Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται, μετά την απόφαση για την Ισπανία, το οποίο αναμένεται να απαντηθεί σύντομα, είναι εάν βρισκόμαστε ενώπιον μια αλλαγής πλεύσης της οικονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη ή εάν επικράτησε ο νόμος του ισχυρότερου.

Ο κανονισμός λειτουργίας του ΕΤΧΣ είναι απολύτως σαφής. Προβλέπει ότι εάν μια χώρα υποβάλει αίτημα διάσωσης, τότε αφενός το αιτιολογεί, αφετέρου τίθεται σε καθεστώς μνημονίου, δηλαδή υπό την αυστηρή επιτήρηση των υπολοίπων. Η λέξη μνημόνιο μπορεί να διατηρήθηκε για νομικούς λόγους στη δήλωση του Eurogroup, αλλά στην ουσία δεν είναι αυθεντικό μνημόνιο, αφού δεν συνοδεύεται από κανένα μέτρο, πέραν εκείνων για την εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού τομέα που θα κληθεί να λάβει η Μαδρίτη.

Το επιχείρημα που πρόβαλαν κάποιοι εταίροι και η ισπανική κυβέρνηση για να αιτιολογήσουν αυτήν τη διακριτική συμπεριφορά σε σχέση με τα σκληρά μνημόνια που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία είναι ότι η Μαδρίτη ζήτησε ενίσχυση για τη διάσωση του χρηματοπιστωτικού τομέα και όχι για δημοσιονομική στήριξη. Το οποίο είναι παντελώς αβάσιμο.

Κι αυτό γιατί η Ισπανία τις τελευταίες μέρες στην ουσία δεν μπορούσε να βγει στις αγορές, που σημαίνει ότι εάν δεν έμπαινε σε καθεστώς στήριξης δεν θα μπορούσε να δανειστεί.

Επιπλέον  και η Ιρλανδία ζήτησε στήριξη για τη διάσωση του χρηματοπιστωτικού τομέα, αλλά της επιβλήθηκε σκληρό πρόγραμμα δημοσιονομικής λιτότητας με ενεργό εμπλοκή του ΔΝΤ.

Ο Ιρλανδός υπουργός Οικονομικών έθεσε το θέμα ευθέως στη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης του Σαββάτου, ζητώντας σύμφωνα με κοινοτικές πηγές να εξεταστεί στην προσεχή συνεδρίαση του Eurogroup η τροποποίηση του ιρλανδικού προγράμματος, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις και στο πρόγραμμα της χώρας του και να υπάρχει ισότιμη μεταχείριση.

Αλλωστε είναι το τρίτο «δώρο» που δίνεται στη Μαδρίτη μέσα σε διάστημα τριών μηνών. Το πρώτο ήταν η χαλάρωση του στόχου για τη μείωση του ελλείμματος το 2012 κατά μισή μονάδα, το δεύτερο η επιμήκυνση κατά 12 μήνες του στόχου για την επαναφορά του ελλείμματος κάτω του 3% του ΑΕΠ (θα γίνει το 2014 αντί για το 2013) και το τρίτο είναι η στήριξη με 100 δισ. ευρώ χωρίς πρόσθετα μέτρα, δηλαδή με ένα λάιτ μνημόνιο.

Είναι προφανές ότι οι ισπανικές εξελίξεις δημιουργούν πλέον ένα κλίμα που ευνοεί διεκδικήσεις από την πλευρά των άλλων χωρών. Διεκδικήσεις προς την κατεύθυνση της επιμήκυνσης του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής, αλλά και για την προώθηση προγράμματος με στόχο την έξοδο από την ύφεση. Η διεκδίκηση αυτή πρέπει να γίνει με σοβαρή διαπραγμάτευση και  με υποβολή προτάσεων σύμφωνα με τις Βρυξέλλες.

Τι λένε οι Ισπανοί

Ο Ισπανός πρωθυπουργός, Μαριάνο Ραχόι χαρακτήρισε τη συμφωνία που επετεύχθη νίκη για το ευρώ και την αξιοπιστία του και υπογράμμισε ότι χάρη στις ενέργειες της κυβέρνησής του και στις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει έως τώρα στη χώρα αποφεύχθηκε μία εξωτερική παρέμβαση από την Ευρώπη.

"Αν δεν είχαμε κάνει τις μεταρρυθμίσεις τους τελευταίους πέντε μήνες, αυτό που θα είχε συμβεί το Σάββατο θα ήταν μία παρέμβαση για την Ισπανία", δήλωσε, ξεκαθαρίζοντας ότι το ευρωπαϊκό σχέδιο για την Ισπανία δεν μοιάζει με τις διασώσεις της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας, καθώς πρόκειται για μία γραμμή πίστωσης μόνο προς τις ισπανικές τράπεζες, η οποία θα βοηθήσει, όπως είπε, τη χώρα να αποφύγει ένα πακέτο διάσωσης και να ανακτήσει τη χαμένη αξιοπιστία του τραπεζικού της συστήματος. Σύμφωνα με τον Ισπανό πρωθυπουργό, αυτός ήταν που άσκησε πίεση στους Ευρωπαίους εταίρους του και όχι το αντίθετο, για να εξασφαλίσει οικονομική βοήθεια προς τον τραπεζικό τομέα.

Ωστόσο, ο κ.Ραχόι αναγνώρισε ότι η οικονομική δυσπραγία της Ισπανίας θα επιδεινωθεί εφέτος με τη χώρα να παραμένει εγκλωβισμένη στη δεύτερη ύφεση σε διάρκεια τριών ετών και με την ανεργία να αυξάνεται ακόμη περισσότερο. Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Λουίς ντε Γκίντος, δήλωσε ότι τα χρήματα θα διοχετευθούν μέσω του ισπανικού ταμείου διάσωσης των τραπεζών, το οποίο θα δώσει χρήματα μόνο στις τράπεζες που την έχουν ανάγκη, δεδομένου ότι τα προβλήματα περιορίζονται στο 30% του τραπεζικού συστήματος. Το μέγιστο ύψος των δανείων είναι αντίστοιχο με το 10% του ισπανικού ΑΕΠ, ενώ τα επιτόκια του δανείου θα επηρεάσουν το έλλειμμα της Ισπανίας, που είναι το τρίτο μεγαλύτερο στην Ευρωζώνη.

Πηγή: Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας – Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης