Η 3η έκδοση της ετήσιας έκθεσης για τη ναυτική απασχόληση του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (ΝΑΤ), που εξελίσσεται σε θεσμό, παρουσιάστηκε χθες, 24 Ιουνίου 2025, σε ειδική εκδήλωση στο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας στον Πειραιά, παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και εκπροσώπων της ναυτιλιακής κοινότητας.

Όπως είπε η διοικήτρια του ΝΑΤ, Γεωργία Μανιάτη, «η παρουσίαση της 3ης ετήσιας έκθεσης του ΝΑΤ για τη ναυτική απασχόληση δεν είναι απλώς η παρουσίαση ενός τεχνικού ή στατιστικού εγγράφου. Είναι η καταγραφή μιας πραγματικότητας, που αφορά ανθρώπους, ανθρώπους της θάλασσας, που εργάζονται συχνά μακριά από τα βλέμματα, αλλά είναι απολύτως παρόντες στην "καρδιά" της εθνικής μας οικονομίας και ταυτότητας».

Η κ. Μανιάτη συνέδεσε την παρουσίαση της έκθεσης με τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ναυτικών (25 Ιουνίου), τονίζοντας: «Δεν νομίζω ότι υπάρχει καλύτερος τρόπος, για να τιμήσουμε τον ρόλο των Ελλήνων ναυτικών, με σεβασμό, ευγνωμοσύνη και δέσμευση για μεγαλύτερη και ουσιαστικότερη στήριξη στο έργο τους».

Στον χαιρετισμό της, η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, ανέφερε: «Το ΝΑΤ εκπροσωπεί έναν σταθερό, διαχρονικό επαγγελματικό και οικονομικό πυλώνα της χώρας μας. Εν μέσω ραγδαίων γεωπολιτικών εξελίξεων στην ευρύτερη γειτονιά μας και στον κόσμο, η ελληνική ναυτιλία συνιστά ένα δυναμικό πεδίο ελληνικής παρουσίας στο παγκόσμιο εμπόριο και στις θαλάσσιες μεταφορές, έναν ισχυρό φορέα διεθνούς επιρροής. Στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, αναγνωρίζουμε τη βαθύτερη σημασία της ναυτιλίας για τις τοπικές κοινωνίες, την εθνική οικονομία και την πολιτισμική μας ταυτότητα, καθώς και τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει η ναυτική εργασία στη διατήρηση της ισχυρής θέσης της Ελλάδας διεθνώς».

Η κ. Κεραμέως κατέληξε: «Στηρίζουμε σθεναρά την προσέλκυση στο ναυτικό επάγγελμα και το ΝΑΤ, που εξελίσσεται διαρκώς, συνεχίζοντας ανοδικά την ιστορική πορεία του από τον αρχαιότερο οργανισμό κοινωνικής ασφάλισης της Ελλάδας και από τους παλαιότερους στον κόσμο σε έναν σύγχρονο, καινοτόμο φορέα, θεμέλιο της ναυτιλίας της χώρας μας. Η ελληνική ναυτιλία παραμένει παγκόσμια πρωτοπόρος, όταν οι άνθρωποί της έχουν τη στήριξη, την αναγνώριση και τις προοπτικές, που αξίζουν. Η πολιτεία στέκεται αρωγός στο έργο σας, για το οποίο σας συγχαίρω».

Από την πλευρά της, η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, 'Αννα Ευθυμίου, σημείωσε: «Η 3η έκθεση του ΝΑΤ για τη ναυτική απασχόληση αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο υποστήριξης της προσπάθειας του ΝΑΤ και του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης να προσελκύσει νέους, γυναίκες, άτομα με αναπηρία και μεγαλύτερης ηλικίας στο ναυτικό επάγγελμα. Τα στοιχεία της έκθεσης επιβεβαιώνουν στην πράξη τη σημασία, αλλά και την επιτυχία των στοχευμένων πολιτικών, που έχει υλοποιήσει η κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασίας σε συνεργασία με το ΝΑΤ και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Η γυναικεία ναυτική απασχόληση συνεχίζει να παρουσιάζει ισχυρή αυξητική τάση και συνολική αύξηση 65,6% εντός της τελευταίας πενταετίας. Η μεγάλη πλειονότητα είναι ηλικίας έως 45 ετών, ενώ παρατηρήθηκε και μεγάλη αύξηση πάνω από 80% των συνταξιούχων ναυτικών που επιθυμούν να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας».

Όπως είπε η κ. Ευθυμίου, «το ΝΑΤ δεν είναι απλώς ένα ασφαλιστικό ταμείο. Είναι θεμελιώδης πυλώνας της ελληνικής ναυτιλίας και της κοινωνικής συνοχής και αποστολή μας είναι να εξασφαλίσουμε όχι μόνο τη βιωσιμότητα του ταμείου, αλλά και την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και την ποιότητα των υπηρεσιών προς τους ασφαλισμένους. Συνεχίζουμε με αφοσίωση να στηρίζουμε τον άνθρωπο, τον Έλληνα ναυτικό, την ψυχή της ελληνικής ναυτιλίας».

Σε πιο προσωπικό τόνο, ο εμπνευστής της ιδέας της έκθεσης για τη ναυτική απασχόληση, τέως διοικητής του ΝΑΤ και νυν γενικός γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Κωνσταντίνος Τσαγκαρόπουλος, υπογράμμισε: «Τον Οκτώβριο του 2022, σε συνεργασία με την Υπηρεσία και το Διοικητικό μας Συμβούλιο, μας απασχόλησε το πώς θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε τον πλούτο πληροφοριών που διαθέτει το ΝΑΤ. Τότε, οραματιστήκαμε τη δημιουργία της έκθεσης για τη ναυτική απασχόληση και, αν, κατά την παρουσίαση της πρώτης έκθεσης, η συγκίνηση ήταν μεγάλη και εύλογη, στη βάση της συγκίνησης που βιώνει οποιοσδήποτε βλέπει το όραμά του να γίνεται πραγματικότητα, σήμερα, στην παρουσίαση της 3ης έκθεσης του ΝΑΤ, η συγκίνηση είναι ακόμα μεγαλύτερη, καθώς βλέπω ότι το όραμά μας εξελίσσεται σε θεσμό με ισχυρό αποτύπωμα στη ναυτική οικογένεια και, πλέον, τυγχάνει της αποδοχής όλων των κοινωνικών εταίρων της ναυτικής οικογένειας».

Παράλληλα, ο κ. Τσαγκαρόπουλος είπε: «Το μυστικό της επιτυχίας της 3ης έκθεσης για τη ναυτική απασχόληση δεν χρειάζεται να το αναζητήσετε στο βάθος της ανάπτυξής της, αλλά μπορείτε να το βρείτε στις πρώτες σελίδες της έκθεσης αυτής, στα θερμά λόγια που χρησιμοποιούν στους χαιρετισμούς τους η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και ο γραμματέας της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας (ΠΝΟ), που, για πρώτη φορά, προλογίζουν την έκθεσή μας. Η έκθεση για τη ναυτική απασχόληση είναι ένα εργαλείο βελτίωσης του κοινωνικού διαλόγου, μια αξιόπιστη βάση αναφοράς και, πλέον, κοινής αποδοχής ως προς την ερευνητική αντικειμενικότητά της».

Στο ίδιο πνεύμα, οι εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων της ναυτιλίας, εκ μέρους του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ) ο διευθυντής, υποναύαρχος ε.α. Κωνσταντίνος Γκώνιας και εκ μέρους της ΠΝΟ ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΠΕΝ), Καπετάν Παναγιώτης Γιγής, χαιρέτησαν την καθιέρωση της έκθεσης του ΝΑΤ ως θεσμού, που συμβάλλει ουσιαστικά στην ενίσχυση του ναυτικού επαγγέλματος στην Ελλάδα και στην καλύτερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού της ελληνικής ναυτιλίας σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά εργασίας.

Τα κύρια συμπεράσματα της έκθεσης

Τα βασικά στοιχεία και συμπεράσματα της φετινής έκθεσης παρουσίασε ο επιστημονικός υπεύθυνος της έκδοσης, δρ Γαβριήλ Αμίτσης, Καθηγητής Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλειας και Διευθυντής του Ερευνητικού Εργαστηρίου Κοινωνικής Διοίκησης στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

Όπως σημείωσε, «η 3η έκθεση του ΝΑΤ προχωράει σε μια επιχειρησιακή ανάλυση των ανθρώπινων πόρων του ναυτιλιακού τομέα και παρουσιάζει τις πρωτοβουλίες του ΝΑΤ για την κάλυψη των αναγκών τους στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του.

Ταυτόχρονα, η έκθεση συστηματοποιεί τις πρόσφατες θεσμικές και επιχειρησιακές πρωτοβουλίες των νέων θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης της περιόδου 2024-2029 στο πεδίο της ναυτικής απασχόλησης, ενώ παρουσιάζει για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία τις παρεμβάσεις του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών στο πεδίο της ανάπτυξης και προστασίας των ανθρώπινων πόρων της ναυτικής αγοράς εργασίας».

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, τα βασικά πορίσματα της έκθεσης ως προς την κατάσταση της εγγεγραμμένης ναυτικής απασχόλησης το 2024 και τις διαφαινόμενες τάσεις της δείχνουν, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Η αυξητική τάση της ναυτικής απασχόλησης στην Ελλάδα συνεχίζεται σταθερά, με τον συνολικό αριθμό των εγγεγραμμένων ναυτικών (μέλη συγκροτημένων πληρωμάτων για τα οποία υποβλήθηκαν ΑΠΔΝ εντός του 2024 έστω και για μία ημέρα ασφάλισης εντός του έτους υποβολής) να ανέρχεται σε 26.232, εμφανίζοντας αύξηση 2,7% σε σχέση με το 2023.

Η μεγάλη πλειονότητα (70,7%) του εγγεγραμμένου ναυτικού ανθρώπινου δυναμικού είναι ηλικίας 18-45 ετών και ένα σημαντικό μέρος (34%) είναι νεαρά άτομα ηλικίας 18-30 ετών.

Η μεγαλύτερη συγκέντρωση εγγεγραμμένων ναυτικών παρατηρείται διαχρονικά στις ευρύτερες κατηγορίες των επιβατηγών (επιβατηγών όλων των κατηγοριών), των δεξαμενόπλοιων (δεξαμενόπλοιων και Μ/Σ δεξαμενόπλοιων) και των φορτηγών πλοίων (φορτηγών όλων των κατηγοριών).

Ο συνολικός αριθμός των γυναικών εγγεγραμμένων ναυτικών για το 2024 (2.048 άτομα) παρουσιάζει ετήσια αύξηση 11,4% σε σχέση με το 2023 (1.838 άτομα) και συνολική αύξηση 65,6% εντός της τελευταίας πενταετίας.

Το ποσοστό της γυναικείας συμμετοχής στο ελληνικό ναυτικό ανθρώπινο δυναμικό (7,8%) υπερβαίνει σημαντικά τον διεθνή και ευρωπαϊκό μέσο όρο (1,2% για το 2021 και 2,4% για το 2022 αντίστοιχα).

Ολόκληρη η 3η έκθεση του ΝΑΤ για τη ναυτική απασχόληση είναι διαθέσιμη στο https://www.nat.gr/wp-content/uploads/2025/06/NAT_3η_ΕΚΘΕΣΗ.pdf.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