Υψηλούς κινδύνους αντιμετωπίζει η ευρωζώνη, κάτι το οποίο είναι βέβαια γνωστό τοις πάσι, όμως φαίνεται να το παραδέχεται πλέον ανοιχτά και η Κομισιόν, η οποία όμως αν και λεκτικά τουλάχιστον φαίνεται διατεθειμένη να αλλάξει κατά τι τη συνταγή λιτότητας, η οποία εφαρμόζεται και σε χώρες που είναι εκτός Μνημονίων εντούτοις φαίνεται ότι επιθυμεί να «κρατήσει» το βασικό…κορμό της αποδεδειγμένης αποτυχίας των πολιτικών της. Η εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δοθεί χρονική παράταση στην Ισπανία προκειμένου να πετύχει τη δημοσιονομική προσαρμογή είναι προς τη θετική κατεύθυνση και ανοίγει το δρόμο και ικανοποίηση ανάλογου ελληνικού αιτήματος, έστω κι αν προς το παρόν ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Ολι Ρεν, εμφανίζεται αρνητικός, προφανώς για διαπραγματευτικούς λόγους. Βέβαια, από την άλλη πλευρά, η συνεχιζόμενη «πίεση» προς τη χώρα μας να προχωρήσει σε νέα εσωτερική υποτίμηση, δείχνει ότι θα πρέπει να διανυθεί πολύς δρόμος ακόμη μέχρι να φτάσουμε σε ουσιαστικά ευνοϊκές λύσεις.

Παράλληλα, η Επιτροπή προειδοποιεί τη χώρα μας ότι οι πιστωτές θα συνεχίσουν να στηρίζουν την Ελλάδα μόνον εφόσον συνεχιστεί και βελτιωθεί η εφαρμογή του προγράμματος, ενώ διαβεβαιώνει ότι τα πρόσθετα μέτρα που θα ληφθούν για το 2013 και 2014 θα επικεντρωθούν στη μείωση των δημόσιων δαπανών, απομακρύνοντας με τον τρόπο αυτό το ενδεχόμενο επιβολής νέων εισπρακτικών μέτρων.

Σε κρίσιμη καμπή η Ισπανία

Αναφορικά με την Ισπανία, όπως επισήμανε ο Ολι Ρεν κατά την παρουσίαση της αξιολόγησης των οικονομιών των κρατών-μελών σχετικά με την εφαρμογή των προγραμμάτων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και δημοσιονομικής εξυγίανσης, η Επιτροπή αποφάσισε να εισηγηθεί την επιμήκυνση κατά 12 μήνες, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2014, της προθεσμίας επαναφοράς του ελλείμματος κάτω του 3% του ΑΕΠ.

Το έλλειμμα ανήλθε το 2011 στο 8,9%, ενώ η χώρα αυτή αδυνατεί εξαιτίας της ύφεσης, της τραπεζικής κρίσης και της ανεργίας να πετύχει το στόχο μέχρι το τέλος του 2013, όπως προβλέποντας αρχικά. Σύμφωνα με τον κ. Ρεν, η απόφαση για επιμήκυνση λήφθηκε λαμβάνοντας υπόψη τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι ισπανικές αρχές για δημοσιονομική εξυγίανση των αυτόνομων περιφερειών. Η Επιτροπή ζήτησε από τη Μαδρίτη να υποβάλει μέχρι τον Ιούλιο ένα διετές πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογή που θα καλύπτει την περίοδο 2013-2014. Πρόκειται για μια σαφή υποχώρηση των εταίρων της Ισπανίας και κυρίως των Γερμανών, οι οποίοι εμφανίζονταν μέχρι τώρα αρνητικοί στη χορήγηση οποιασδήποτε παράτασης.

Οι επόμενες κινήσεις στην ευρωζώνη

Η Γερμανία, η Αυστρία και άλλες χώρες που επωφελούνται τα μέγιστα από την ενιαία αγορά και το ευρώ θα πρέπει τώρα να συνεισφέρουν περισσότερο στην προσπάθεια για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας, δήλωσε κατά την παρουσία των αξιολογήσεων ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη δυσφορία που επικρατεί στην κοινή γνώμη των παραπάνω χωρών για τη στήριξη του κοινοτικού νότου. Αναφερόμενος στην προσεχή Σύνοδο Κορυφής (28-29 Ιουνίου), ο κ. Μπαρόζο επεσήμανε ότι αναμένει συγκεκριμένες αποφάσεις σε τρεις τομείς. Κατ' αρχήν, όπως είπε, θα πρέπει να εγκριθούν χωρίς να «νερωθούν» οι συστάσεις που ενέκρινε η Κομισιόν για όλα τα κράτη-μέλη σχετικά με τα προγράμματα δημοσιονομικής εξυγίανσης και μεταρρυθμίσεων. Αναμένει επίσης την επίτευξη συμφωνίας για την έκδοση των ομολόγων έργων με την εγγύηση της ΕΕ, την ενίσχυση των κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και την ελαστικότερη και καλύτερη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων ώστε να επικεντρωθούν σε δράση με στόχο την ανάπτυξη και την απασχόληση. Το τρίτο που αναμένει είναι να καθοριστούν τα επόμενα βήματα, μια μορφή οδικού χάρτη με στόχο την πλήρη οικονομική ενοποίηση της Ευρωζώνης.

Πρωτοφανής επιμονή για μείωση μισθών

Πάντως εγείρει ενστάσεις η πρωτοφανής επιμονή της Κομισιόν που ζητά μείωση των ονομαστικών μισθών και του μη μισθολογικού κόστους προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, την που προειδοποιεί,κατ ουσίαν ότι θα κλείσει για τη χώρα μας τη στρόφιγγα της χρηματοδότησης εάν δεν εφαρμοστεί πιστά το δεύτερο πρόγραμμα. H επιτυχής εφαρμογή του δεύτερου προγράμματος, που αντιμετωπίζει πλέον υψηλούς κινδύνους, εξαρτάται από την ίδια την Ελλάδα. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα των «συστάσεων» που απηύθυνε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Ελλάδα, με την ευκαιρία της αξιολόγησης του εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων και του προγράμματος σταθερότητας.

Οι διαρθρωτικές αλλαγές

Όπως υπογραμμίζει η Επιτροπή, η επιτυχία του προγράμματος εξαρτάται από την πλήρη και έγκαιρη εφαρμογή της δημοσιονομικής σταθεροποίησης και την υλοποίηση των αναπτυξιακού χαρακτήρα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος. Υπογραμμίζεται ακόμη ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές, κυρίως στην αγορά εργασίας, στην απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και στα άλλα διαρθρωτικά μέτρα, θα βελτιώσουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, τον ανταγωνισμό και την ανταγωνιστικότητα. Επίσης, οι αλλαγές αυτές θα αυξήσουν την απασχόληση και θα μειώσουν το κόστος παραγωγής, ενώ επισημαίνεται ότι χωρίς αυτές τις μεταρρυθμίσεις, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας θα καθυστερήσει περαιτέρω. Παράλληλα, η Επιτροπή σημειώνει ότι μεσοπρόθεσμα παρατηρείται «ένταση» μεταξύ του «εσωτερικού αποπληθωρισμού» και της δημοσιονομικής σταθεροποίησης. Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή επιμένει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αποκαταστήσει την ανταγωνιστικότητα, μέσα από τον εσωτερικό αποπληθωρισμό, δηλαδή μέσα από τη μείωση των τιμών και του κόστους παραγωγής, σε σχέση με τους ανταγωνιστές της και να υπάρξει μετάβαση της οικονομίας, από την έμφαση στην κατανάλωση, στην τόνωση των εξαγωγών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι θα απαιτηθεί χρόνος προκειμένου να υπάρξουν οφέλη στην ενίσχυση της παραγωγικότητας, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι απαιτείται εμπροσθοβαρής μείωση στους ονομαστικούς μισθούς και στο μη μισθολογικό κόστος.

Σε ό,τι αφορά το κλείσιμο της δημοσιονομικής «τρύπας» για την περίοδο 2013- 2014 ύψους 5,5% του ΑΕΠ, η Επιτροπή υποστηρίζει ότι τους επόμενους μήνες η Ελλάδα θα πρέπει να προχωρήσει σε σημαντικές περικοπές δαπανών, οι οποίες θα πρέπει να αποτυπώνονται στο επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα.

