Θέμα: Κοινοποίηση διατάξεων του Καν. (ΕΕ) 2019/880 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με την είσοδο και την εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών (1 151) και του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079 της Επιτροπής της 24ης Ιουνίου 2021 για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του (1234) και παροχή οδηγιών για την εφαρμογή τους.

Α.. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ - ΟΡΙΣΜΟΙ

1. Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Καν. (ΕΕ) 2019/880 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 «σχετικά με την είσοδο και την εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών» (εφεξής Καν. (ΕΕ) 2019/880):

α) καθορίζονται οι όροι και οι διαδικασίες εισαγωγής πολιτιστικών αγαθών για τους σκοπούς διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας και αποτροπής του παράνομου εμπορίου πολιτιστικών αγαθών, ιδιαίτερα όταν το παράνομο εμπόριο δύναται να συνεισφέρει στη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

β) αναφέρεται ότι ο ανωτέρω κανονισμός δεν εφαρμόζεται στα πολιτιστικά αγαθά που δημιουργήθηκαν ή ανακαλύφθηκαν στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

2. Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Καν. (ΕΕ) 2019/880 και το άρθρο 1 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079 ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

• «πολιτιστικά αγαθά»: κάθε αντικείμενο που έχει σημασία για την αρχαιολογία, την προϊστορία, την ιστορία, τη λογοτεχνία, την τέχνη ή την επιστήμη, όπως ορίζεται στο παράρτημα του κανονισμού (ΕΕ) 2019/880,
• «είσοδος πολιτιστικών αγαθών»: κάθε είσοδος πολιτιστικών αγαθών στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης, τα οποία υπόκεινται σε τελωνειακή επιτήρηση ή τελωνειακό έλεγχο εντός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης, σύμφωνα με τον Καν. (ΕΕ) 952/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου «για τη θέσπιση του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα» (εφεξής Καν.(ΕΕ) 952/2013),
• «εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών»:

α) θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία πολιτιστικών αγαθών, όπως αναφέρεται στο άρθρο 201 του Καν. (ΕΕ) αριθ. 952/2013 ή

β) υπαγωγή των πολιτιστικών αγαθών σε μια από τις κάτωθι κατηγορίες ειδικών καθεστώτων που αναφέρονται στο άρθρο 210 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 952/2013:

i) αποθήκευση, η οποία περιλαμβάνει τελωνειακή αποταμίευση και ελεύθερες ζώνες,

ii) ειδικές χρήσεις που περιλαμβάνουν προσωρινή εισαγωγή και ειδικό προορισμό,

iii) τελειοποίηση προς επανεξαγωγή,

• «κάτοχος των αγαθών»: ο κάτοχος των εμπορευμάτων, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 σημείο 34 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 952/2013,
• «αρμόδιες αρχές»: οι δημόσιες αρχές που ορίζουν τα κράτη μέλη, για να χορηγούν άδειες εισαγωγής.
• «σύστημα ICG (Import Cultural Goods)»: το ηλεκτρονικό σύστημα για την εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών που προβλέπεται στο άρθρο 8 του Καν. (ΕΕ) 2019/880,
• «αριθμός EORI»: ο αριθμός καταχώρισης και αναγνώρισης οικονομικών φορέων, όπως ορίζεται στο άρθρο 1 σημείο 18) του κατ' εξουσιοδότηση του Καν. (ΕΕ) 2015/2446 της Επιτροπής,
• «τρίτη χώρα»: χώρα ή έδαφος εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 1 σημείο 11 του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2446/2015,
• «καταφύγιο»: ασφαλής εγκατάσταση αποθήκευσης εντός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης, η οποία έχει οριστεί από κράτος μέλος για την ασφαλή φύλαξη πολιτιστικών αγαθών που έχουν σημασία για την αρχαιολογία, την προϊστορία, την ιστορία, τη λογοτεχνία, την τέχνη ή την επιστήμη και αντιμετωπίζουν σοβαρό και άμεσο κίνδυνο καταστροφής ή απώλειας σε περίπτωση που παραμείνουν στην τρέχουσα τοποθεσία τους.

