Διατάξεις άρθρου 12 § 1

1.α. Στην παρ. 1 του άρθ. 9 του ν. 4174/2013 (Α' 170) η φράση «στον ιστότοπο του Υπουργείου Οικονομικών» αντικαθίσταται με τη φράση «στον ιστότοπο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)».

β. Η παρ. 2 του άρθ. 9 του ν. 4174/2013 αντικαθίσταται ως εξής: «2. Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι είναι δεσμευτικές για τη Φορολογική Διοίκηση, έως ότου ανακληθούν ρητά ή έως ότου τροποποιηθεί η νομοθεσία την οποία ερμηνεύουν. Η τυχόν μεταβολή της ερμηνευτικής θέσης της Φορολογικής Διοίκησης δεν ισχύει αναδρομικά σε περίπτωση που συνεπάγεται τη χειροτέρευση της θέσης των φορολογούμενων».

γ. Η παρ. 5 του άρθ. 9 του ν. 4174/2013 αντικαθίσταται ως εξής: «Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος ακολούθησε τις εγκυκλίους της φορολογικής Διοίκησης αναφορικά με τη φορολογική του υποχρέωση, η δήλωσή του δε θεωρείται ανακριβής ή δε θεωρείται ότι παρέλειψε να υποβάλει δήλωση, κατά περίπτωση».

Αιτιολογική Έκθεση

Με τις προτεινόμενες διατάξεις της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 γίνεται αναγκαία νομοτεχνική προσαρμογή στην παράγραφο 1 του άρθρου 9 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013, ΚΦΔ) λόγω εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4389/2016 για την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.

Η διάταξη της περίπτωσης β' της παραγράφου 1 προτείνεται κατ' εφαρμογή των συνταγματικών αρχών της χρηστής διοίκησης (ΑΕΔ 14/2013, ΣτΕ 2034/2011 Ολ., ΣτΕ 4731/2014, ΣτΕ 640/2015 κ.ά.) και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης (ΣτΕ Ολ 2034/2011, ΣτΕ 1508/2002, ΣτΕ 3777/2008, ΣτΕ 4731/2014, ΣτΕ 640/2015 κ.ά.), που επιβάλλουν ιδίως τη σαφήνεια και την προβλέψιμη εφαρμογή των εκάστοτε θεσπιζόμενων κανονιστικών ρυθμίσεων (ΣτΕ 2811/2012 7μ., 144, 1976/2015 με τις εκεί παραπομπές σε νομολογία ΔΕΕ και Ε.Δ.Δ.Α.) και που πρέπει να τηρούνται με ιδιαίτερη αυστηρότητα, όταν πρόκειται για διατάξεις που μπορούν να έχουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στους ενδιαφερόμενους (ΣτΕ 144, 1976/2015, 1623/2016, 675/2017). Στο πλαίσιο αυτό, η εν λόγω διάταξη προτείνεται για την αντιμετώπιση των περιπτώσεων που μεταγενέστερη μεταβολή της ερμηνευτικής θέσης της Διοίκησης έχει ως συνέπεια την αναδρομική χειροτέρευση της θέσης του φορολογουμένου. Έτσι, προβλέπεται ότι η τυχόν μεταβολή της ερμηνευτικής θέσης της Φορολογικής Διοίκησης δεν ισχύει αναδρομικά σε περίπτωση που συνεπάγεται αναδρομική φορολογική επιβάρυνση του φορολογουμένου. 

Στο πλαίσιο αυτό με την περίπτωση γ' αναδιατυπώνονται και οι διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 9 ΚΦΔ, ώστε να είναι σαφές ότι δεν θεωρείται ότι ο φορολογούμενος δεν έχει υποβάλει δήλωση ή ότι υπέβαλε ανακριβή δήλωση, εφόσον για τις δηλωτικές του υποχρεώσεις ακολούθησε τις κατά τον χρόνο γένεσης της φορολογικής του υποχρέωσης οδηγίες της Φορολογικής Διοίκησης.

Διατάξεις άρθρου 12 § 2

2. Στο άρθ. 14 του ν. 4174/2013 προστίθεται παρ. 5 ως εξής:

«5. Ο Διοικητής της Α.Α.Δ.Ε. με απόφασή του μπορεί να ορίζει κατηγορίες φορολογουμένων, οι οποίοι υποχρεούνται να παρέχουν αυτομάτως πληροφορίες για την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, τον τρόπο, το χρόνο και τη διαδικασία υποβολής των πληροφοριών αυτών, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου.».

