Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

22 Μαΐου 2025

Δελτίο Τύπου

Νίκος Ταγαράς: «Το νέο Προεδρικό Διάταγμα για τους οικισμούς προστατεύει την ιδιοκτησία και αποκαθιστά την ασφάλεια δικαίου – Φέρνουμε άμεσα ρύθμιση για τα ακίνητα στην εξωτερική ζώνη των οικισμών λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για αποκέντρωση καθώς και το δημογραφικό ζήτημα»

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης που έδωσε ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς στην εφημερίδα Political.

Τι απαντάτε στους πολίτες που αισθάνονται ότι έχασαν την περιουσία τους από τη μια μέρα στην άλλη;

Δεν είναι ακριβές αυτό. Αυτό που θεσπίζει το Προεδρικό Διάταγμα είναι ακριβώς το αντίθετο καθώς αποκαθιστά την αξία των οικοπέδων των πολιτών θωρακίζοντας την ιδιοκτησία τους απέναντι σε προσφυγές. Καθορίζεται πλέον σαφές και ασφαλές θεσμικό πλαίσιο για όλους.

Το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει τώρα για τους οικισμούς δεν είναι ασφαλές; Σας ακούσαμε στη Βουλή, να επικαλείστε πολλές φορές τη στάσιμη κατάσταση σε 150 οικισμούς στο Ρέθυμνο και στο Πήλιο, όπου δεν επιτρέπεται η έκδοση αδειών.

Μου δίνετε την ευκαιρία να ειπωθούν στην πραγματική τους διάσταση σημαντικά θεσμικά ζητήματα που επηρεάζουν τις ιδιοκτησίες σε όλους τους προϋφιστάμενους από το 1923 οικισμούς καθώς και στους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων.

Αρχικά, πρέπει να πούμε στους πολίτες ότι η πολεοδομική στασιμότητα που επικρατεί εδώ και 8 χρόνια στους 79 οικισμούς του Ρεθύμνου και εδώ και 6 χρόνια στους 67 οικισμούς του Πηλίου, μπορεί από αύριο, με μια προσφυγή, να ισχύσει και στον δικό τους οικισμό, οπουδήποτε σε όλη τη χώρα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να χτίσουν στο χωριό τους. Γιατί αυτό; Διότι έχουμε προγενέστερες αποφάσεις του ΣτΕ για τους παραπάνω οικισμούς που ακύρωσαν τις οριοθετήσεις των Νομαρχών που είχαν κάνει από το 1985, αρχικά γιατί θεωρήθηκε ότι ήταν αναρμόδιοι να οριοθετούν, κατά δεύτερον γιατί έθεσαν όρια με επιστημονική τεκμηρίωση και κατά τρίτον διότι αυτές οι προαναφερθείσες οριοθετήσεις των Νομαρχών έπρεπε να γίνουν με Προεδρικά Διατάγματα. Αποτέλεσμα όλων αυτών, να μην εκδίδεται καμία οικοδομική άδεια σε αυτούς τους οικισμούς εδώ και χρόνια!

Άρα γίνεται σαφές ότι το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο είναι εν δυνάμει επισφαλές για όλους τους οικισμούς. Γι΄ αυτό ακριβώς, σεβόμενοι τις αποφάσεις και τη νομολογία του ΣτΕ, κλείνουμε «πληγές» όπως είπα και στη Βουλή. Φέρνουμε τάξη στον χώρο και αυτή η φράση δεν αποτελεί ένα εύηχο πολιτικό αφήγημα, αλλά το διακύβευμα των πρωτοβουλιών μας.

Μας περιγράψατε το πρόβλημα. Πώς θα είναι τελικά ασφαλείς οι πολίτες για τις περιουσίες τους σε όλους τους οικισμούς;

Οι πολίτες θα είναι απολύτως ασφαλείς μέσα από την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού που εξελίσσουμε σε όλη την Επικράτεια. Και εξηγώ τι ακριβώς κάνουμε.

Αυτή την περίοδο στη χώρα μας, με προϋπολογισμό που αγγίζει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ, από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας- που αυτή η Κυβέρνηση εξασφάλισε –  εξελίσσουμε μια σειρά πολεοδομικών μεταρρυθμίσεων.

