Το τρίτο τρίμηνο του 2025 καταγράφηκε περιορισμένη βελτίωση της αισιοδοξίας των συμβούλων μάνατζμεντ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας κατά το επόμενο έτος, σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Σύμφωνα με το βαρόμετρο του Συνδέσμου Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ (ΣΕΣΜΑ), ο γενικός δείκτης GRe+1, ο οποίος υπολογίζεται ως ο μέσος των δεικτών Οικονομικής Συγκυρίας και Παραγωγικών Συντελεστών, ανήλθε σε 11,2%, έναντι 8,6% το β' τρίμηνο του 2025. Παρά τη μικρή αυτή άνοδο, ο δείκτης παραμένει στην χαμηλότερη τιμή από το β' τρίμηνο του 2020, ενώ υπολείπεται σημαντικά του αντίστοιχου περυσινού επιπέδου (15,4% το γ' τρίμηνο 2024). Η εικόνα αυτή οφείλεται και στις δύο συνιστώσες του GRe+1, δηλαδή, τόσο στις εκτιμήσεις για τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη όσο και σε αυτές για τους παραγωγικούς συντελεστές.

Συγκεκριμένα, η τιμή του δείκτη οικονομικής συγκυρίας, ο οποίος προκύπτει ως ο μέσος όρος της διαφοράς μεταξύ των ποσοστών «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για πέντε βασικές μεταβλητές (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών και ποσοστό μεταβολής του γενικού επιπέδου των τιμών) διαμορφώθηκε σε 12,4% το γ' τρίμηνο 2025, έναντι 9,6% το προηγούμενο τρίμηνο και 21,8% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024. Η ελαφρά αυτή βελτίωση αποδίδεται κυρίως στην ενίσχυση των προσδοκιών για επενδύσεις παγίου κεφαλαίου και στην βελτίωση των εκτιμήσεων για τον πληθωρισμό, ενώ οι υπόλοιποι δείκτες, ιδιαίτερα ο ρυθμός μεγέθυνσης, σημείωσαν κάμψη.

Παράλληλα, ο δείκτης παραγωγικών συντελεστών, που αποτυπώνει τις εκτιμήσεις για το ανθρώπινο δυναμικό, τις συνθήκες χρηματοδότησης, τις δημόσιες υποδομές, την επιχειρηματικότητα και το θεσμικό πλαίσιο ανήλθε σε 9,9%, έναντι 7,6% το προηγούμενο τρίμηνο και 9,0% το γ' τρίμηνο 2024. Η βελτίωση αυτή προήλθε από αυξημένη αισιοδοξία ως προς την αποτελεσματικότητα του ανθρώπινου δυναμικού, το θεσμικό πλαίσιο και την επιχειρηματικότητα, ενώ επιδεινώθηκαν οι προσδοκίες για τις συνθήκες χρηματοδότησης και τις δημόσιες υποδομές.

Τα τρία σημαντικότερα προσκόμματα στην επιχειρηματική δραστηριότητα που αναδείχθηκαν από την έρευνα το τρίμηνο αυτό σχετίζονται με τις διαρθρωτικές αδυναμίες του δημόσιου τομέα και της οικονομίας:

• Η λειτουργία του συστήματος απονομής δικαιοσύνης (βαθμολογία 4,09 σε κλίμακα 1-5)
• Η διαφθορά (3,96)
• Η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης (3,95).

Συμπληρωματικά, οι ερωτώμενοι ανέφεραν ως σημαντικά εμπόδια τις ελλείψεις σε κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό και τη χαμηλή παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2021 η ανησυχία για τη λειτουργία της δικαιοσύνης έχει αυξηθεί αισθητά, καθιστώντας την έναν από τους σημαντικότερους ανασταλτικούς παράγοντες για την επιχειρηματική δράση. Παράλληλα, ενισχύεται η ευαισθητοποίηση απέναντι στο ζήτημα της διαφθοράς, ενώ μειώνεται η σχετική σημασία που αποδίδεται στη φορολογική επιβάρυνση και στη σταθερότητα του φορολογικού συστήματος.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