Αιτιολογική Έκθεση

Με τις προτεινόμενες διατάξεις της παραγράφου 2 προστίθεται νέα εξουσιοδοτική διάταξη στο άρθρο 14 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, ανάλογη με αυτή της παραγράφου 4 του άρθρου 15 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, προκειμένου ο Διοικητής της Α.Α.Δ.Ε. να μπορεί να ορίζει με απόφασή του κατηγορίες φορολογουμένων, οι οποίοι υποχρεούνται να παρέχουν στην Α.Α.Δ.Ε., χωρίς άλλη διοικητική ενέργεια, πληροφορίες για την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, οι οποίες θα αξιοποιηθούν στην ελεγκτική διαδικασία.

Διατάξεις άρθρου 12 § 3

3. Το πρώτο εδάφιο της παρ. 5 του άρθ. 15 του ν. 4174/2013 αντικαθίσταται ως εξής: «Τρίτα πρόσωπα που δεσμεύονται από επαγγελματικό απόρρητο υποχρεούνται στη χορήγηση των πληροφοριών της παρ. 3, εφόσον αυτές αφορούν οικονομικές συναλλαγές του φορολογούμενου.».

Αιτιολογική Έκθεση

Με την προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 3 διευρύνεται η δυνατότητα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να συλλέγει πληροφορίες για τους φορολογούμενους από τρίτα πρόσωπα που δεσμεύονται από επαγγελματικό απόρρητο, καθώς ορίζεται ότι αυτά υποχρεούνται να της παρέχουν πληροφορίες, όχι μόνον για οικονομικές συναλλαγές τους με τους φορολογούμενους αλλά και για οικονομικές συναλλαγές των φορολογουμένων που διεξάγονται μέσω αυτών.

Διατάξεις άρθρου 12 § 4

4. Στην περίπτωση ε' της παρ. 1 του άρθρου 17 του ν. 4174/2013, διαγράφονται οι λέξεις «και να εντοπιστούν πηγές αποπληρωμής των απαιτήσεων τους».

Αιτιολογική Έκθεση

Με την προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 4 τροποποιείται η περίπτωση ε' της παρ. 1 του άρθρου 17 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, προκειμένου να διευρυνθεί η δυνατότητα φορέων της Κεντρικής και Γενικής Κυβέρνησης να ζητούν και να λαμβάνουν απόρρητες πληροφορίες και στοιχεία για φορολογούμενους, εφόσον είναι αναγκαίο για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους.

Διατάξεις άρθρου 12 § 5

5. α. Στην παρ. 1 του άρθρου 54 του ν. 4174/2013 προστίθενται περιπτώσεις ιε, ιστ’ και ιζ ως εξής:

«ιε) δεν εκδίδει λογιστικά αρχεία ή εκδίδει ή λαμβάνει ανακριβή λογιστικά αρχεία (παραστατικά), για πράξεις που δεν επιβαρύνονται με Φ.Π.Α.

ιστ') διακινεί αγαθά χωρίς την ύπαρξη παραστατικών στοιχείων διακίνησης.

ιζ) δεν συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις της παρ. 3 του άρθρου 20 του ν. 3842/2010 (Α' 58).

β. Στην παρ. 2 του άρθ. 54 του ν. 4174/2013, όπως ισχύει, προστίθενται περιπτώσεις η και θ, ως εξής:

«η) πεντακόσια (500) ευρώ, ανά φορολογικό έλεγχο, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος, και χίλια (1000) ευρώ, ανά φορολογικό έλεγχο, αν ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης διπλογραφικού φορολογικού συστήματος στις περιπτώσεις ιε και ιστ' της παρ. 1.

θ) εκατό (100) ευρώ, για κάθε παράβαση της περίπτωσης ιζ της παρ. 1».

Αιτιολογική Έκθεση

Με τις προτεινόμενες διατάξεις της παραγράφου 5 προστίθενται νέες περιπτώσεις διαδικαστικών παραβάσεων και αντίστοιχες κυρώσεις στο άρθρο 54 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, για τη μη έκδοση ή την ανακριβή έκδοση ή λήψη παραστατικών, για πράξεις που δεν επιβαρύνονται με ΦΠΑ, καθώς και για τη διακίνηση αγαθών χωρίς την ύπαρξη παραστατικών στοιχείων διακίνησης, για τα οποία υπάρχει σχετική υποχρέωση από τις διατάξεις του ν. 4308/2014.

Επίσης, σε συνέχεια των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 69 του ν. 4446/2016, με τις οποίες τροποποιήθηκε η παρ. 3 του άρθρου 20 του ν. 3842/2010, στο πλαίσιο της ενίσχυσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, προστίθεται νέα περίπτωση διαδικαστικής παράβασης και αντίστοιχης κύρωσης στο άρθρο 54 του ΚΦΔ, για τη μη εξόφληση από τον λήπτη των αγαθών ή των υπηρεσιών φορολογικών στοιχείων συνολικής αξίας 500 ευρώ και άνω, με τη χρήση μέσων πληρωμής με κάρτα ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής.