Με το άρθρο 16 του ΚΦΕ, όπως τέθηκε με το άρθρο 43 του ν. 5045/2023 και ισχύει από το φορολογικό έτος 2024, ρυθμίζεται το ζήτημα της μείωσης του φόρου για το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Η προβλεπόμενη από τις διατάξεις αυτές μείωση του φόρου οδηγεί εμμέσως στο αφορολόγητο όριο του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Η μείωση αυτή εξαρτάται από τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων του φορολογούμενου αλλά και το ύψος του φορολογητέου του εισοδήματος του φορολογούμενου.

1. Προσδιορισμός του φόρου στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις

Αρχικώς και πριν την ανάλυση των διατάξεων για τη μείωση του φόρου, σημειώνουμε ότι για τον προσδιορισμό του φόρου που αναλογεί στο εισόδημα του φορολογούμενου από μισθωτή εργασία και συντάξεις, εφαρμόζεται η κλίμακα φορολογίας εισοδήματος της παρ. 1 του άρθρου 15 του ΚΦΕ.

Η κλίμακα αυτή παρατίθεται ακολούθως:

2. Μείωση φόρου στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις αναλόγως του αριθμού των εξαρτώμενων τέκνων του φορολογούμενου

Για τα εισοδήματα που αποκτώνται από μισθωτή εργασία και συντάξεις, προβλέπεται ότι ο φόρος που προκύπτει βάσει της ανωτέρω κλίμακας φορολογίας μισθωτών - συνταξιούχων μειώνεται κατά το ποσό των 777 ευρώ για το φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα.

Το ποσό της μείωσης διαφοροποιείται περαιτέρω αναλόγως του αριθμού των εξαρτώμενων τέκνων του φορολογούμενου και διαμορφώνεται ως ακολούθως:

• σε εννιακόσια (900) ευρώ για τον φορολογούμενο με ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο,
• σε χίλια εκατόν είκοσι (1.120) ευρώ για δύο (2) εξαρτώμενα τέκνα,
• σε χίλια τριακόσια σαράντα (1.340) ευρώ για τρία (3) εξαρτώμενα τέκνα,
• σε χίλια πεντακόσια ογδόντα (1.580) ευρώ για τέσσερα (4) εξαρτώμενα τέκνα και
• σε χίλια επτακόσια ογδόντα (1.780) ευρώ για πέντε (5) εξαρτώμενα τέκνα.

Για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο μετά το πέμπτο, η μείωση του φόρου αυξάνεται κατά διακόσια είκοσι (220) ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο.

Εάν το ποσό του φόρου είναι μικρότερο των ποσών αυτών, η μείωση του φόρου περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου.

3. Περιορισμός της μείωσης αναλόγως του ύψους του φορολογητέου εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις

Η αρχική αυτή μείωση του φόρου, ωστόσο, περιορίζεται εφόσον το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις υπερβαίνει το ποσό των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ.

Συγκεκριμένα, για φορολογητέο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις, το οποίο υπερβαίνει το ποσό των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ, το ποσό της μείωσης περιορίζεται κατά είκοσι (20) ευρώ ανά χίλια (1.000) ευρώ του φορολογητέου εισοδήματος από μισθούς και συντάξεις μέχρι του ποσού της προβλεπόμενης μείωσης του φόρου (βλ. προηγούμενη περ. 2 του θέματος αυτού).

Οι προβλέψεις του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζονται για φορολογούμενους με πέντε (5) εξαρτώμενα τέκνα και άνω. Για τους φορολογούμενους, δηλαδή, με πέντε (5) εξαρτώμενα τέκνα, η μείωση του φόρου διατηρείται ακέραιη στο ποσό των 1.780 ευρώ ανεξαρτήτως του φορολογητέου εισοδήματός τους. Αντιστοίχως, για τους φορολογούμενους με έξι (6) εξαρτώμενα τέκνα, η μείωση του φόρου διατηρείται ακέραιη στο ποσό των 2.000 ευρώ ανεξαρτήτως του φορολογητέου εισοδήματός τους κ.ο.κ.

4. Αφορολόγητο όριο εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις

Βάσει της μείωσης φόρου που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 16 του ΚΦΕ και του τρόπου με τον οποίο αυτή προσαρμόζεται αναλόγως του φορολογητέου εισοδήματος του φορολογούμενου, προκύπτει εμμέσως το αφορολόγητο όριο για το εισόδημα από μισθούς και συντάξεις.

Συγκεκριμένα, το αφορολόγητο όριο του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις διαμορφώνεται ανάλογα με τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων του φορολογούμενου ως ακολούθως:

5. Ποσό εισοδήματος άνω του οποίου δεν εφαρμόζεται μείωση φόρου

Όπως προαναφέρθηκε, η προβλεπόμενη μείωση φόρου, βάσει του αριθμού των εξαρτώμενων τέκνων του φορολογούμενου, περιορίζεται εφόσον το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις υπερβαίνει ποσό των 12.000 ευρώ.