Ο έλεγχος των επόμενων μηνών

Στην έκθεση επισημαίνεται ακόμη ότι η αποφασιστικότητα των ελληνικών αρχών σχετικά με την αυστηρή τήρηση των πολιτικών που έχουν συμφωνηθεί, θα ελεγχθεί τους επόμενους μήνες, όταν θα καθοριστούν τα μέτρα για το κλείσιμο της δημοσιονομικής τρύπας της περιόδου 2013- 2014. Επίσης, η Επιτροπή τονίζει ότι θα απαιτηθούν συμπληρωματικές προσπάθειες και στοχευμένα μέτρα προκειμένου να υπάρξει ανάπτυξη και να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης

Καθυστερεί η ανάκαμψη

Η Επιτροπή τονίζει ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 6,9% το 2011 και πως η ανάκαμψη που είχε αρχικά προβλεφθεί για το 2013, θα καθυστερήσει περισσότερο. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, τονίζει η Επιτροπή, θα υπάρξει σταθεροποίηση της οικονομικής δραστηριότητας το 2013, ενώ από το 2014 θα πρέπει να αναμένουμε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Συνεχίζοντας, η Επιτροπή επισημαίνει ότι ο στόχος του δεύτερου προγράμματος προσαρμογής είναι η Ελλάδα να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των ιδιωτών επενδυτών, επιβεβαιώνοντας τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, διασφαλίζοντας τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και ενισχύοντας την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα. Η Επιτροπή χαρακτηρίζει «μεικτή» την πρόοδο της Ελλάδας ως προς την επίτευξη των «φιλόδοξων στόχων» του πρώτου προγράμματος, επισημαίνοντας ότι σημαντικοί δημοσιονομικοί στόχοι δεν ικανοποιήθηκαν. Τονίζει, μάλιστα, ότι παράγοντες όπως η πολιτική αστάθεια, η κοινωνική αναταραχή, ζητήματα που σχετίζονται με τη διοικητική ικανότητα του κράτους, αλλά και η ύφεση η οποία αποδείχθηκε βαθύτερη από ό,τι είχε προβλεφθεί, καθυστέρησαν την εφαρμογή του πρώτου προγράμματος.

Ωστόσο, η Επιτροπή τονίζει στην έκθεσή της ότι η Ελλάδα πέτυχε σημαντική μείωση του δημοσιονομικού της ελλείμματος, μεταξύ 2009 και 2011, σημειώνοντας πως η προσαρμογή αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη από κάθε άλλη δημοσιονομική προσαρμογή που έχει επιτύχει κράτος- μέλος, στο παρελθόν. Σημειώνεται, επίσης, ότι «η μεγάλης κλίμακας δημοσιονομική βοήθεια από τη διεθνή κοινότητα» οφείλεται στο γεγονός ότι η Ελλάδα δεν αναμένεται να επιστρέψει στις αγορές τα επόμενα τρία χρόνια. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει τη χρονική συγκυρία και να προωθήσει τα μέτρα δημοσιονομικής σταθεροποίησης, εφαρμόζοντας δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις που θα μειώσουν τις δαπάνες και θα αυξήσουν τα έσοδα και να επιταχύνει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη και να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα.

Η επίσκεψη της τρόικα

Στα συμπεράσματα της έκθεσης επισημαίνεται ακόμη ότι η ημερομηνία για την επιστροφή της αντιπροσωπείας της τρόικας στην Ελλάδα θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου. Ο αρχικός προγραμματισμός προβλέπει την επίσκεψη της τρόικας στα τέλη Ιουνίου με αρχές Ιουλίου, ωστόσο η τελική απόφαση για την ημερομηνία θα επανεξεταστεί τις ερχόμενες εβδομάδες. Σε ό,τι αφορά την καταβολή της πρώτης δόσης που συμφωνήθηκε να εκταμιευθεί τον Μάρτιο, τον Απρίλιο και τον Μάιο, υπογραμμίζεται ότι δεν απαιτείται νέα απόφαση του Eurogroup ή της Ομάδας Εργασίας του Eurogroup, αλλά διευκρινίζεται ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εξετάζει με την Ελλάδα τις συγκεκριμένες ημερομηνίες για την καταβολή της εναπομείνασας δόσης. Η ακριβής ημερομηνία θα αποφασιστεί σε συντονισμό με την τρόικα.

Πηγή: Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης – Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας