Πιο γρήγορα από ποτέ καλούνται να κινηθούν οι νομικές διευθύνσεις επιχειρήσεων και οργανισμών παγκοσμίως σε ένα ρευστό περιβάλλον. Γεωπολιτικές εντάσεις (76%), εντεινόμενες ρυθμιστικές πιέσεις (75%) και ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις (74%), συνθέτουν το τρίγωνο των βασικών εξωτερικών προκλήσεων που αναδιαμορφώνουν το παγκόσμιο επιχειρηματικό περιβάλλον, αλλά και ένα πιο περίπλοκο πλαίσιο λειτουργίας για τις νομικές διευθύνσεις. Η ανάγκη για ταχύτητα, εξειδίκευση και στρατηγική ευελιξία είναι πλέον δεδομένη, ώστε να ανταποκριθούν σε ζητήματα που γίνονται διαρκώς πιο σύνθετα, όμως οι εσωτερικές «αγκυλώσεις» συνεχίζουν να επιβραδύνουν τον αναγκαίο και ουσιαστικό μετασχηματισμό τους.

Αυτά προκύπτουν από τη νέα μελέτη EY Law General Counsel Study 2025, η οποία βασίζεται σε έρευνα που διεξήγαγε η EY σε 1.000 νομικούς συμβούλους και Chief Legal Officers από οργανισμούς με ετήσια έσοδα άνω του 1 δισ. δολαρίων, σε 21 χώρες. Η μελέτη περιλαμβάνει, επίσης, εις βάθος συνεντεύξεις με επικεφαλής νομικών διευθύνσεων, προσφέροντας μία ολοκληρωμένη και ρεαλιστική εικόνα των προκλήσεων και της κατεύθυνσης που καλούνται να ακολουθήσουν οι νομικές ομάδες σε αυτό το νέο τοπίο.

Σύμφωνα με τη μελέτη, το βασικό εμπόδιο στον μετασχηματισμό των νομικών διευθύνσεων είναι ο προϋπολογισμός. Παρότι η πλειονότητα των ερωτηθέντων (83%) αναμένουν αύξηση του budget της νομικής διεύθυνσης μέσα στον επόμενο χρόνο, σε ποσοστό 87% εξακολουθούν να θέτουν ως πρώτη προτεραιότητα τη μείωση κόστους. Οι οικονομικοί περιορισμοί αναδεικνύονται ως ο πιο συχνά αναφερόμενος ανασταλτικός παράγοντας, τόσο για επενδύσεις τεχνολογίας (65%) όσο και για την αναδιάρθρωση των στρατηγικών προσέλκυσης ταλέντου (61%).

Παρά τους οικονομικούς περιορισμούς, η τεχνολογία εξακολουθεί να θεωρείται βασικός μοχλός αλλαγής. Το 75% των συμμετεχόντων στην έρευνα δηλώνουν ότι βρίσκονται ήδη σε φάση ανάπτυξης ή επανασχεδιασμού της στρατηγικής τους για τεχνολογία και data, προσπαθώντας να απαντήσουν σε χρόνιες δυσκολίες, από την αποσπασματική και συγκεχυμένη πληροφόρηση (52%) μέχρι την έλλειψη σύνδεσης μεταξύ νομικών και επιχειρησιακών πλατφορμών και συστημάτων (44%), αλλά και τη δυσκολία πρόσβασης σε ακριβή, αξιόπιστα δεδομένα (41%). Παρότι αυτές οι προκλήσεις καθιστούν πιο επιτακτική από ποτέ την ανάγκη για τεχνολογική αναβάθμιση, η αξιοποίηση της GenAI παραμένει σε δεύτερο πλάνο, με μόλις το 25% των νομικών διευθύνσεων του δείγματος να τη θέτουν σήμερα ως στρατηγική προτεραιότητα.

Οι συνεχείς αλλαγές σε κρίσιμους τομείς, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, η προστασία προσωπικών δεδομένων και η βιώσιμη ανάπτυξη έχουν «ανεβάσει» τη συμμόρφωση (compliance) στην κορυφή της ατζέντας, με το 93% των νομικών ομάδων της έρευνας να τη θεωρούν ως σημαντική προτεραιότητα. Ωστόσο, η συνεχής ενημέρωση για τις κανονιστικές αλλαγές σε πολλαπλές δικαιοδοσίες (60%), η ερμηνεία ασαφών κανονιστικών πλαισίων (50%) και η πρόσβαση σε κρίσιμα δεδομένα για riskmanagement ή reporting (48%) παραμένουν σταθερές προκλήσεις, καθιστώντας τη ρυθμιστική πολυπλοκότητα μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τις νομικές διευθύνσεις.