3. Σύμφωνα με την παρ. 6 του προοιμίου του Καν. (ΕΕ) 2019/880, τα μέτρα ελέγχου δεν αφορούν μόνο στα πολιτιστικά αγαθά που τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία, αλλά και τα πολιτιστικά αγαθά που έχουν υπαχθεί σε ειδικό τελωνειακό καθεστώς. Από τα μέτρα συστηματικού ελέγχου αποκλείεται η διαμετακόμιση.

4. Σύμφωνα με την παρ. 18 του προοιμίου του Καν. (ΕΕ) 2019/880, για τα πολιτιστικά αγαθά που δεν δημιουργήθηκαν ή ανακαλύφθηκαν στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης, αλλά έχουν εξαχθεί ως αγαθά της Ένωσης, δεν απαιτείται η επίδειξη άδειας εισαγωγής ή δήλωσης εισαγωγέα όταν επιστρέφονται στο εν λόγω έδαφος ως επανεισαγόμενα αγαθά κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 952/2013.

Β. ΕΙΣΟΔΟΣ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ (άρθρο 3 του Καν. (ΕΕ) 2019/880 και άρθρο 4 & 16 του Καν. (ΕΕ) 2021/1079)

1. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 3 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, απαγορεύεται η είσοδος των πολιτιστικών αγαθών που αναφέρονται στο τμήμα Α του παραρτήματος του ανωτέρω Κανονισμού και τα οποία έχουν απομακρυνθεί από το έδαφος της χώρας όπου δημιουργήθηκαν ή ανακαλύφθηκαν κατά παράβαση των νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων της χώρας αυτής.

Οι τελωνειακές αρχές και οι αρμόδιες αρχές λαμβάνουν κάθε κατάλληλο μέτρο σε περίπτωση προσπάθειας εισαγωγής των πολιτιστικών αγαθών που αναφέρονται στο προηγούμενο εδάφιο.

2. Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 3 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, η εισαγωγή των πολιτιστικών αγαθών που παρατίθενται στο τμήμα Β και στο τμήμα Γ του Παραρτήματος του ανωτέρω Κανονισμού επιτρέπεται μόνο με την παροχή:

α) άδειας εισαγωγής, η οποία εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 4 του Καν. (ΕΕ) 2019/880 ή β) δήλωσης εισαγωγέα, η οποία υποβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 5 του Καν. (ΕΕ) 2019/880.

3. Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, οι κάτοχοι πολιτιστικών αγαθών που υποβάλλουν αίτηση για χορήγηση άδειας εισαγωγής ή δήλωση εισαγωγέα χρησιμοποιούν τον αριθμό ΕΟΡΙ προκειμένου να ταυτοποιηθούν.

4. Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 3 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, η άδεια εισαγωγής ή η δήλωση εισαγωγέα υποβάλλεται στις τελωνειακές αρχές σύμφωνα με το άρθρο 163 του Καν. (ΕΕ) 952/2013. Στην περίπτωση που τα πολιτιστικά αγαθά υπάγονται σε καθεστώς ελεύθερης ζώνης, η άδεια εισαγωγής ή η δήλωση εισαγωγέα παρέχεται από τον κάτοχο των αγαθών με την προσκόμιση των αγαθών σύμφωνα με το άρθρο 245 παρ. 1, στοιχεία α) και β) του Καν. (ΕΕ) 952/2013.

5. Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 3 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, η υποχρέωση παροχής άδειας εισαγωγής ή δήλωσης εισαγωγέα (σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 2 άρθρου 3 του Καν. (ΕΕ) 2019/880), δεν εφαρμόζεται:

α) σε πολιτιστικά αγαθά τα οποία είναι επανεισαγόμενα κατά την έννοια του άρθρου 203 του Καν. (ΕΕ) αριθ. 952/2013,

β) στην εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών με αποκλειστικό σκοπό τη διασφάλιση της ασφαλούς φύλαξής τους από δημόσια αρχή ή υπό την εποπτεία δημόσιας αρχής, με πρόθεση επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών αυτών, όταν η κατάσταση το επιτρέψει,

γ) στην προσωρινή εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών, κατά την έννοια του άρθρου 250 του Καν. (ΕΕ) 952/2013, στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης για σκοπούς εκπαιδευτικούς, επιστημονικούς, συντήρησης, αποκατάστασης, έκθεσης, ψηφιοποιήσεις, καλλιτεχνικής εκδήλωσης ή θεάματος, για έρευνα που διενεργείται από ακαδημαϊκά ιδρύματα ή για τη συνεργασία μεταξύ μουσείων ή παρόμοιων ιδρυμάτων.

6. Σύμφωνα με το άρθρου 4 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, οι κάτοχοι πολιτιστικών αγαθών που απαλλάσσονται από την υποχρέωση παροχής άδειας εισαγωγής ή δήλωσης εισαγωγέα, σύμφωνα με στο άρθρο 3 παρ. 4 στοιχεία β) και γ) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/880, καταχωρούν στο σύστημα ICG τυποποιημένη γενική περιγραφή των αγαθών πριν από την υποβολή της αντίστοιχης τελωνειακής διασάφησης.

7. Σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 3 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, δεν απαιτείται άδεια εισαγωγής για πολιτιστικά αγαθά που έχουν τεθεί υπό τη διαδικασία προσωρινής εισαγωγής, κατά την έννοια του άρθρου 250 του Καν. (ΕΕ) 952/2013, όταν τα αγαθά αυτά πρόκειται να παρουσιαστούν σε εμπορικές εκθέσεις τέχνης. Στις περιπτώσεις αυτές, υποβάλλεται δήλωση εισαγωγέα σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 5 του Καν. (ΕΕ) 2019/880. Ωστόσο, εάν τα εν λόγω πολιτιστικά αγαθά υπάγονται στη συνέχεια σε άλλο τελωνειακό καθεστώς που αναφέρεται στο άρθρο 2 σημείο 3 του Καν. (ΕΕ) 2019/880 απαιτείται άδεια εισαγωγής που έχει εκδοθεί, σύμφωνα με το άρθρο 4 του εν λόγω Κανονισμού.

8. Σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 3 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, κατά την υποβολή τελωνειακής διασάφησης για την εισαγωγή των πολιτιστικών αγαθών που παρατίθενται στο τμήμα Β και στο τμήμα Γ του Παραρτήματος του ανωτέρω Κανονισμού, αναφέρεται ο αριθμός των τεμαχίων με χρήση της συμπληρωματικής μονάδας, όπως ορίζεται στο εν λόγω παράρτημα. Στην περίπτωση που τα πολιτιστικά αγαθά υπάγονται σε καθεστώς ελεύθερης ζώνης, ο κάτοχος των αγαθών αναφέρει τον αριθμό των τεμαχίων κατά την προσκόμιση των αγαθών σύμφωνα με το άρθρο 245 παρ. 1 στοιχεία α) και β) του κανονισμού (ΕΕ) 952/2013.

Γ. ΑΔΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ (άρθρο 4 Καν. (ΕΕ) 2019/880 και άρθρα 6 & 10 Καν. (ΕΕ) 2021/1079)

1. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 4 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, για την εισαγωγή των πολιτιστικών αγαθών που απαριθμούνται στο τμήμα Β του παραρτήματος του ανωτέρω Κανονισμού, πλην εκείνων που αναφέρονται στο άρθρο 3 παρ. 4 & 5 αυτού, απαιτείται άδεια εισαγωγής. Η εν λόγω άδεια εισαγωγής εκδίδεται από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους, όπου τα πολιτιστικά αγαθά έχουν υπαχθεί για πρώτη φορά σε ένα από τα τελωνειακά καθεστώτα που αναφέρονται στο άρθρο 2 σημείο 3 του ως άνω Κανονισμού. Επισημαίνεται ότι στη χώρα μας αρμόδια αρχή για τη χορήγηση των αδειών εισαγωγής είναι το Υπουργείο Πολιτισμού.

2. Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 4 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, οι άδειες εισαγωγής που έχουν εκδοθεί από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ανωτέρω Κανονισμού, ισχύουν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

3. Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 4 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, η άδεια εισαγωγής που έχει εκδοθεί, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ανωτέρω Κανονισμού, δεν θεωρείται ότι αποτελεί απόδειξη νόμιμης προελεύσεως ή κυριότητας των εν λόγω πολιτιστικών αγαθών.

4. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 6 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, η ισχύς μιας άδειας εισαγωγής λήγει σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) το πολιτιστικό αγαθό τίθεται σε ελεύθερη κυκλοφορία,

β) η άδεια εισαγωγής χρησιμοποιήθηκε μόνο για την υπαγωγή του πολιτιστικού αγαθού σε ένα ή περισσότερα από τα τελωνειακά καθεστώτα που αναφέρονται στο άρθρο 2 σημείο 3 στοιχείο β) του Καν. (ΕΕ) 2019/880 και, στη συνέχεια, το πολιτιστικό αγαθό επανεξήχθη από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

5. Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 6 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, για κάθε πολιτιστικό αγαθό εκδίδεται χωριστή άδεια εισαγωγής.

Ωστόσο, όταν μια αποστολή αποτελείται από πολλά πολιτιστικά αγαθά, η αρμόδια αρχή μπορεί να καθορίζει αν μία άδεια εισαγωγής καλύπτει ένα ή περισσότερα πολιτιστικά αγαθά της εν λόγω αποστολής.

6. Σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 6 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, αρμόδια αρχή μπορεί να ανακαλέσει άδεια εισαγωγής που εξέδωσε εφόσον δεν πληρούνται πλέον οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες εκδόθηκε. Η διοικητική απόφαση για την ανάκληση της άδειας εισαγωγής, συνοδευόμενη από αιτιολόγηση και πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία προσφυγής, κοινοποιείται στον κάτοχο της άδειας εισαγωγής μέσω του συστήματος ICG. Η ανάκληση μιας άδειας εισαγωγής ενεργοποιεί προειδοποίηση στο σύστημα ICG, μέσω της οποίας ενημερώνονται τα τελωνεία και οι αρμόδιες αρχές των άλλων κρατών μελών.

7. Σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 6 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, η χρήση αδειών εισαγωγής δεν θίγει υποχρεώσεις που σχετίζονται με τελωνειακός διατυπώσεις εισαγωγής ή σχετικά έγγραφα.

8. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 10 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, κατά τη διενέργεια τελωνειακών ελέγχων, σύμφωνα με τα άρθρα 46 έως 49 του Καν. (ΕΕ) 952/2013, το τελωνείο στο οποίο υποβάλλεται η τελωνειακή διασάφηση για την εισαγωγή των πολιτιστικών αγαθών διασφαλίζει ότι τα αγαθά που προσκομίζονται αντιστοιχούν σε αυτά που περιγράφονται στην άδεια εισαγωγής και ότι στην τελωνειακή διασάφηση περιλαμβάνεται παραπομπή στην εν λόγω άδεια.

9. Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 10 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, όταν πολιτιστικά αγαθά έχουν υπαχθεί στο καθεστώς τελωνειακής αποταμίευσης που αναφέρεται στο άρθρο 240 του Καν. (ΕΕ) 952/2013, στην τελωνειακή διασάφηση αναγράφεται ο αριθμός δασμολογικής κατάταξης των αγαθών στο TARIC.

10. Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 10 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, όταν πολιτιστικά αγαθά έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ελεύθερης ζώνης, οι έλεγχοι που αναφέρονται στην παρ.1 του άρθρου 10 του ανωτέρω Κανονισμού διενεργούνται από το αρμόδιο τελωνείο στο οποίο προσκομίζεται η άδεια εισαγωγής σύμφωνα με το άρθρο 245 παρ. 1 του Καν. (ΕΕ) 952/2013. Κατά την προσκόμιση των αγαθών στο τελωνείο, ο κάτοχος των αγαθών αναφέρει τον αριθμό δασμολογικής κατάταξης των αγαθών στο ΤΑΡΙΟ.