Ειδικότερα, μέσα από το εμβληματικό Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», ήδη εκπονούνται 227 Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, 18 Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια και 12 αυτοτελείς μελέτες οριοθέτησης οικισμών. Αυτοί οι σχεδιασμοί θα θεσμοθετηθούν με τα αντίστοιχα Προεδρικά Διατάγματα, που σημαίνει ότι οι οικισμοί σε 851 Δημοτικές Ενότητες θα είναι απολύτως διασφαλισμένοι. Δεν θα πλανάται σε κανέναν οικισμό «η απειλή του Ρεθύμνου και του Πηλίου». Το αντίθετο, με αυτόν τον τρόπο και οι 147 οικισμοί στο Ρέθυμνο και το Πήλιο,  όπως και όλοι οι υπόλοιποι οικισμοί στη χώρα, θα είναι διασφαλισμένοι!

Κύριε Υφυπουργέ, τότε τι ακριβώς καθορίζει το νέο ΠΔ για τους οικισμούς; Δεν πρόκειται για επαναχάραξη των ορίων;

Αρχικά πρέπει να εξηγήσουμε στους πολίτες ότι το Προεδρικό Διάταγμα 194/2025 δεν οριοθετεί τους οικισμούς, δεν θεσπίζει όρια.

Το εν λόγω ΠΔ καθορίζει τα κριτήρια, τη μεθοδολογία, τη διαδικασία δηλαδή που οφείλουν να ακολουθήσουν οι μελετητές που εκπονούν τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια καθώς και τις αυτοτελείς μελέτες οριοθέτησης οικισμών. Εκεί, σε αυτές τις συνολικά 257 ξεχωριστές μελέτες, θα ορισθούν τα όρια  στους προϋφιστάμενους του 1923 οικισμούς και σε εκείνους κάτω των 2.000 κατοίκων. Δηλαδή, με απλά λόγια, το ΠΔ δίνει τις θεσμικά ασφαλείς οδηγίες για το πώς θα πρέπει να οριοθετηθούν ή και να αναοριοθετηθούν οι οικισμοί, καθώς τα σημερινά τους όρια, όπως προείπα, έχουν κριθεί μη νόμιμα.

Άρα, το Προεδρικό Διάταγμα, δεν καθορίζει όρια. Τα όρια των οικισμών θα τεθούν ύστερα και από εκτενή διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, όπως προβλέπεται μέσα από τον πολεοδομικό σχεδιασμό και θα θεσμοθετηθούν με Προεδρικά Διατάγματα. Θα έχουν δηλαδή την έγκριση από το ΣτΕ και θα διασφαλίζουν πλήρως τους ιδιοκτήτες.

Τονίζω ότι αυτός ο πολεοδομικός σχεδιασμός με την ακόλουθη έκδοση των 257 αντίστοιχων Προεδρικών Διαταγμάτων έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης τα 2 χρόνια, που σημαίνει ότι έως τότε τα όρια των οικισμών αυτών δεν αλλάζουν. Υφίστανται ως έχουν για τα επόμενα 2 χρόνια.

Κύριε Ταγαρά, το ΠΔ για τον καθορισμό κριτηρίων οριοθέτησης οικισμών αφορά όλους ανεξαιρέτως τους οικισμούς στη χώρα;

Όχι, το εν λόγω Προεδρικό Διάταγμα δεν αφορά όλους τους οικισμούς της χώρας. Δεν αφορά τους οικισμούς με πληθυσμό πάνω από 2.000 κατοίκους, ούτε τους νέους οικισμούς που δημιουργήθηκαν μετά το 1983, καθώς και τους παραλιακούς οικισμούς που εντάσσονται σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) σε συγκεκριμένες περιφερειακές ενότητες όπως η Αττική, η Εύβοια, η Κορινθία, η Θεσσαλονίκη, η Πιερία και η Χαλκιδική.

Οι αντιδράσεις που ακούγονται για το τι θα μείνει εντός και εκτός οικισμού είναι μεγάλες και έντονες. Τι απαντάτε;

Τις αντιδράσεις αυτές τις αφουγκραζόμαστε όλοι στην Κυβέρνηση και στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Γνωρίζοντας ωστόσο τον κίνδυνο που ελλοχεύει για όλους τους οικισμούς της χώρας, να μην έχουν νόμιμα θεσπισμένα όρια και να μην μπορούν, μετά από μια προσφυγή, να χτίσουν ούτε στο κέντρο ενός χωριού, με υψηλό αίσθημα ευθύνης αναλάβαμε πρωτοβουλία να θέσουμε κριτήρια οριοθέτησης με την θεσμική θωράκιση του ΣτΕ. Για να μην έχουν οι συμπολίτες μας νέες περιπέτειες με τις περιουσίες τους.

