Αριθμ. 120415 ΕΞ 2025

ΦΕΚ B' 3612/10.07.2025

Τροποποίηση της υπ’ αρ. 43903/27.04.2022 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών «Έγκριση Ειδικού Προγράμματος Φυσικών Καταστροφών: στόχοι και σύστημα διαχείρισης». 

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ 

ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

Έχοντας υπόψη: 

1. Τις διατάξεις: 

α. Του Μέρους ΙΗ’ του ν. 4635/2019 «Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις» (Α’ 167) και ιδίως του άρθρου 130, 

β. του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (Α’ 143), 

γ. του άρθρου 38 (για την παράταση προθεσμιών θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας) του ν. 5157/2024 «Αναμόρφωση του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού - Σύσταση Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας - Σύνταξη αναπηρίας από κοινή νόσο και άλλες διατάξεις» (Α’ 187), 

δ. του ν. 4797/2021 «Κρατική αρωγή προς επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς για θεομηνίες, επείγουσες ρυθμίσεις για τη στήριξη της οικονομίας, συμπληρωματικός κρατικός προϋπολογισμός και συνταξιοδοτική ρύθμιση και λοιπές επείγουσες διατάξεις» (Α’ 66), 

ε. του ν. 4622/2019 «Επιτελικό Κράτος: Οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης» (Α’ 133), 

στ. του άρθρου 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α’ 98), σε συνδυασμό με την περ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α’ 133), 

ζ. του π.δ. 77/2023 «Σύσταση Υπουργείου και μετονομασία Υπουργείων - Σύσταση, κατάργηση και μετονομασία Γενικών και Ειδικών Γραμματειών - Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων, θέσεων προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων» (Α’ 130), 

η. του π.δ. 79/2023 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 131), 

θ. του π.δ. 82/2023 «Μετονομασία Υπουργείου Σύσταση και μετονομασία Γενικών Γραμματειών - Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων και θέσεων προσωπικού - Τροποποίηση και συμπλήρωση του π.δ. 77/2023 (Α’ 130) - Μεταβατικές διατάξεις» (Α’ 139), 

ι. του π.δ. 32/2024 «Διορισμός Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 91), 

ια. του π.δ. 50/2024 «Σύσταση Γενικών Γραμματειών, κατάργηση Γενικής Γραμματείας και Ειδικών Γραμματειών» (Α’ 138), 

ιβ. του π.δ. 27/2025 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτή Υπουργού, Υφυπουργών και Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης» (Α’ 44). 

2. Την υπ’ αρ. 38/2020 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου της 31-08-2020 «Έγκριση και προσδιορισμός των πόρων υλοποίησης του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (Ε.Π.Α.) για την προγραμματική περίοδο 2021-2025» (Α’ 174) καθώς και τις υπ’ αρ.: α. 141748/27.12.2021 απόφαση του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων «1η Αναθεώρηση Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021-2025 (Β’ 6358/2021), β. 123675/21.12.2023 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών «2η Αναθεώρηση Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021-2025» (Β’ 7342), γ. 11085/25.9.2024 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών «3η Αναθεώρηση Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021 - 2025» (Β’ 5439). 

3. Την υπ’ αρ. 3/2021 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου της 29.03.2021 «Σύσταση, συγκρότηση και λειτουργία Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής» (Α’ 56). 

4. Την υπ’ αρ. 62564/04-06-2021 απόφαση του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου - Κανόνες επιλεξιμότητας δαπανών για τα προγράμματα του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021-2025» (Β’ 2442). 

5. Την υπ’ αρ. 43903/27-04-2022 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών «Έγκριση Ειδικού Προγράμματος Φυσικών Καταστροφών: στόχοι και σύστημα διαχείρισης» (Β’ 2112), όπως τροποποιήθηκε με τις υπ’ αρ. 56592/01-06-2022 (Β’ 2766) και 2335/ 08-02-2024 (Β’ 937) όμοιες αποφάσεις. 

6. Την υπό στοιχεία Υ12/07.07.2023 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, Νικόλαο Παπαθανάση» (Β’ 4403). 

7. Την υπ’ αρ. 74103/5569/08.07.2023 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νικόλαο Ταγαρά» (Β’ 4408). 

