Αριθμ. 9399

ΦΕΚ B’ 2856/06.06.2025

Καθορισμός των ειδικότερων καθηκόντων και των υποχρεώσεων των ξεναγών κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Έχοντας υπόψη:

1. Τον ν. 5121/2024 «Ενίσχυση των τουριστικών υποδομών και της τουριστικής εκπαίδευσης, επικαιροποίηση του πλαισίου άσκησης του επαγγέλματος των ξεναγών και των χρονομεριστικών μισθώσεων, ρυθμίσεις τουριστικών φορέων και άλλες διατάξεις για την ενίσχυση του τουρισμού» (Α’ 106) και ειδικότερα την παρ. 2 του άρθρου 43.

2. Τον ν. 4688/2020 «Ειδικές μορφές τουρισμού, διατάξεις για την τουριστική ανάπτυξη και άλλες διατάξεις» (Α’ 101) και ειδικότερα το άρθρο 49 με το οποίο προστέθηκε η παρ. 21 στο άρθρο 7 του ν. 4276/2014 (Α’ 155).

3. Τον ν. 4727/2020 «Ψηφιακή Διακυβέρνηση (Ενσωμάτωση στην Ελληνική Νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 και της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024) - Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (Ενσωμάτωση στο Ελληνικό Δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972) και άλλες διατάξεις» (Α’ 184).

4. Το π.δ. 127/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Τουρισμού» (Α’ 157).

5. Το π.δ. 79/2023 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 131).

6. Το υπ’ αρ. 377/09-01-2025 έγγραφο του Υπουργείου Τουρισμού της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξεναγών με θέμα «Πρόταση κειμένου Κώδικα Δεοντολογίας Ξεναγών» και το υπ’ αρ. 5547/27-03-2025 συμπληρωματικό επί του θέματος έγγραφο του Υπουργείου Τουρισμού.

7. Την ανάγκη καθορισμού των καθηκόντων και των υποχρεώσεων για την άσκηση του επαγγέλματος του Ξεναγού στην Ελλάδα.

8. Την υπ’ αρ. 55014/07-02-2025 διατύπωση γνώμης της αρμόδιας υπηρεσίας της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού.

9. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού του Υπουργείου Τουρισμού με βάση την υπ’ αρ. 3820/06-03-2025 εισηγητική έκθεση (κατ’ άρθρο 24 παρ. 5 ε’ του ν. 4270/2014) της Προϊσταμένης της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Τουρισμού.

10. Το γεγονός ότι οι διατάξεις της παρούσας δεν αφορούν σε διοικητική διαδικασία για την οποία υπάρχει υποχρέωση καταχώρισης στο ΕΜΔΔ - ΜΙΤΟΣ, αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

Πεδίο Εφαρμογής

Με την παρούσα καθορίζονται τα ειδικά καθήκοντα και οι υποχρεώσεις που αφορούν στην άσκηση του επαγγέλματος του/της ξεναγού στην Ελλάδα όπως ορίζεται με το άρθρο 33 του ν. 5121/2024 (Α’ 106).

Άρθρο 2

Γενικά καθήκοντα για την άσκηση του επαγγέλματος του/της ξεναγού

1. Πρωταρχικό καθήκον του/της ξεναγού είναι η προώθηση και ανάδειξη της ιστορικής και πολιτιστικής παράδοσης και κληρονομιάς της χώρας.

2. Ο/η ξεναγός προάγει και ενισχύει την εικόνα της Ελλάδας ως παγκόσμιας ιστορικής και πολιτιστικής μητρόπολης.

3. Προσφέρει υπηρεσίες στον περιηγητή/επισκέπτη με επαγγελματισμό και αφοσίωση.

4. Προβάλλει και προωθεί την τουριστική εικόνα της χώρας.

5. Ο/η ξεναγός ξεναγεί με λόγο επιστημονικά τεκμηριωμένο διασφαλίζοντας την ορθότητα και την ακρίβεια των πληροφοριών που παρέχει, καθιστά σαφή τον διαχωρισμό - στο μέτρο του δυνατού - μεταξύ της αλήθειας, των θρύλων και παραδόσεων και αποφεύγει προπαγανδιστικές θεωρίες και προκαταλήψεις.

Άρθρο 3

Ειδικότερα καθήκοντα για την άσκηση του επαγγέλματος του/της ξεναγού

Τα ειδικότερα καθήκοντα του/της ξεναγού κατά την άσκηση του επαγγέλματος του/της στην Ελλάδα ορίζονται ως ακολούθως:

α. Παραλαμβάνει και συνοδεύει πεζή ή/και με μέσο μεταφοράς, τους περιηγητές/επισκέπτες που αναλαμβάνει να ξεναγήσει, από τους χώρους συγκέντρωσης στους τόπους επίσκεψης καθ’ όλη τη διάρκεια της ξενάγησης.

