Γνωρίζετε ότι...

Σημαντικές αλλαγές επέρχονται στην υποβολή των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης Πόθεν Έσχες και οικονομικών συμφερόντων.

Ειδικότερα με το νέο νομοσχέδιο καθίσταται σαφέστερο ποιες είναι οι περιπτώσεις υπόχρεων οι οποίοι εντάσσονται σε 13 ξεχωριστές κατηγορίες ενώ προβλέπεται και η αυτοτελής υποχρέωση υποβολής δήλωσης πόθεν έσχες των συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης ή εν διαστάσει συζύγων. Επιπλέον, τα υπόχρεα πρόσωπα απαλλάσσονται από τη συλλογή δικαιολογητικών καθώς τα απαιτούμενα στοιχεία θα αποτυπώνονται αυτόματα στη δήλωση μέσω της ηλεκτρονικής διαβίβασης δεδομένων από τα πιστωτικά ιδρύματα.

Σημειώνεται επίσης ότι αυξάνεται το υποχρεωτικά ελεγχόμενο ποσοστό των δηλώσεων Πόθεν Έσχες και θα λαμβάνονται υπόψη κριτήρια ανάλυσης κινδύνου.

Θα χρησιμοποιούνται επίσης στοιχεία από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές πληροφόρησης και άλλα κριτήρια τα οποία καθορίζονται από την Επιτροπή Ελέγχου κατ’ έτος και πριν από την έναρξη της προθεσμίας υποβολής και δεν δημοσιοποιούνται. Υπενθυμίζεται ότι η δήλωση Πόθεν Έσχες υποβάλλεται εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των φορολογικών δηλώσεων και αφορά περιουσιακά στοιχεία που υφίστατο στις 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, για τον υπόχρεο, τον/την σύζυγο, πρόσωπο με το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και των ανήλικων τέκνων, συμπεριλαμβανομένων όσων ενηλικιώνονται μέσα στο έτος αναφοράς.

Προβλέπεται δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ για δαπάνες ανέγερσης, προσθήκης ή βελτίωσης σε μισθωμένο ακίνητο, ανεξάρτητα από τη διάρκεια της μισθωτικής σχέσης.

Ειδικότερα, με νέα διάταξη νόμου καταργήθηκε η υποχρέωση χρήσης του ακινήτου, βάσει οποιασδήποτε έννομης σχέσης, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον εννέα ετών προκειμένου η επιχείρηση να εκπίπτει τον ΦΠΑ από δαπάνες σε ακίνητα τρίτου. Ο περιορισμός της εννιαετίας είχε ως αποτέλεσμα ο ΦΠΑ των δαπανών να συνιστά κόστος για τις επιχειρήσεις οι οποίες πραγματοποιούσαν κατασκευές ή βελτιώσεις σε ακίνητα που μίσθωναν με εμπορική μίσθωση διάρκειας μικρότερης των εννέα ετών. Η νέα διάταξη, καταργώντας την εννιαετία, εναρμονίζεται με την Ευρωπαϊκή Οδηγία ΦΠΑ και την πρόσφατη σχετική απόφαση του ΣτΕ (1108/2021) και αναμένεται να λειτουργήσει ενθαρρυντικά για νέες επενδύσεις στην αγορά ακινήτων.

Με πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ κρίθηκε πως η επιβολή ελάχιστου ποσού φόρου ακίνητης περιουσίας νομικών προσώπων δεν παραβιάζει τις συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές της καθολικότητας και της ισότητας του φόρου.

Η αρχή της φοροδοτικής ισότητας δεν αποκλείει τη θέσπιση από τον νομοθέτη ενός ελάχιστου ποσού φόρου, που μπορεί να καταβληθεί από όλους τους βαρυνόμενους με αυτό, λόγω του χαμηλού ύψους του. Εν προκειμένω, αναφορικά με την καταβολή ενός ελάχιστου ποσού φόρου, όσον αφορά τα κτίσματα, δεν μπορεί να είναι μικρότερή από ένα ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, εξαιρουμένων των ημιτελών κτισμάτων. Λαμβάνοντας, μάλιστα, υπόψιν ότι το ελάχιστο αυτό ποσό φόρου αφενός αφορά μόνο τα κτίσματα και όχι γενικά την ακίνητη περιουσία των νομικών προσώπων και αφετέρου, ενόψει του τρόπου υπολογισμού του, είναι μικρότερο από τον φόρο που θα οφειλόταν εάν και για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα κτίσματα είχε επιλεγεί ο βασικός συντελεστής 6‰, καθίσταται σαφές ότι δεν παραβιάζεται η συνταγματική αρχή της φορολογικής ισότητας (ΣτΕ 774/2022).

Η ανάκτηση παράνομης κρατικής ενίσχυσης με τη μορφή φορολογικής απαλλαγής δεν συνιστά απαγορευμένη αναδρομική επιβολή φόρου.

Σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, σε περίπτωση που κρατικές ενισχύσεις χορηγηθείσες σε επιχειρηματικούς φορείς κριθούν παράνομες, ως ασύμβατες με την κοινή αγορά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει την εξουσία να υποχρεώσει το κράτος – μέλος να προχωρήσει σε διαδικασία ανάκτησης του ποσού της παράνομης ενίσχυσης, προσαυξημένου με τους αναλογούντες τόκους από την ημέρα καταβολής του. Εν προκειμένω, η παράνομη κρατική ενίσχυση είχε χορηγηθεί στην αναιρεσείουσα επιχείρηση, δυνάμει νόμου, με τη μορφή της φορολογικής απαλλαγής (σχηματισμός ειδικού αφορολόγητου αποθεματικού για επενδύσεις) και σύμφωνα με το ΣτΕ, σε αυτή την περίπτωση, η ανάκτηση πραγματοποιείται μέσω της έντοκης υπαγωγής των οικείων εισοδημάτων στη φορολογική μεταχείριση που θα είχαν αυτά, αν δεν είχε χορηγηθεί η ενίσχυση. Το ΣτΕ διευκρίνισε μάλιστα, ότι ο ανωτέρω τρόπος ανάκτησης δεν συνιστά απαγορευμένη αναδρομική επιβολή φόρου, καθώς πρόκειται για φόρο που είχε ήδη καταλογισθεί ως αρχικά οφειλόμενος, από την καταβολή του οποίου όμως η επιχείρηση, εν τέλει, απαλλάχθηκε, λόγω της παράνομης ενίσχυσης, και όχι για φόρο που επιβλήθηκε για πρώτη φορά κατά τη διαδικασία της ανάκτησης. Το ΣτΕ δεν δέχθηκε ούτε τους ισχυρισμούς της αναιρεσείουσας ότι πλήττεται η δικαιολογημένη εμπιστοσύνη της στη νομιμότητα της χορηγηθείσας, βάσει νόμου, ενίσχυσης, με την αιτιολογία ότι η δικαιολογημένη εμπιστοσύνη του φορέα θεμελιώνεται μόνο όταν, εκτός από την εθνική νομοθετική πρόβλεψη, υπάρχει και εγκριτική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επί του συγκεκριμένου ποσού κατά τη διαδικασία που προβλέπει το ενωσιακό δίκαιο (ΣτΕ 1039/2021).