Γνωρίζετε ότι...

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης διευκρίνισε πότε μια ρύθμιση θεωρείται μη γνήσια και αντιβαίνει στον αντικαταχρηστικό κανόνα της Ευρωπαϊκής Οδηγίας Μητρικών-Θυγατρικών.

Ειδικότερα, το ΔΕΕ διαφώνησε με την αρμόδια φορολογική αρχή της Λιθουανίας αναφορικά με την ερμηνεία του αντικαταχρηστικού κανόνα σε περίπτωση εταιρίας που διατηρούσε επί σειρά ετών στο Ηνωμένο Βασίλειο θυγατρική, η οποία εξυπηρετούσε θεμιτό εμπορικό λόγο. Κατόπιν μεταβολής των συνθηκών της αγοράς προέκυψε σε μεταγενέστερο στάδιο μη γνησιότητα ύπαρξης της θυγατρικής εταιρίας, λόγω της οποίας τέθηκε υπό αμφισβήτηση η υπόσταση της θυγατρικής και συνακόλουθα η φορολογική απαλλαγή των διανεμόμενων μερισμάτων από φόρο εισοδήματος. Το ΔΕΕ έκρινε ότι η επιγενόμενη εξέλιξη στην υφιστάμενη δομή του ομίλου θα πρέπει να εξεταστεί σε συνάρτηση με το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον και τις εμπορικές συνθήκες που προκάλεσαν τις μεταβολές σε επίπεδο ομίλου. Το Δικαστήριο διαφοροποιήθηκε από την αρμόδια φορολογική αρχή, η οποία είχε λάβει υπόψη στοιχεία που σχετίζονταν μόνο με την επίμαχη τελευταία διετία και κατέληξε ότι η μεταβολή των συνθηκών της αγοράς ήταν παράγοντας κρίσιμος και ικανός να καταστήσει θεμιτή τη φύση και τη λειτουργία της θυγατρικής εταιρίας κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Ως εκ τούτου, αποφάνθηκε ότι η θυγατρική εταιρία που επωφελήθηκε της απαλλαγής διέθετε επαρκές εμπορικό έρεισμα ώστε να μην ανακύπτει ζήτημα αντικαταχρηστικότητας (ΔΕΕ υπόθ. C-228/24).

Ο φορολογικές αρχές δεν μπορούν να απορρίπτουν αιτήματα επιστροφής ΦΠΑ για δαπάνες διοργάνωσης συνεδρίων χωρίς πρώτα να εξετάσουν αν αυτές σχετίζονται με την επαγγελματική δραστηριότητα της επιχείρησης.

Στην υπόθεση φαρμακευτικής εταιρίας, η φορολογική διοίκηση αρνήθηκε την επιστροφή ΦΠΑ για έξοδα όπως ενοικίαση χώρων, διερμηνεία και οπτικοακουστική κάλυψη, χωρίς να αξιολογήσει αν οι υπηρεσίες αυτές εξυπηρετούσαν επαγγελματικούς σκοπούς. Η απαγόρευση έκπτωσης των δαπανών πολυτελείας, ψυχαγωγίας και κοινωνικής παράστασης ενεργοποιείται όταν αυτές δεν συνδέονται αντικειμενικώς με την επαγγελματική και, άρα, φορολογητέα δραστηριότητα του υποκειμένου στον φόρο και, επομένως, δεν έχουν χαρακτήρα αυστηρά επαγγελματικό. Η ύπαρξη δικαιώματος έκπτωσης καθορίζεται σε συνάρτηση με τις πράξεις εκροών, με τις οποίες συνδέονται οι πράξεις εισροών και δεν νοείται απόλυτη εφαρμογή της απαγόρευσης έκπτωσης (ΣτΕ 2229/2024).

Η μεταφορά φορολογικής κατοικίας προϋποθέτει πλήρη τεκμηρίωση της πραγματικής μεταφοράς των ζωτικών συμφερόντων.

Ο αναιρεσείων προέβαλε ότι το δικάσαν διοικητικό εφετείο εσφαλμένα απέρριψε αίτημα μεταβολής φορολογικής κατοικίας από την Ελλάδα στη Σαουδική Αραβία, το οποίο είχε βασίσει την κρίση του, μεταξύ άλλων, στη φορολογική κατοικία της συζύγου του αναιρεσείοντος, στην κατοχή ακίνητης και κινητής περιουσίας στην ημεδαπή, καθώς και στη συμμετοχή του σε εταιρικές θέσεις. Ο ίδιος προσκόμισε σχετικά αποδεικτικά στοιχεία, όπως βεβαίωση του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στην Τζέντα και πιστοποιητικά από την αλλοδαπή εταιρία στην οποία εργαζόταν, επισημαίνοντας ότι η ύπαρξη φορολογικής κατοικίας στην αλλοδαπή δεν αποκλείεται ακόμα και αν υφίστανται δεσμοί με την Ελλάδα. Εν τέλει, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι το διοικητικό εφετείο νομίμως απέρριψε τη μεταβολή φορολογικής κατοικίας, καθώς τα προσκομισθέντα έγγραφα δεν τεκμηρίωναν επαρκώς τη μόνιμη και διαρκή μεταφορά του κέντρου των ζωτικών συμφερόντων του αναιρεσείοντος στη Σαουδική Αραβία (ΣτΕ 133/2025). 

Ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα θα πρέπει να θεωρηθούν μεμονομένες πράξεις που συνιστούν συστηματική κερδοσκοπική δραστηριότητα.

Ως «επιχειρηματική συναλλαγή» χαρακτηρίζεται κάθε μεμονωμένη ενέργεια ή επαναλαμβανόμενη διενέργεια ομοειδών πράξεων στην οικονομική αγορά με στόχο το κέρδος, όπου η πραγματοποίηση τριών ομοειδών συναλλαγών μέσα σε διάστημα έξι μηνών θεωρείται ένδειξη συστηματικής δραστηριότητας. Ωστόσο, εξαιρούνται οι αγοραπωλησίες τίτλων, όπως ομόλογα και μετοχές, που διαπραγματεύονται σε οργανωμένες ή μη αγορές, συμπεριλαμβανομένης της Εναλλακτικής Αγοράς του Χρηματιστηρίου Αθηνών, καθώς και τα κρατικά και εισηγμένα ομόλογα, ανεξάρτητα από τη συχνότητα των πράξεων. Στην περίπτωση των ακινήτων, η συστηματική δραστηριότητα προκύπτει μόνο μετά από τρεις πωλήσεις εντός δύο ετών, και τότε μόνο τα σχετικά έσοδα φορολογούνται ως επιχειρηματικά κέρδη. Δεν συνιστά επιχειρηματική πράξη η πώληση περιουσίας που αποκτήθηκε μέσω κληρονομιάς ή χαριστικής παροχής από συγγενείς μέχρι δεύτερου βαθμού. Επιπλέον, εξαιρείται ρητά από την έννοια της επιχειρηματικής συναλλαγής και η εισφορά τίτλων σε εταιρία από φυσικό πρόσωπο που είναι ο μοναδικός μέτοχος ή εταίρος της.