Συγκεκριμένα, για φορολογητέο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις, το οποίο υπερβαίνει το ποσό των 12.000 ευρώ, το ποσό της μείωσης περιορίζεται κατά 20 ευρώ ανά 1.000 ευρώ του φορολογητέου εισοδήματος από μισθούς και συντάξεις μέχρι του ποσού της προβλεπόμενης μείωσης του φόρου (βλ. ανωτέρω περ. 2).

Γίνεται αντιληπτό ότι ο περιορισμός αυτός της μείωσης του φόρου πραγματοποιείται μέχρι τον τελικό μηδενισμό της. Υφίσταται, δηλαδή, ένα ποσό εισοδήματος, αναλόγως του αριθμού των εξαρτώμενων τέκνων του φορολογούμενου, άνω του οποίου δεν εφαρμόζεται μείωση στο φόρο που προκύπτει από την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Παρατίθεται ακολούθως σχετικός πίνακας:

Επισημαίνεται ότι η μείωση του φόρου δεν περιορίζεται για φορολογούμενους με πέντε (5) εξαρτώμενα τέκνα και άνω ακόμα και στην περίπτωση που το φορολογητέο εισόδημά τους από μισθωτή εργασία και συντάξεις υπερβαίνει το ποσό των 12.000 ευρώ.

Για τους φορολογούμενους, δηλαδή, με πέντε (5) εξαρτώμενα τέκνα, η μείωση του φόρου διατηρείται ακέραιη στο ποσό των 1.780 ευρώ ανεξαρτήτως του φορολογητέου εισοδήματός τους. Αντιστοίχως, για τους φορολογούμενους με έξι (6) εξαρτώμενα τέκνα, η μείωση του φόρου διατηρείται ακέραιη στο ποσό των 2.000 ευρώ ανεξαρτήτως του φορολογητέου εισοδήματός τους κ.ο.κ.

6. Ενδεικτικός πίνακας υπολογισμού του φόρου εισοδήματος σε διάφορα κλιμάκια φορολογητέου εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις

Παρατίθεται ενδεικτικός πίνακας με τη φορολογική επιβάρυνση που προκύπτει σε διάφορα επίπεδα φορολογητέου εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Στον πίνακα περιλαμβάνονται στήλες για τον αρχικό φόρο που προκύπτει, βάσει της εφαρμογής της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος της παρ. 1 του άρθρου 15 του ΚΦΕ, τη μείωση του φόρου του άρθρου 16 του ΚΦΕ και το φόρο που τελικώς αναλογεί στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

7. Παράδειγμα υπολογισμού της μείωσης φόρου του άρθρου 16 του ΚΦΕ

Για να γίνει αντιληπτός ο τρόπος που εφαρμόζεται η μείωση του φόρου στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, παραθέτουμε ένα ενδεικτικό παράδειγμα:

Έστω ένας φορολογούμενος, χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, ο οποίος, κατά το φορολογικό έτος 2024, αποκτά φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία ποσού 20.000 ευρώ.

Για τον προσδιορισμό του φόρου που αναλογεί στο εισόδημα του φορολογούμενου από τη μισθωτή εργασία, εφαρμόζεται η κλίμακα φορολογίας του εισοδήματος της παρ. 1 του άρθρου 15 του ΚΦΕ.

Η κλίμακα αυτή παρατίθεται ακολούθως:

Ο αρχικός φόρος για τον φορολογούμενο θα υπολογιστεί, στο παράδειγμα αυτό, ως εξής:

Ο αρχικός φόρος που προκύπτει για το εισόδημα του φορολογούμενου από τη μισθωτή εργασία μειώνεται ακολούθως αναλόγως του αριθμού των εξαρτώμενων τέκνων του φορολογούμενου και του ύψους του εισοδήματός του.

Συγκεκριμένα, στην περίπτωση αυτή και καθώς ο φορολογούμενος δεν έχει εξαρτώμενα τέκνα, η αρχική μείωση φόρου ανέρχεται στο ποσό των 777 ευρώ.

Καθώς, ωστόσο, το φορολογητέο εισόδημα του φορολογούμενου υπερβαίνει το ποσό των 12.000 ευρώ, η αρχική αυτή μείωση του φόρου θα μειωθεί κατά 20 ευρώ ανά 1.000 ευρώ φορολογητέου εισοδήματος άνω του ποσού των 12.000 ευρώ.

Για τον υπολογισμό του ποσού κατά το οποίο περιορίζεται η αρχική μείωση του φόρου, εφαρμόζεται ουσιαστικά η απλή μέθοδος των τριών. Συγκεκριμένα, ο περιορισμός της αρχικής μείωσης του φόρου στην περίπτωση αυτή θα υπολογιστεί ως εξής:

Επομένως, η τελική μείωση του φόρου που θα εφαρμοστεί για τον φορολογούμενο υπολογίζεται ως ακολούθως:

Τελικώς, ο φόρος εισοδήματος που αναλογεί στο φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία ισούται με 3.100 - 617 = 2.483 €.