Σύμφωνα με την έρευνα, παρότι το 81% των νομικών διευθύνσεων προβλέπουν αύξηση επενδύσεων στη διαχείριση κινδύνου, η εσωτερική ετοιμότητα παραμένει περιορισμένη: Μόλις το 49% διαθέτουν ένα σαφές σύστημα διαχείρισης κινδύνων και λειτουργικό μοντέλο, ενώ λιγότερο από το 30% έχουν καταγράψει τα κρίσιμα στοιχεία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου.

Ενώ το 75% των νομικών διευθύνσεων που συμμετείχαν στην έρευνα δηλώνουν ότι επαναξιολογούν τις στρατηγικές προσέλκυσης ταλέντου, μόνο το 21% έχουν προχωρήσει σε ουσιαστική ανασκόπηση των εσωτερικών και εξωτερικών πρακτικών τους τον τελευταίο χρόνο. Η ανάγκη για πρόσβαση σε εξειδίκευση είναι καθολική, ωστόσο τα εμπόδια είναι υπαρκτά: Σε ποσοστό 45% δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν υποστήριξη σε όλες τις απαραίτητες γεωγραφικές περιοχές δραστηριοποίησης, ενώ σε ποσοστό 55% αναφέρουν προκλήσεις που σχετίζονται με ρυθμιστικά ζητήματα ή τη συμμόρφωση. Ως απάντηση, όλο και περισσότερες νομικές διευθύνσεις στρέφονται προς οργανισμούς όπως οι BigFour και εναλλακτικοί πάροχοι νομικών υπηρεσιών (60%), ενώ αυξάνεται και η αξιοποίηση business service centers ή κέντρων αριστείας (53%), ως τρόπος ενίσχυσης της αποδοτικότητας και κάλυψης κρίσιμων αναγκών τεχνογνωσίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, το ανθρώπινο κεφάλαιο παραμένει κομβικό. Το 64% των νομικών διευθύνσεων σκοπεύουν να καλύψουν τις ανάγκες για εξειδίκευση μέσα από στοχευμένη ανάπτυξη δεξιοτήτων (upskilling) ή επανεκπαίδευση (reskilling) των ομάδων τους, ενώ η διακράτηση ταλέντου αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για το 57%. Ωστόσο, λιγότερο από το ένα τρίτο των οργανισμών προσφέρουν προγράμματα εξέλιξης (50%), wellbeing (35%) ή mentoring και coaching (λιγότερο από το 30%), δημιουργώντας μία αναντιστοιχία ανάμεσα στη στρατηγική βούληση και τη συστηματική υλοποίηση.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της μελέτης, ο Ειρηνικός Πλατής, διευθύνων εταίρος της Πλατής-Αναστασιάδης και Συνεργάτες, της συνεργαζόμενης δικηγορικής εταιρείας με την EY Ελλάδος και μέλος του παγκόσμιου δικτύου EY Law, δήλωσε: «Η τεχνολογία δεν λύνει από μόνη της τα προβλήματα των νομικών διευθύνσεων. Η υιοθέτηση προηγμένων εργαλείων, όπως η GenAI, δεν μπορεί να γίνεται αποσπασματικά ή σαν διεκπεραιωτική άσκηση. Οφείλει να ξεκινά από την κατανόηση των πραγματικών λειτουργικών προκλήσεων, των αναγκών των ομάδων, των ρίσκων και των ευκαιριών. Ο περιορισμένος προϋπολογισμός, η έλλειψη ορατότητας και ποιοτικών δεδομένων, τα κατακερματισμένα συστήματα εντός του οργανισμού, αλλά και η δυσκολία στην εύρεση εξειδικευμένου ταλέντου, φέρνουν προσκόμματα στην πρόοδο. Οι νομικές διευθύνσεις, προκειμένου να συνεχίσουν να επιτελούν τον κομβικό ρόλο τους ως αξιόπιστοι σύμβουλοι των διοικήσεων των οργανισμών τους, χρειάζονται ξεκάθαρη στρατηγική έναντι των γεωστρατηγικών, κανονιστικών και τεχνολογικών προκλήσεων, επένδυση στους ανθρώπους τους και σαφή ευθυγράμμιση με τις ευρύτερες επιχειρησιακές προτεραιότητες».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