Δ. ΔΗΛΩΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΑ (άρθρο 5 Καν. (ΕΕ) 2019/880 και άρθρο 13 του Καν. (ΕΕ) 2021/1079)

1. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 5 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, για την εισαγωγή των πολιτιστικών αγαθών που απαριθμούνται στο τμήμα Γ του παραρτήματος του ανωτέρω Κανονισμού απαιτείται η υποβολή δήλωσης εισαγωγέα, η οποία υποβάλλεται από τον κάτοχο των αγαθών, μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος που αναφέρεται στο άρθρο 8, ομοίως του ως άνω Κανονισμού.

2. Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 5 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, η δήλωση εισαγωγέα περιλαμβάνει:

α) δήλωση με την υπογραφή του κατόχου των αγαθών ότι τα πολιτιστικά αγαθά έχουν εξαχθεί από τη χώρα όπου δημιουργήθηκαν ή ανακαλύφθηκαν σύμφωνα με τις νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις της χώρας αυτής κατά τη στιγμή της εξόδου τους από το έδαφός της και

β) τυποποιημένο έγγραφο στο οποίο περιγράφονται τα πολιτιστικά αγαθά με επαρκείς λεπτομέρειες ώστε να είναι δυνατή η ταυτοποίησή τους από τις αρχές και η διενέργεια ανάλυσης κινδύνου και στοχευμένων ελέγχων.

3. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 13 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, κατά τη διενέργεια τελωνειακών ελέγχων, σύμφωνα με τα άρθρα 46 έως 49 του Καν. (ΕΕ) 952/2013, το τελωνείο στο οποίο υποβάλλεται η τελωνειακή διασάφηση για την εισαγωγή των πολιτιστικών αγαθών διασφαλίζει ότι τα αγαθά που διασαφίζονται αντιστοιχούν σε αυτά που περιγράφονται στη δήλωση εισαγωγέα και ότι στην τελωνειακή διασάφηση περιλαμβάνεται παραπομπή στην εν λόγω δήλωση.

4. Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 13 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, όταν πολιτιστικά αγαθά έχουν υπαχθεί σε καθεστώς τελωνειακής αποταμίευσης, στην τελωνειακή διασάφηση αναγράφεται ο αριθμός δασμολογικής κατάταξης των αγαθών στο TARIC.

5. Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 13 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, όταν τα πολιτιστικά αγαθά έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ελεύθερης ζώνης, οι έλεγχοι που αναφέρονται στην παράγραφο 1 διενεργούνται από το τελωνείο στο οποίο προσκομίζεται η δήλωση εισαγωγέα σύμφωνα με το άρθρο 245 παράγραφος 1 του Καν. (ΕΕ) 952/2013. Κατά την προσκόμιση των αγαθών στο τελωνείο, ο κάτοχος των αγαθών αναφέρει τον αριθμό δασμολογικής κατάταξης των αγαθών στο ΤΑΡΙΟ.

Ε. ΑΣΦΑΛΗΣ ΦΥΛΑΞΗ (άρθρο 2 Καν. (ΕΕ) 2021/1079)

1. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 2 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, τα κράτη μέλη που εισάγουν πολιτιστικά αγαθά με σκοπό την ασφαλή φύλαξή τους δημιουργούν καταφύγια για την αποθήκευσή τους. Οι εν λόγω εγκαταστάσεις αποθήκευσης είναι ειδικά εξοπλισμένες για την υποδοχή πολιτιστικών αγαθών και τη διασφάλιση της ασφάλειας και της διατήρησής τους σε καλή κατάσταση.

Οι ελεύθερες ζώνες, όπως προβλέπονται στο άρθρο 243 του Καν. (ΕΕ) 952/2013, δεν μπορούν να οριστούν ως καταφύγια.

2. Σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 2 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, όσον αφορά στο τελωνειακό καθεστώς, στο οποίο μπορούν να υπαχθούν τα πολιτιστικά αγαθά, ενώ φυλάσσονται σε καταφύγιο, εφαρμόζονται τα ακόλουθα:

α) ο φορέας που διαχειρίζεται το καταφύγιο διασαφίζει τα πολιτιστικά αγαθά για υπαγωγή σε καθεστώς τελωνειακής αποταμίευσης σε ιδιωτική αποθήκη σύμφωνα με το άρθρο 240 του Καν. (ΕΕ) 952/2013, υπό την προϋπόθεση ότι ο φορέας διαθέτει άδεια για τη διαχείριση ιδιωτικής αποθήκης τελωνειακής αποταμίευσης στις εγκαταστάσεις του εν λόγω καταφυγίου,

β) εναλλακτικά, ο φορέας που διαχειρίζεται το καταφύγιο μπορεί να διασαφίζει τα πολιτιστικά αγαθά για θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία με τελωνειακή ατέλεια, σύμφωνα με τα άρθρα 42 έως 44 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 του Συμβουλίου «για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών»,

γ) ο φορέας που διαχειρίζεται το καταφύγιο μπορεί για πρώτη φορά να υπαγάγει τα αγαθά σε καθεστώς προσωρινής εισαγωγής. Όταν επιλέγεται αυτό το τελωνειακό καθεστώς, προβλέπονται ρυθμίσεις για τα αγαθά ώστε, στη συνέχεια, να υπαχθούν σε ένα από τα καθεστώτα του στοιχείου α) ή β) της παρ. 7 του άρθρου 2 του Καν. (ΕΕ) 2021/1079, σε περίπτωση που η μέγιστη προθεσμία προσωρινής εισαγωγής που χορηγήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 251 του Καν. (ΕΕ) 952/2013 λήξει και δεν χορηγηθεί παράταση, ενώ δεν είναι ακόμα δυνατή η ασφαλής επιστροφή των αγαθών στην τρίτη χώρα.

3. Σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 2 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, τα πολιτιστικά αγαθά μπορούν να εξέρχονται προσωρινά από τις εγκαταστάσεις του καταφυγίου προκειμένου να εκτεθούν στο κοινό, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) η τρίτη χώρα από την οποία εισήχθησαν τα πολιτιστικά αγαθά έχει συναινέσει,

β) οι τελωνειακές αρχές έχουν εγκρίνει την έξοδο σύμφωνα με το άρθρο 240 παρ. 3 του Καν. (ΕΕ) 952/2013,

γ) οι εγκαταστάσεις που ορίστηκαν για τον σκοπό της έκθεσης προσφέρουν κατάλληλες συνθήκες ώστε να διασφαλίζεται η προστασία, διατήρηση και συντήρηση των αγαθών.

ΣΤ. ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΣΚΟΠΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥΣ Ή ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ (άρθρο 3 Καν. (ΕΕ) 2021/1079)

1. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 3 του Καν. (ΕΕ) 2021/1079, η προσωρινή εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών χωρίς άδεια εισαγωγής ή δήλωση εισαγωγέα επιτρέπεται για τους ακόλουθους σκοπούς:

α) αποκλειστική χρήση των πολιτιστικών αγαθών από και υπό την ευθύνη δημόσιων επιστημονικών και εκπαιδευτικών φορέων ή φορέων επαγγελματικής κατάρτισης για σκοπούς εκπαιδευτικούς, επαγγελματικής κατάρτισης ή επιστημονικής έρευνας,

β) προσωρινός δανεισμός από μουσεία και παρόμοια ιδρύματα τρίτων χωρών πολιτιστικών αγαθών που ανήκουν στις μόνιμες συλλογές τους σε δημόσιο μουσείο ή παρόμοιο ίδρυμα εντός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης με σκοπό την έκθεση των εν λόγω πολιτιστικών αγαθών στο κοινό ή τη χρήση τους σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις,

