αναφέρονται στο Παράρτημα XI).

Για την υλοποίηση των παρεμβάσεων (προμήθεια εξοπλισμού/υλικών και εκτέλεση εργασιών) εκδίδονται τα παραστατικά Λιανικών Συναλλαγών που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία και ειδικότερα ο Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (ΚΦΑΣ), όπως τροποποιείται και ισχύει κάθε φορά. Στο πλαίσιο αυτό είναι αποδεκτά τα εξής παραστατικά:

• Απόδειξη Λιανικής Πώλησης ή ισοδύναμο βάσει του ΚΦΑΣ παραστατικό επί πιστώσει, για την προμήθεια εξοπλισμού/υλικών στο όνομα του Ωφελούμενου. Στο παραστατικό αυτό αναγράφεται υποχρεωτικά και αναλυτικά:
  • Η λιανική τιμή πώλησης για κάθε είδος πωλούμενου στοιχείου (υλικά, εξαρτήματα κ.λπ.),
  • τα στοιχεία του Ωφελούμενου.
• Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών ή ισοδύναμο βάσει του ΚΦΑΣ παραστατικό, για τις μελέτες, υπηρεσίες, ή τις εργασίες εγκατάστασης του εξοπλισμού στο όνομα του Ωφελούμενου.Στο παραστατικό αυτό αναγράφεται υποχρεωτικά:
• Το είδος (τοποθέτηση, μελέτη, κ.λπ.) και η αξία των εργασιών, - τα στοιχεία του ωφελούμενου.

Στην περίπτωση που ένας ανάδοχος/προμηθευτής εκδίδει απόδειξη λιανικής πώλησης ή ισοδύναμο βάσει του ΚΦΑΣ παραστατικό όπου δεν είναι δυνατή η αναγραφή των προαναφερόμενων στοιχείων ανά φορολογικό παραστατικό, προσκομίζει επιπλέον και Υπεύθυνη Δήλωση στην οποία αναφέρει αναλυτικά, ανά παραστατικό, τα ανωτέρω απαιτούμενα στοιχεία.

Ο ΦΠΑ αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη για το Πρόγραμμα και δηλώνεται διακριτά στα παραστατικά. Εάν οι προμηθευτές υπάγονται σε καθεστώς μειωμένου ΦΠΑ ή απαλλάσσονται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης και καταβολής φόρου, θα πρέπει να δηλωθεί ο ΦΠΑ που ισχύει. Σε κάθε περίπτωση, ισχύουν τα ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών στην βάση της καθαρής τους αξίας, προ ΦΠΑ.

Τα παραστατικά δαπανών θα πρέπει να προέρχονται μόνο από έναν προμηθευτή/ανάδοχο ανά κατηγορία δαπάνης, όπου αυτό είναι τεχνικά εφικτό.

Όλες οι πληρωμές θα πρέπει να πραγματοποιηθούν αποκλειστικά μέσω τραπεζικού συστήματος.

Επισημαίνεται ότι ειδικά για τα παραστατικά δαπάνης που αφορούν σε τιμολόγιο, θα πρέπει, στα στοιχεία επαγγέλματος του λήπτη του παραστατικού, να έχουν την ένδειξη «ιδιώτης».

Στα πλαίσια ολοκλήρωσης του έργου, τα παραστατικά που υποβάλλονται, μπορεί να είναι είτε εξοφλημένα είτε επί πιστώσει είτε συνδυασμός αυτών.

Το σύνολο των παραστατικών θα πρέπει να αντιστοιχεί στο κόστος του έργου.

Για την εξόφληση των δαπανών που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του Προγράμματος, θα λαμβάνονται κάθε φορά υπόψη τα οριζόμενα στις εκάστοτε ισχύουσες νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις που ρυθμίζουν το πλαίσιο πραγματοποίησης συναλλαγών και θέσπισης τυχόν περιορισμών σε αυτές. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι επιλέξιμες συναλλαγές που πραγματοποιούνται με καταβολή μετρητών και εκτός τραπεζικού συστήματος.

Δεν γίνονται αποδεκτά τα ακόλουθα:

• Φορολογικά στοιχεία τα οποία εκδόθηκαν πριν την ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας, ανεξάρτητα εάν εξοφλούνται αργότερα.
• Η εξόφληση δαπανών με μετρητά ή με τη χρήση επιταγών τρίτων.
• Πληρωμές οι οποίες έγιναν με τρόπο και με παραστατικά τα οποία δεν είναι σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες νομοθετικές και κανονιστικές πράξεις, που ρυθμίζουν το πλαίσιο πραγματοποίησης συναλλαγών και θέσπισης τυχόν περιορισμών σε αυτές.

Τα παραστατικά δαπανών που δεν θα εκδίδονται σύμφωνα με τα ανωτέρω, δεν θα γίνονται δεκτά και οι σχετικές δαπάνες δεν θα θεωρούνται επιλέξιμες για το Πρόγραμμα.

Επισημαίνεται ότι κατά την ολοκλήρωση των εργασιών:

• Σε περίπτωση δανείου, αν το ποσό του δανείου που θα αναλογεί στο τελικό επιλέξιμο κόστος παρεμβάσεων, είναι μικρότερο της προκαταβολής δανείου που έχει εκταμιευθεί, απαιτείται η επιστροφή του υπερβάλλοντος ποσού με μέριμνα του ωφελουμένου, προκειμένου να είναι δυνατή η εκταμίευση των λοιπών κινήτρων του Προγράμματος, καθώς δεν είναι επιτρεπτή η χρήση ποσού επιχορήγησης για την αποπληρωμή του δανείου.

Σε κάθε περίπτωση, η ευθύνη για την επιστροφή του υπερβάλλοντος ποσού βαρύνει τον Ωφελούμενο.

Σκέλος «Ανακαινίζω»

Ισχύουν τα ως άνω αναφερόμενα με τις εξής διαφοροποιήσεις:

• Τα παραστατικά θα πρέπει να περιλαμβάνουν μόνον τον εξοπλισμό, τα υλικά και τις υπηρεσίες που αφορούν στις επιλέξιμες παρεμβάσεις του σκέλους «Ανακαινίζω» και όχι και του σκέλους «Εξοικονομώ»,
• τα παραστατικά που αφορούν τις παρεμβάσεις ανακαίνισης πρέπει να είναι πλήρως εξοφλημένα,
• τα παραστατικά μπορούν να φέρουν ημερομηνία από την ημέρα προδημοσίευσης του Οδηγού του Προγράμματος (26/10/2022) έως και την ημερομηνία υποβολής της πιστοποίησης για την ολοκλήρωση των εργασιών.»

33. Στο Κεφάλαιο 7.4 Διαδικασία Τροποποιήσεων, στο πρώτο bullet διαγράφεται η φράση:

«Στον τροποποιημένο προϋπολογισμό θα πρέπει να τηρούνται τα ανώτατα όρια (ανά υποκατηγορία παρέμβασης) που ορίζονται στον Οδηγό Προγράμματος, ήτοι δεν μπορεί να γίνει υπέρβαση των ανώτατων ορίων κατά ειδικότερη κατηγορία παρεμβάσεων,».

34. Στο Κεφάλαιο 8.1 Έλεγχοι τελικής πληρωμής & Πιστοποίησης, η φράση «Για τη διαπίστωση της ολοκλήρωσης του έργου εκδίδεται σχετική απόφαση ολοκλήρωσης» αναδιατυπώνεται σε:

«Με τη διαπίστωση της ολοκλήρωσης του έργου εκδίδεται σχετική απόφαση ολοκλήρωσης».

35. Στο Κεφάλαιο 8.1 Έλεγχοι τελικής πληρωμής & Πιστοποίησης, η φράση «Παράλληλα με τα ανωτέρω, ο Φορέας Υλοποίησης δύναται να διενεργεί επιτόπιους δειγματοληπτικούς ελέγχους» αναδιατυπώνεται σε:

«Ο Φορέας Υλοποίησης δύναται να διενεργεί επιτόπιους δειγματοληπτικούς ελέγχους».

36. Στο Κεφάλαιο 8.2 Χορήγηση κινήτρων, η 2η παράγραφος αντικαθίσταται ως εξής:

«Τα ανωτέρω ποσά εκταμιεύονται στον αντίστοιχο λογαριασμό του ωφελούμενου και είναι ακατάσχετα κατά το μέρος που αυτά έχουν αποδέκτες τους προμηθευτές/ αναδόχους/κ.λπ. (στο πλαίσιο τήρησης του άρθρου 22 του Κανονισμού (ΕΕ) 241/2021) και δεσμευμένα για την πληρωμή τους. Στην περίπτωση όπου κάποιοι ή όλοι οι προμηθευτές/ανάδοχοι έχουν εξοφληθεί, η επιχορήγηση καταβάλλεται στον Ωφελούμενο.».

37. Στο Κεφάλαιο 8.5 Ενστάσεις, στο υποκεφάλαιο Β. Κατά το στάδιο Υπαγωγής η 1η παράγραφος αντικαθίσταται ως εξής:

«Μετά την υποβολή αίτησης και μέχρι την Υπαγωγή της στο Πρόγραμμα, δικαίωμα ένστασης υπάρχει μόνο κατά του αποτελέσματος της Απόρριψης αίτησης κατόπιν διαδικασίας ελέγχου ή παρέλευσης καταληκτικής ημερομηνίας.».

38. Στο Κεφάλαιο 8.5 Ενστάσεις, στο υποκεφάλαιο Γ. Κατά το στάδιο Υλοποίησης η 4η παράγραφος αντικαθίσταται ως εξής:

«Σε όλες τις άνω περιπτώσεις, η ένσταση υποβάλλεται προς τον Φορέα Υλοποίησης μέσω του πληροφοριακού συστήματος και για κάθε μία από τις ανωτέρω περιπτώσεις το δικαίωμα ένστασης δίνεται μία (1) φορά.».

39. Στο Κεφάλαιο 9. Κύριοι εμπλεκόμενοι φορείς - Συντελεστές Προγράμματος, στο υποκεφάλαιο «Φορέας Οικονομικής Διαχείρισης και διαχειριστής χρηματοδοτικού εργαλείου» διαγράφεται από τον τίτλο η φράση:

«και διαχειριστής χρηματοδοτικού εργαλείου».