β. Πληροφορεί κατά τη διάρκεια της διαδρομής την ομάδα των περιηγητών/επισκεπτών για τα μέρη και τα αξιοθέατα που συναντούν προετοιμάζοντας τους για τον τελικό προορισμό.

γ. Ενημερώνεται για τα νέα δεδομένα, τα γεγονότα, τις εξελίξεις και ανακαλύψεις που έχουν σχέση με την εργασία του όπως επίσης και για τους κανόνες, τους κανονισμούς και τους νόμους που διέπουν την εύρυθμη λειτουργία των χώρων και τόπων που επισκέπτεται ανάλογα με το πρόγραμμα, φροντίζοντας αυτοί να τηρούνται από τον ίδιο και τους περιηγητές/επισκέπτες.

δ. Γνωρίζει στους περιηγητές/επισκέπτες την ιστορία και τις παραδόσεις των μνημείων, των αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων, των μουσείων και των καλλιτεχνικών έργων, των πολιτιστικών τόπων και των περιοχών φυσικού κάλλους και αναδεικνύει την σημασία τους για τον παγκόσμιο πολιτισμό και την ανθρωπότητα.

ε. Γνωρίζει τα ήθη και τα έθιμα του εκάστοτε τόπου επίσκεψης και τις ιδιαιτερότητες και τις παραδόσεις των κατοίκων.

στ. Προετοιμάζει εναλλακτικές διαδρομές και σημεία επίσκεψης σε περίπτωση που αυτό απαιτηθεί λόγω εκτάκτων συνθηκών ή αστάθμητων παραγόντων.

ζ. Συνοδεύει τους περιηγητές/επισκέπτες στα καθορισμένα από τους εργοδότες καταστήματα και εστιατόρια και διανυκτερεύει με την ομάδα των επισκεπτών όταν πρόκειται για πολυήμερη εκδρομή.

η. Επιδεικνύει, ως επαγγελματίας και στο πλαίσιο της ελληνικής φιλοξενίας, σεβασμό προς τον πολιτισμό, τις συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμα των επισκεπτών και επιχειρεί να καταδείξει τη σχέση τους με τον ελληνικό πολιτισμό δημιουργώντας γέφυρες ανάμεσα στους λαούς.

θ. Ασκεί την ξεναγική τέχνη μεταδίδοντας τις απαραίτητες πληροφορίες με τρόπο εύληπτο και αφηγηματικό.

ι. Συνεργάζεται αποτελεσματικά με διερμηνείς της νοηματικής γλώσσας προκειμένου η ξενάγηση να καθίσταται εφικτή και για τα άτομα με προβλήματα ακοής και ομιλίας.

ια. Προετοιμάζεται για κάθε εκδρομή/επίσκεψη, σύμφωνα με το πρόγραμμα που δίνεται γραπτά από τον εργοδότη-διοργανωτή, είναι πάντα στην ώρα του/της κατά τη διεκπεραίωση του προγράμματος αυτού και φροντίζει υπεύθυνα για την ομαλή, έγκαιρη και ασφαλή διεξαγωγή του.

ιβ. Προωθεί την έννοια της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης.

Άρθρο 4

Χαρακτηριστικά και δεξιότητες για την άσκηση του επαγγέλματος του/της ξεναγού

Βασικά χαρακτηριστικά και δεξιότητες του/της ξεναγού κατά την άσκηση του επαγγέλματος του/της, αποτελούν:

α. Η ευπρεπής ένδυση και εμφάνιση.

β. Η άσκηση της ξεναγικής τέχνης αντικειμενικά και επιστημονικά τεκμηριωμένα.

γ. Η συνειδητοποίηση του ρόλου του/της ως εκπροσώπου της χώρας προβάλλοντας την πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας και τη συμβολή του ελληνικού πολιτισμού στον κόσμο από την αρχαιότητα έως σήμερα και η παρουσίαση και η προβολή της φυσικής ομορφιάς, του περιβάλλοντος, των μνημείων, των παραδόσεων, των εθίμων και των προϊόντων του τόπου, ώστε και οι επισκέπτες από την πλευρά τους να τα σεβαστούν και να τα προστατεύουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους.

δ. Η συνέπεια και η ακρίβεια κατά την εκτέλεση των εργασιών του/της.

ε. Η ικανότητα να συντονίζει αρμονικά τις ομάδες περιηγητών/επισκεπτών που συνοδεύει.

στ. Η ενημέρωση σχετικά με τη χρήση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων και η εξοικείωση στη χρήση συστημάτων ακουστικής τουριστικής ξενάγησης (whispers).

Άρθρο 5

Υποχρεώσεις του/της ξεναγού κατά την άσκηση του επαγγέλματός του/της

Ο/η Ξεναγός οφείλει να:

α. Φέρει το δελτίο ταυτότητας ξεναγού προκειμένου να επιδεικνύεται σε κάθε διενεργούμενο έλεγχο.

β. Γνωστοποιεί εγγράφως στο αρμόδιο τμήμα οποιαδήποτε μεταβολή των στοιχείων του/της για την ορθή και άμεση επικαιροποίηση του Μητρώου Ξεναγών.

γ. Γνωστοποιεί άμεσα εγγράφως την για οποιονδήποτε λόγο παύση άσκησης του επαγγέλματος του/της ξεναγού και να επιστρέφει το δελτίο ταυτότητας.

δ. Ακολουθεί και να σέβεται τους κανονισμούς και τα ωράρια που ισχύουν στους επισκεπτόμενους προορισμούς και να ενημερώνει τους περιηγητές/επισκέπτες όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο.

ε. Συνεργάζεται με τους φύλακες αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού, τα όργανα της Ελληνικής Αστυνομίας ή του Λιμενικού Σώματος και τους εντεταλμένους ελεγκτές του αρμόδιου Υπουργείου Τουρισμού.

στ. Αποφεύγει αυστηρά οποιοδήποτε δημόσιο διαπληκτισμό με συναδέλφους ή άλλους ιδιώτες που αμαυρώνει την εικόνα του επαγγέλματος του/της και της χώρας.

ζ. Πραγματοποιεί κάθε αναληφθείσα ξενάγηση αποκλειστικά και μόνο στις αναγραφόμενες στην άδεια ασκήσεως επαγγέλματος του/της γλώσσα ή γλώσσες.

η. Αποφεύγει αυστηρά την άγρα πελατών.

θ. Αποφεύγει αυστηρά το κατευθυνόμενο shopping.

ι. Είναι συνεπής στην εκπλήρωση των φορολογικών, ασφαλιστικών και οικονομικών του/της υποχρεώσεων.

Άρθρο 6

Εποπτεία επί των ξεναγών - Επιβολή κυρώσεων

1) Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράβαση των υποχρεώσεων του άρθρου 5 της παρούσης από τα όργανα της Ελληνικής Αστυνομίας ή του Λιμενικού Σώματος ή από εντεταλμένους υπαλλήλους - ελεγκτές των κατά τόπο αρμόδιων Περιφερειακών Υπηρεσιών Τουρισμού του Υπουργείου Τουρισμού, επιβάλλονται από τον Προϊστάμενο της κατά τόπο αρμόδιας Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού του Υπουργείου Τουρισμού, η ποινή της επίπληξης και σε περίπτωση υποτροπής πρόστιμο πεντακοσίων (500) ευρώ. Σε περίπτωση νέας υποτροπής εντός έτους επιβάλλεται πρόστιμο χιλίων (1.000) ευρώ, ενώ για κάθε επόμενη υποτροπή εντός έτους, αφαιρείται το δικαίωμα άσκησης του επαγγέλματος του/της ξεναγού για διάστημα έως τριών (3) μηνών.

2) Στις περιπτώσεις που, σύμφωνα με τις εκδοθείσες εγκυκλίους, διαπιστώνεται από τα όργανα της Ελληνικής Αστυνομίας ή του Λιμενικού Σώματος ή από εντεταλμένους υπαλλήλους - ελεγκτές των κατά τόπο αρμόδιων Περιφερειακών Υπηρεσιών Τουρισμού του Υπουργείου Τουρισμού, υπόδειξη καταστημάτων παντός τύπου ή κατευθυνόμενο shopping στο πλαίσιο πραγματοποίησης εκδρομών ή περιηγήσεων, επιβάλλεται από τον Προϊστάμενο της κατά τόπο αρμόδιας Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού του Υπουργείου Τουρισμού πρόστιμο από χίλια (1.000) ευρώ μέχρι και δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ, σύμφωνα με την παρ. 21 του άρθρου 7 του ν. 4276/2014 (Α’ 155).

3) Η ποινή της επίπληξης κατά τα ανωτέρω και τα πρόστιμα επιβάλλονται, υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, με απόφαση του Προϊσταμένου της κατά τόπο αρμόδιας Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού του Υπουργείου Τουρισμού. Τα πρόστιμα βεβαιώνονται στην αρμόδια, κατά την κείμενη νομοθεσία, Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία και εισπράττονται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α’ 190).

4) Κατά της απόφασης επιβολής προστίμου επιτρέπεται προσφυγή ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής της περ. δ’ της παρ. 6 του άρθρου 4 του ν. 3270/2004 (Α’ 187). Η προσφυγή υποβάλλεται στο Υπουργείο Τουρισμού εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής απόφασης στον/στην ελεγχόμενο/η ξεναγό. Με την άσκηση της προσφυγής και για το διάστημα της προς άσκηση αυτής προθεσμίας αναστέλλεται η εκτέλεση της προσβαλλόμενης απόφασης.

Η παρούσα ισχύει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 13 Μαΐου 2025

Η Υπουργός

ΟΛΓΑ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