γ) ψηφιοποίηση, και ειδικότερα η διαφύλαξη των εικόνων ή των ήχων τους σε μορφή κατάλληλη για μετάδοση και επεξεργασία από ηλεκτρονικό υπολογιστή, από φορέα που διαθέτει τον κατάλληλο εξοπλισμό για τον σκοπό αυτόν και υπό την ευθύνη και την εποπτεία δημόσιου μουσείου ή παρόμοιου ιδρύματος,

δ) αποκατάσταση ή συντήρηση από εξειδικευμένους επαγγελματίες υπό την ευθύνη δημόσιου μουσείου ή παρόμοιου ιδρύματος, με την προϋπόθεση ότι η εν λόγω επεξεργασία ή χειρισμός δεν υπερβαίνουν το αναγκαίο για την αποκατάσταση των πολιτιστικών αγαθών, την επαναφορά τους σε καλή κατάσταση ή τη διαφύλαξή τους σε καλή κατάσταση.

2. Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 3 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, για τους σκοπούς της παρ. 1 του εν λόγω άρθρου 3, οι σχετικοί φορείς ή ιδρύματα παρέχουν όλες τις απαραίτητες εγγυήσεις που διασφαλίζουν ότι το πολιτιστικό αγαθό αφενός θα επιστρέψει στην τρίτη χώρα στην ίδια κατάσταση και αφετέρου ότι μπορεί να περιγραφεί ή να σημανθεί με τέτοιον τρόπο που να μην τίθεται αμφιβολία, κατά τη στιγμή της προσωρινής εισαγωγής, ότι το αγαθό που εισάγεται είναι το ίδιο που θα επανεξαχθεί μετά τη λήξη του καθεστώτος.

3. Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 3 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, προκειμένου να επωφελούνται από την απαλλαγή της παρ. 1 του εν λόγω άρθρου 3, οι δημόσιοι φορείς και ιδρύματα, καθώς και οι εγκεκριμένοι ιδιωτικοί ή ημι-ιδιωτικοί φορείς ή ιδρύματα εγγράφονται στο σύστημα ICG. Οι εν λόγω πληροφορίες καθίστανται διαθέσιμες στα τελωνεία της Ένωσης μέσω του συστήματος ICG.

Ζ. ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΤΙΘΕΝΤΑΙ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ ΣΕ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΤΕΧΝΗΣ (άρθρο 3 παρ. 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/880 και άρθρο 5 Καν. (ΕΕ) 2021/1079)

1. Για την εφαρμογή της απαλλαγής από την απαίτηση υποβολής άδειας εισαγωγής που ορίζεται στο άρθρο 3 παρ. 5 του Καν. (ΕΕ) 2019/880, οι εμπορικές εκθέσεις τέχνης, στις οποίες πρόκειται να εκτεθούν τα αγαθά, πληρούν όλες τις ακόλουθες προϋποθέσεις, όπως αυτές ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 5 του Εκτελεστικού Καν. 2021/1079:

α) είναι εμπορικές εκδηλώσεις περιορισμένης διάρκειας, πλην δημοπρασίας, όπου πολιτιστικά αγαθά εκτίθενται με σκοπό ενδεχόμενη πώληση,

β) είναι προσβάσιμες στο ευρύ κοινό, ανεξάρτητα από το αν το εν λόγω κοινό έχει ή όχι πρόθεση να προβεί σε αγορά,

γ) έχουν προηγουμένως διαφημιστεί μέσω ηλεκτρονικών ή συμβατικών μέσων ενημέρωσης ευρείας κυκλοφορίας, όπως εφημερίδες, περιοδικά ή εκθεσιακοί κατάλογοι.

2. Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 5 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, προκειμένου να επωφελούνται από την απαλλαγή από την απαίτηση υποβολής άδειας εισαγωγής τα πολιτιστικά αγαθά περιγράφονται ή σημαίνονται με τέτοιον τρόπο ώστε, κατά τη στιγμή της προσωρινής εισαγωγής, να μην μπορεί να αμφισβητηθεί ότι το πολιτιστικό αγαθό που εισάγεται είναι το ίδιο με αυτό που θα επανεξαχθεί ή θα υπαχθεί σε άλλο τελωνειακό καθεστώς που αναφέρεται στο άρθρο 2 σημείο 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/880 μετά τη λήξη του καθεστώτος προσωρινής εισαγωγής.

3. Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 5 του Εκτελεστικού Καν. (ΕΕ) 2021/1079, για τους σκοπούς του άρθρου 251 παρ. 1 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 952/2013, η προθεσμία εντός της οποίας τα πολιτιστικά αγαθά είναι δυνατόν να παραμείνουν υπό καθεστώς προσωρινής εισαγωγής καθορίζεται από τις τελωνειακές αρχές λαμβανομένου υπόψη του χρόνου που απαιτείται για τους σκοπούς της έκθεσης και της έκδοσης άδειας εισαγωγής, σε περίπτωση που τα αγαθά πρόκειται να παραμείνουν εντός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης μετά το τέλος της εμπορικής έκθεσης τέχνης.

Η.ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ/ΑΔΕΙΕΣ/ΔΗΛΩΣΕΙΣ

Τα μέτρα που θεσπίζονται με τον Καν. (ΕΕ) 2019/880 για την εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών έχουν ενσωματωθεί στο υποσύστημα TARIC και εφαρμόζονται με τα πιστοποιητικά που συμπληρώνονται στη θέση 44-1 της διασάφησης, με τους κάτωθι κωδικούς:

L049: Άδεια εισαγωγής για πολιτιστικά αγαθά που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/880.

L050: Δήλωση εισαγωγέα για πολιτιστικά αγαθά που υποβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού 2019/880.

L065: Δήλωση εισαγωγέα για πολιτιστικά αγαθά που υποβάλλεται αντί άδειας όταν τα πολιτιστικά αγαθά έχουν υπαχθεί στο καθεστώς προσωρινής εισαγωγής (άρθρο 3 παρ. 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/880).

Y138: Απαλλαγή από την υποχρέωση προσκόμισης των απαιτούμενων εγγράφων για την εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 4 στοιχεία β) και γ) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/880 (ασφαλής φύλαξη και προσωρινή εισαγωγή).

Y185: Εμπορεύματα που διασαφίστηκαν σε ένα από τα τελωνειακά καθεστώτα του άρθρου 2 παρ. 3 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/880 πριν από τις 28.06.2025 και απαλλάσσονται από την υποχρέωση επίδειξης άδειας εισαγωγής ή δήλωσης εισαγωγέα.

Y186: Απαλλαγή από την υποχρέωση επίδειξης άδειας εισαγωγής ή δήλωσης εισαγωγέα για πολιτιστικά αγαθά σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 4 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/880 (επανεισαγόμενα αγαθά).

Υ199: Αγαθά που δεν καλύπτονται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/880 σχετικά με την εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών.

Y235: Πολιτιστικά αγαθά που έχουν απομακρυνθεί από το έδαφος της χώρας όπου δημιουργήθηκαν ή ανακαλύφθηκαν με πλήρη σεβασμό της νομοθεσίας, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/880.

Θ. ΛΟΙΠΑ ΘΕΜΑΤΑ

Με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των ενδιαφερόμενων μερών, καθώς και τη διασφάλιση της ομοιόμορφης εφαρμογής σχετικά με τη νομοθεσία της Ε.Ε. για την εισαγωγή των πολιτιστικών αγαθών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε στις 29.10.2024 συλλογή ερωτήσεων και απαντήσεων για την εφαρμογή του Καν. (ΕΕ) 2019/880 στην αγγλική γλώσσα με τίτλο: «Questions & Answers on the EU legislation on the introduction and the import of cultural goods (Regulation (EU) 2019/880)», η οποία μπορεί να αναζητηθεί μέσω του συνδέσμου https://taxation-customs.ec.europa.eu/document/download/f5bd5b03-9849-448d-80db-ac4b20b526ca en?filename=QAs%20list%20V4.pdf

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