Είναι χρήσιμο να γνωρίζουν άπαντες ότι από πέρυσι τον Μάρτιο, λόγω θεσμικής  αναγκαιότητας θέσπισης κριτηρίων οριοθέτησης των οικισμών, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας απέστειλε το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα προς επεξεργασία στο ΣτΕ. Το εν λόγω αρχικό Σχέδιο του ΥΠΕΝ χώριζε την περιοχή ενός οικισμού όπως είχε οριοθετηθεί εδώ και 4 δεκαετίες με τις αποφάσεις των Νομαρχών. Δηλαδή χωρίζαμε τους οικισμούς σε 4 ζώνες: Α, Β, Β1 και Γ. Η Ζώνη Α αφορά στον προϋφιστάμενο οικισμό  προ του 1923 και αποτελεί τον ιστορικό πυρήνα. Η Ζώνη Β  αφορά στο συνεκτικό τμήμα που δημιουργήθηκε μεταξύ 1923 –1983, η Ζώνη Β1 στο διάσπαρτο τμήμα που δημιουργήθηκε από το 1923 έως το 1983 και η Ζώνη Γ στην εξωτερική, πιο απομακρυσμένη περιοχή που είχε οριοθετηθεί. Το ΣτΕ ωστόσο, απέρριψε τη Ζώνη Γ ως μη νόμιμη, με αποτέλεσμα αυτή και μόνο η περιοχή να μην μπορεί να οριοθετηθεί από τους μελετητές που εκπονούν τον πολεοδομικό σχεδιασμό που εξελίσσεται στη χώρα μας. Μετά από τις σχετικές αναγκαίες προσαρμογές, αποστείλαμε τον Δεκέμβριο του 2024 στο ΣτΕ εκ νέου το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για να λάβουμε την τελική έγκριση από το Ανώτατο Δικαστήριο τον Μάρτιο του 2025 και να ακολουθήσει η δημοσίευσή του σε ΦΕΚ τον Απρίλιο του 2025.

Άρα τι αλλάζει σχετικά με την οικοδομησιμότητα στους οικισμούς μετά το «κόψιμο» από το ΣτΕ της Ζώνης Γ; Οι πολίτες θα μπορούν να χτίζουν όπως έχτιζαν μέχρι χθες ή απαιτείται να είναι ιδιοκτήτες τουλάχιστον 2 στρεμμάτων;

Οι πολίτες που θα έχουν ακίνητα σε αυτές τις 3 Ζώνες, στην Α, τη Β και τη Β1 Ζώνη δεν επηρεάζονται καθόλου, καθώς δεν αλλάζει τίποτε. Και το λέμε αυτό ρητά και κατηγορηματικά και περιγράφεται  πλήρως στο άρθρο 9 του Προεδρικού Διατάγματος 194/2025. Οι όροι οικοδομησιμότητας και αρτιότητας δεν αλλάζουν σε καμία από τις 3 αυτές Ζώνες.  Όπως έχτιζαν τόσα χρόνια, με τους ίδιους όρους, σύμφωνα με την κατά κανόνα και τις κατά παρέκκλιση αρτιότητες, έτσι θα συνεχίζουν να χτίζουν και σήμερα αλλά και αύριο μετά την οριοθέτηση των οικισμών μέσω των  257 Προεδρικών Διαταγμάτων του πολεοδομικού σχεδιασμού στον οποίον προαναφέρθηκα εκτενώς.

Ειδικότερα, στη Ζώνη Α χτίζεις αν έχεις οικόπεδο ακόμη και 150 τ.μ. και στις  Ζώνες Β και Β1 χτίζεις από τα 300 τ.μ. έως και τα 2 στρέμματα. Ισχύουν και θα εξακολουθούν να ισχύουν όσα προβλέπονται από το ΠΔ του 1981 για την οριοθέτηση των προϋφιστάμενων του 1923 οικισμών και από το ΠΔ του 1985 για τους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων. Και τα 2 Προεδρικά Διατάγματα με τους όρους τους ενσωματώθηκαν πλήρως στο πρόσφατο Προεδρικό Διάταγμα του Απριλίου για τους οικισμούς.

Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε το ζήτημα για τα ακίνητα στην «κομμένη» από το ΣτΕ Ζώνη Γ;

Αρχικά πρέπει να αποσαφηνισθεί ότι  όποιο κτίριο έχει κατασκευασθεί με οικοδομική άδεια, σε όλες τις ζώνες, δηλαδή και στην Ζώνη Γ΄ είναι απολύτως νόμιμο και δεν τίθεται θέμα.

Για τα αδόμητα ακίνητα επεξεργαζόμαστε ρύθμιση με την οποία θα επαναπροσδιοριστεί -επιστημονικά και τεκμηριωμένα- η αρτιότητα στην Γ΄ Ζώνη, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για αποκέντρωση καθώς και το δημογραφικό ζήτημα.