40. Στο Κεφάλαιο 9. Κύριοι εμπλεκόμενοι φορείς - Συντελεστές Προγράμματος, στο υποκεφάλαιο «Φορέας Οικονομικής Διαχείρισης και διαχειριστής χρηματοδοτικού εργαλείου» αντικαθίσταται η παράγραφος ως εξής:

«Φορέας Οικονομικής Διαχείρισης του Προγράμματος, είναι η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Α.Ε. (ΕΑΤ ΑΕ).

Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του Φορέα Οικονομικής Διαχείρισης απορρέουν από τον ν. 4821/2021 και ειδικά το άρθρο 102, καθώς και από την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΕΣΠΑΕΝ/ 102735/2348/02.11.2021 κοινή υπουργική απόφαση, όπως ισχύουν, [ειδικότερα όπως ορίζεται στα άρθρα 2, 3, 8 και 9 της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/103430/600/25.09.2025 (Β’ 5101) κοινή υπουργική απόφαση].

Η ΕΑΤ συνεργάζεται με το ΤΕΕ και τη Δ.Υ.Π.Α. και παρέχει ενημέρωση, όπου απαιτείται, για τις κινήσεις των λογαριασμών του Προγράμματος και για τα θέματα που σχετίζονται με τις καταβολές των ποσών της επιχορήγησης και των λοιπών ωφελημάτων του Προγράμματος που έχει διενεργήσει κατά τη διάρκεια υλοποίησης των δράσεων, καθώς και σε περίπτωση ελέγχων που διενεργούνται από Εθνικές και Ευρωπαϊκές αρχές σε οποιοδήποτε στάδιο υλοποίησης των δράσεων και μετά την ολοκλήρωση αυτών.».

41. Στο Κεφάλαιο 9. Κύριοι εμπλεκόμενοι φορείς - Συντελεστές Προγράμματος, στο υποκεφάλαιο «Φορέας συχρηματοδότησης δανείων για το σκέλος “Ανακαινίζω”» αντικαθίσταται ο τίτλος του υποκεφαλαίου και το υποκεφάλαιο ως εξής:

«Φορέας χρηματοδότησης για το σκέλος “Ανακαινίζω”

Φορέας χρηματοδότησης για το σκέλος “Ανακαινίζω” του Προγράμματος, είναι η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α), η οποία καλύπτει:

α) Το ποσό της επιχορήγησης, το οποίο περιλαμβάνει αφενός την άμεση ενίσχυση των παρεμβάσεων, δηλαδή το τριάντα τοις εκατό (30%) του συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού ανά αίτηση και αφετέρου το κόστος διαχείρισης φακέλου από το εκάστοτε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, το οποίο ανέρχεται σε εβδομήντα (70) ευρώ ανά εγκεκριμένη αίτηση μετά την υπαγωγή της.

β) το ποσό της επιδότησης επιτοκίου δανείου για τους ωφελούμενους που επιλέγουν δανεισμό, το οποίο ανέρχεται στο πενήντα τοις εκατό (50%) του σταθερού επιτοκίου δανεισμού ύψους οκτώ τοις εκατό (8%) ώστε να διαμορφώνεται σε τέσσερα τοις εκατό (4%) τελικό σταθερό επιτόκιο για τους ωφελούμενους του Προγράμματος,

γ) τα ποσά που αντιστοιχούν στην αμοιβή διαχείρισης του ΤΕΕ και της ΕΑΤ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 10 και 11 της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ ΥΔΕΝ/103430/600/25.09.2025 (Β’ 5101) κοινής υπουργικής απόφασης για το σκέλος “Ανακαίνισης”.».

42. Στο Κεφάλαιο 9. Κύριοι εμπλεκόμενοι φορείς - Συντελεστές Προγράμματος, στο υποκεφάλαιο «Ενεργειακός Επιθεωρητής» η τελευταία παράγραφος αντικαθίσταται ως εξής:

«Επισημαίνεται ότι ο Ενεργειακός Επιθεωρητής που διενεργεί τη δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση είναι υποχρεωτικά διαφορετικός από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή που εξέδωσε το Α’ΠΕΑ και προκύπτει μετά από κλήρωση που διενεργεί το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας από ειδικό μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών που διατηρεί και συντηρεί το ίδιο.».

43. Στο Κεφάλαιο 10.2 Υποχρεώσεις Χρηματοπιστωτικών Οργανισμών, στο τέλος συμπληρώνεται η φράση:

«ΕΣΠΑ του ΥΠΕΝ».

44. Το Παράρτημα V-Γ: Υπεύθυνη Δήλωση Προμηθευτή - Αναδόχου, αντικαθίσταται ως εξής:

Κατά τα λοιπά ισχύει η υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/51825/761/10.05.2023 (Β’ 3131) κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 2025

Οι Υπουργοί

Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗΣ

Περιβάλλοντος και Ενέργειας
ΣΤΑΥΡΟΣ Ν. ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ

Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
ΔΟΜΝΑ - ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