8. Την υπό στοιχεία ΥΠ 614/21.03.2025 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Κωνσταντίνο Κατσαφάδο» (Β’ 1400). 

9. Την από 23-7-2024 εισήγηση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, για τη δημιουργία Υπό-Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης.

10. Την υπ’ αρ. 1493/220917/25.7.2024 πρόταση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τη δημιουργία Υπό-προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης στο Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών. 

11. Την υπ’ αρ. 95818/2.6.2025 εισήγηση της Διεύθυνσης Διαχείρισης Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για την τροποποίηση του Ειδικού Προγράμματος Φυσικών Καταστροφών. 

12. Την υπ’ αρ. 145832/2.6.2025 εισήγηση δημοσιονομικών επιπτώσεων της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (περ. ε της παρ. 5 του άρθρου 24 του ν. 4270/2014), σύμφωνα με την οποία δεν προκαλείται επιπρόσθετη δαπάνη στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

13. Το γεγονός ότι οι διατάξεις της παρούσας δεν αφορούν σε διοικητική διαδικασία για την οποία υπάρχει υποχρέωση καταχώρισης στο ΕΜΔΔ - ΜΙΤΟΣ, αποφασίζουμε: 

Άρθρο 1 

1. Τροποποιείται η υπ’ αρ. 43903/27.04.2022 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών «Έγκριση Ειδικού Προγράμματος Φυσικών Καταστροφών: στόχοι και σύστημα διαχείρισης», όπως τροποποιήθηκε με τις υπ’  αρ. 56592/01-06-2022 και 2335/08-02-2024, όμοιες αποφάσεις, ως εξής: 

α. Η παρ. 2 του άρθρου 1 (Στόχος Προγράμματος, δομή, περιοχή παρέμβασης, διάρκεια και προϋπολογισμός), αντικαθίσταται, ως εξής:

«2. Το Πρόγραμμα δομείται για λόγους διαχείρισης σε τέσσερα (4) Υπό-Προγράμματα: 

Α) Υπό-Πρόγραμμα Υποδομών ΟΤΑ 

Β) Υπό-Πρόγραμμα Κρατικής Αρωγής και Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών

Γ) Υπό-Πρόγραμμα Περιβάλλοντος 

Δ) Υπό-Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης». 

β. Η περ. α) της παρ. 3 (Δικαιούχοι του Προγράμματος είναι:) του άρθρου 3 (Υπό-Πρόγραμμα Κρατικής Αρωγής και Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών), αντικαθίσταται, ως εξής:

«α) Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ως 31.12.2025, σύμφωνα με το άρθρο 45 του ν. 5082/2024 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 38 του ν. 5157/2024, το οποίο αναλαμβάνει τη διαχείριση της επιχορήγησης από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για την πληρωμή των τελικών δικαιούχων από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, όπως επιχειρήσεις, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς, φυσικά και νομικά πρόσωπα που προβλέπεται να ενισχυθούν σύμφωνα με τις διατάξεις του Μέρους Α’ του ν. 4797/2021 (Α’ 66), και λοιποί φορείς που προβλέπονται βάσει συγκεκριμένου νομικού πλαισίου». 

γ. Προστίθεται άρθρο 4Α, ως εξής: 

«Άρθρο 4Α 

Υπό-Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 

1. Το Υπό-Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης περιλαμβάνει έργα αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ως προς την επιχορήγηση/ενίσχυση τελικών δικαιούχων για ζημιές που προκλήθηκαν σε φυτικά μέσα παραγωγής σε συνέχεια θεομηνίας. 

2. Επιλέξιμες Δαπάνες για το Υπό-Πρόγραμμα είναι οι δαπάνες που προβλέπονται στο άρθρο 12Β και την παρ. 2 του άρθρου 12 του Μέρους Α’ του ν. 4797/2021, για την καταβολή της προκαταβολής και τελικής επιχορήγησης προς αγροτικές εκμεταλλεύσεις για ζημιές σε φυτικά μέσα παραγωγής. 

3. α) Κύριος του Προγράμματος είναι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το οποίο αναλαμβάνει τη διαχείριση της επιχορήγησης από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, 

β) Δικαιούχος είναι ο Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση του Προγράμματος και για την πληρωμή των τελικών δικαιούχων, 

γ) Τελικοί δικαιούχοι είναι οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, όπως καθορίζονται στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, οι αγροτικές επιχειρήσεις νομικά πρόσωπα, καθώς και οι μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 12 και το άρθρο 12Β του ν. 4797/2021 και των οποίων οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις υπέστησαν ζημίες σε φυτικά μέσα παραγωγής. 

4. Φορέας Χρηματοδότησης είναι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. 

5. Υπηρεσία Διαχείρισης είναι η Διεύθυνση Εγγείων Βελτιώσεων και Εδαφοϋδατικών Πόρων, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αρμόδια Υπηρεσία Διαχείρισης Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΤΠΑ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. 

6. Το Υπό-Πρόγραμμα περιλαμβάνει νέα έργα που θα προτείνονται για ένταξη στο Πρόγραμμα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στο άρθρο 8 της παρούσας. 

7. Η διαδικασία που αφορά στην υποβολή προτάσεων για χρηματοδότηση από το Υπό-Πρόγραμμα, έχει ως ακολούθως: 

α) Μετά από την επέλευση της θεομηνίας και την οριοθέτηση της περιοχής ως πληγείσα από τη θεομηνία σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, ακολουθούνται οι διαδικασίες που προβλέπονται από τον ν. 4797/2021 για τον προσδιορισμό του αιτούμενου ύψους επιχορήγησης του ΕΛΓΑ για την ενίσχυση τελικών δικαιούχων για ζημιές σε φυτικά μέσα παραγωγής από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων στο πλαίσιο του ΥπόΠρογράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης.Ο ΠΙΝΑΚΑΣ V του παραρτήματος «ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΥΠΟ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ» συμπληρώνεται από τον δικαιούχο και υποβάλλεται στον φορέα χρηματοδότησης και στην οικεία Υπηρεσία Διαχείρισης του Υπό-Προγράμματος. 

β) Η Υπηρεσία Διαχείρισης του Υπό-Προγράμματος μεριμνά για την προετοιμασία συγκεντρωτικού ΠΙΝΑΚΑ V του παραρτήματος «“ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΥΠΟ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ” που περιλαμβάνει το σύνολο των έργων που προτείνονται για ένταξη στο οικείο Υπό-Πρόγραμμα. Στη συνέχεια, ο συγκεντρωτικός ΠΙΝΑΚΑΣ V, διαβιβάζεται στη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για τις προβλεπόμενες ενέργειες στο άρθρο 5 της παρούσας». 

δ. Στο άρθρο 5 (Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής του άρθρου 13, του ν. 4797/2021), προστίθεται παρ. 4Α, ως εξής: 

«4Α. Η Επιτροπή εισηγείται στον αρμόδιο για το ΕΠΑ Υπουργό του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ως προς το Υπό-Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης για: 

α) την κατανομή πόρων ή/και ορίου υπερδέσμευσης και τυχόν ειδικότερων όρων ένταξης νέων έργων, κατόπιν ενημέρωσης από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για τον ΠΙΝΑΚΑ V των προτεινόμενων έργων του άρθρου 4Α ανωτέρω. 

β) την κατανομή πόρων ή/και ορίου υπερδέσμευσης στην περίπτωση τροποποίησης απόφασης ένταξης έργου». 

ε. Στο Παράρτημα της υπ’ αρ. 43903/27.04.2022 κοινής υπουργικής απόφασης, προστίθεται ο κατωτέρω Πίνακας V «Έργα που προτείνονται για ένταξη στο ΥπόΠρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης» ο οποίος αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της απόφασης αυτής. 

2. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις της υπ’  αρ. 43903/27.04.2022 κοινής υπουργικής απόφασης, όπως τροποποιήθηκε με τις υπ’  αρ. 56592/01-06-2022 και 2335/08-02-2024, όμοιες αποφάσεις. 

Άρθρο 2 

Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από την ημερομηνία δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 

Αθήνα, 8 Ιουλίου 2025 

Οι Υπουργοί 

Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ

Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗΣ

Εσωτερικών
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΛΙΒΑΝΙΟΣ 

Περιβάλλοντος και Ενέργειας
ΣΤΑΥΡΟΣ Ν. ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ

Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΑΓΑΡΑΣ

Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΙΑΡΑΣ 

Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΤΣΑΦΑΔΟΣ