ΕΙΣΗΓΗΣΗ

ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΣΤΗΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΟΥΣΙΑ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΧΡΕΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

Καλησπέρα σε όλους, ευχαριστούμε που ανταποκριθήκατε στην πρόσκληση του Υπουργείου Οικονομικών, στη διαβούλευση για τη νομοθετική πρωτοβουλία που ετοιμάζουμε για τη ρύθμιση των φορολογικών υποθέσεων του παρελθόντος.

Όπως όλοι γνωρίζετε, πριν από μερικές μέρες ο Πρωθυπουργός στην ομιλία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης αναφέρθηκε στην πρόθεσή μας να τραβήξουμε μια οριστική γραμμή με το παρελθόν. Σας διαβάζω την ακριβή διατύπωση της ομιλίας του: «Σήμερα, ανακοινώνουμε  μια γενναία ρύθμιση. Τραβάμε  οριστικά μια γραμμή με το παρελθόν. Όχι για παραγραφή, αλλά για απελευθέρωση. Απελευθέρωση του επιχειρηματία από το παρελθόν. Απελευθέρωση των φορολογικών μηχανισμών από τις ανέλεγκτες χρήσεις. Όλο το παρελθόν. Μέχρι σήμερα.»

Κάνουμε πράξη αυτή την εξαγγελία με μία εκούσια ρύθμιση κατάργηση των φορολογικών διαφορών του παρελθόντος. Καλούμε τους φορολογούμενους και τις φορολογικές αρχές να αφήσουν πίσω το παρελθόν και να αναζητήσουν στο παρόν και στο μέλλον μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και συνέπειας, που θα διασφαλίζει την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων απ’ όλους τους πολίτες. Είναι στην πράξη μία τελευταία ευκαιρία για μία νέα αρχή.

Το κάνουμε αυτό σήμερα, επειδή έχουμε δύο εκατομμύρια ανέλεγκτες χρήσεις. Επειδή εκκρεμούν στα φορολογικά δικαστήρια 30 δισεκατομμύρια ευρώ από φορολογικές διαφορές. Επειδή εκκρεμούν 150 χιλιάδες φορολογικές δίκες. Επειδή για να τελεσιδικήσει μια απόφαση σε δικαστήριο, χρειάζεται από επτά μέχρι δέκα χρόνια. Επειδή 1,3 εκατομμύρια Έλληνες έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές που ξεπερνούν τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ. Επειδή κάθε χρόνο οι φορολογικές υπηρεσίες δεν μπορούν να ελέγξουν πάνω από το 3% του συνόλου των εκκρεμοτήτων. Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, και είναι ανάγκη να κάνουμε μια νέα αρχή και να γυρίσουμε σελίδα.

Όλους τους μήνες που πέρασαν, από την αρχή της εντολής που πήρε αυτή η Κυβέρνηση, δείξαμε με διασταυρώσεις, με ελέγχους, με πρόστιμα, ότι υπάρχει μια διαφορετική αντίληψη απέναντι στους φοροφυγάδες. Δείξαμε ότι μπορούμε να βρούμε τους φοροφυγάδες και ότι έχουμε την πολιτική βούληση και τα εργαλεία, για να αποκαλύψουμε τη φοροδιαφυγή, είτε είναι μικρή, είτε είναι μεγάλη. Και δρομολογήσαμε μία σειρά από υποθέσεις, πολλές από τις οποίες είδαν το φως της δημοσιότητας, πήγαμε κόσμο στη Δικαιοσύνη για φορολογικά αδικήματα που –πιστεύω- ήταν σαφή και εξαιρετικά ενοχλητικά σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.

Ταυτόχρονα, ξεκινήσαμε ν’ αλλάζουμε ριζικά το πλαίσιο. Το κάναμε με το φορολογικό νομοσχέδιο που περάσαμε τον περασμένο Ιούλιο και συνεχίζουμε με δύο νομοσχέδια που έχουμε μπροστά μας. Πέρα από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο για την περαίωση, έχουμε το νομοσχέδιο που κατατίθεται μαζί με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, που αλλάζει τελείως το νομικό πλαίσιο γύρω από τις φορολογικές δίκες και έχουμε και το νομοσχέδιο για την αναδιοργάνωση των φορολογικών υπηρεσιών που θα φέρουμε τον Οκτώβριο. Δημιουργούμε, λοιπόν, ένα διαφορετικό πλαίσιο, τόσο νομοθετικό, όσο και λειτουργικό, για να σταματήσουν να κρύβονται οι φοροφυγάδες πίσω από την ατέρμονη διαδικασία των εκκρεμών δικαστικών υποθέσεων και για να μπορούν οι φορολογικές υπηρεσίες να κάνουν σωστά τη δουλειά τους.

Άρα, οι ρυθμίσεις που προτείνουμε σήμερα εντάσσονται σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο από αυτό που είχαμε συνηθίσει στο παρελθόν. Με αυτή τη λογική είναι μία νέα αρχή και με αυτή τη λογική είναι και μια τελευταία ευκαιρία.

Κατ’ αρχάς, προσδιορίζουμε εντελώς διαφορετικά τη φοροδοτική ικανότητα. Το κάναμε με το νομοσχέδιο του Ιουλίου, εντάσσοντας τεκμήρια διαβίωσης, αλλάζοντας μια σειρά από προϋποθέσεις που υπάρχουν για τον τρόπο με τον οποίο φορολογείται τόσο το φυσικό πρόσωπο, όσο και το νομικό. Ξεκινήσαμε και συνεχίζουμε μια πλήρη αναδιάταξη του φοροελεγκτικού και εισπρακτικού μηχανισμού. Το κάναμε ανασυστήνοντας από την αρχή το ΣΔΟΕ. Το κάναμε φτιάχνοντας τις πέντε ομάδες εργασίας, οι οποίες εστιάζονται στη μεγάλη φοροδιαφυγή, στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, στις μεγάλες περιουσίες και στις ανέλεγκτες υποθέσεις. Και το κάνουμε με το νομοσχέδιο για την πλήρη αναδιοργάνωση των φορολογικών υπηρεσιών, που θα έρθει το φθινόπωρο.

Ταυτόχρονα, μαζί με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, κάνουμε ριζικές τομές στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι φορολογικές δίκες. Πάμε στη λογική της δίκης ανάλογα με το ύψος του προστίμου, περιορίζουμε σε πολύ μεγάλο βαθμό τον χρόνο εκκρεμοδικίας, περιορίζουμε τη δυνατότητα αναστολής της πράξης της φορολογικής αρχής  μόνο εκεί όπου υπάρχει πραγματική ανάγκη. Αυτή τη στιγμή - για να έχουμε μια αίσθηση -  όταν κάποιος που του έχει επιβληθεί πρόστιμο πηγαίνει στο δικαστήριο, εννέα στις δέκα φορές παίνρει αναστολή, ακόμα και για το 25% που πρέπει να πληρώσει, για να μπορέσει να πάει σε δίκη. Συνεπώς δίπλα στην εξαιρετικά χαμηλή πιθανότητα, αυτή τη στιγμή, να συλληφθεί η φοροδιαφυγή, έχουμε και τη χαμηλή πιθανότητα να τιμωρηθεί η φοροδιαφυγή. Και τα δύο αυτά είναι εμπόδια για πραγματική δικαιοσύνη στο φορολογικό σύστημα.

Επιπλέον, αυστηροποιούμε το ισχύον ποινικό θεσμικό πλαίσιο. Αποσυνδέουμε την ποινική από την φορολογική δικαιοσύνη και θα ενταχθούν στο νομοσχέδιο που θα φέρουμε για την περαίωση και στο νομοσχέδιο που θα φέρουμε με το Υπουργείο Δικαιοσύνης μια σειρά από συγκεκριμένες ρυθμίσεις στο πλαίσιο αυτό, για παράδειγμα, τη διαδικασία αυτόφωρου εκεί όπου υπάρχουν σημαντικές παραβάσεις. Και βέβαια, ενεργοποιούμε πλήρως  όλο τον μηχανισμό και την εξαιρετικά πλούσια πλέον βάση δεδομένων που υπάρχει στη Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων για διασταυρώσεις και αξιοποιήσουμε τα στοιχεία αυτά.

Αυτό το οποίο επιχειρούμε να κάνουμε είναι να επανοριοθετήσουμε από την αρχή τη σχέση του κράτους από τον φορολογούμενο. Αρχής γενομένης από το 2011, με βάση όλο αυτό το οπλοστάσιο, το οποίο δημιουργήθηκε δημιουργείται και θα δημιουργηθεί. Και  σε αυτή την λογική, δίνουμε σήμερα μια τελευταία ευκαιρία, τόσο στους φορολογουμένους, για να καθαρίσουν την σχέση τους με το παρελθόν, αλλά και στη Δημόσια Διοίκηση, η οποία ταλανίζεται από χρόνιες παθογένειες. Για να κλείσουν εκατοντάδες χιλιάδες ανέλεγκτες υποθέσεις και έτσι να σταματήσει, αν θέλετε, και μια ιδιότυπη ομηρία, πολλές φορές και του επιχειρηματικού κόσμου με υποθέσεις, οι οποίες παρατείνονται και δεν κλείνουν ποτέ. Και έτσι, να αφοσιωθεί ο ελεγκτικός μηχανισμός του κράτους στο σήμερα και όχι στο παρελθόν, το οποίο ποτέ δεν θα μπορέσει να ελέγξει σωστά. Και βέβαια, είναι σαφές ότι σε μια εξαιρετικά δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση δίνουμε και μια επιπλέον δυνατότητα ενίσχυσης των εσόδων του κράτους.

Θέλω να ξεκαθαρίσω απόλυτα ότι όσοι έχουν φορολογικές εκκρεμότητες δεν σημαίνει ότι είναι συνειδητά φοροφυγάδες. Ειδικά σε περιόδους όπως αυτή που διανύουμε, οι φορολογικές εκκρεμότητες μπορεί να είναι αποτέλεσμα είτε οικονομικών δυσκολιών, είτε να είναι αποτέλεσμα ενός δυσλειτουργικού εισπρακτικού και ελεγκτικού μηχανισμού, που όλοι γνωρίζουμε ότι έχει η χώρα μας. Η ρύθμιση, λοιπόν, δίνει τη δυνατότητα σε όλους αυτούς να κλείσουν τις υποθέσεις τους. Η ρύθμιση δεν είναι συγχωροχάρτι για κάθε ήθους φορολογική εξαπάτηση και νομιμοποίηση περιουσιακών στοιχείων. Γι’ αυτό και εξαιρούμε από την ρύθμιση αυτή μια σειρά από περιπτώσεις παράβασης, όπως έκδοση πλαστών στοιχείων, συγκέντρωση περιουσιακών στοιχείων, για παράδειγμα μεγάλης αξίας ακίνητα σκάφη και ούτε κάθε εξής. Εξαιρούμε επίσης - χωρίς κατά κανένα τρόπο να εντάξω κατά αυτή την περίπτωση στη φοροδιαφυγή - και τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, οι οποίες μπορούν να ελεγχθούν κανονικά μέσα από διαφανείς διαδικασίες.

Ο συνεπής φορολογούμενος μέσα από αυτή την ρύθμιση ούτε τιμωρείται, ούτε εκβιάζεται. Η ρύθμιση είναι προαιρετική και γίνεται με εκκαθαριστικό σημείωμα, το οποίο αποστέλλεται απευθείας από την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και πληρώνεται σε τράπεζα, χωρίς καμία επαφή με την φορολογική υπηρεσία. Δηλαδή, όποιος εντάσσεσαι σε αυτή την περαίωση και την ρύθμιση, δεν θα χρειαστείνα περάσει από την κατά τόπου ΔΟΥ και να διαπραγματευθεί το ύψος της όποιας οφειλής. Δεν υπάρχει ούτε υποχρέωση, ούτε εκβιασμός προς οποιονδήποτε να αποδεχθεί το ποσό της εκκαθάρισης, εφόσον θεωρεί ότι μπορεί να πάει με την κανονική διαδικασία κλεισίματος.

Ο συνεπής φορολογούμενος προστατεύεται με το νέο φορολογικό πλαίσιο. Είναι ένα πιο αντικειμενικό σύστημα ελέγχων και προστίμων, ώστε να μην είναι υποκείμενο στην κρίση κάθε ελεγκτή, με περισσότερες και καλύτερες ηλεκτρονικές υπηρεσίες και περισσότερη ασφάλεια δικαίου στις φορολογικές συναλλαγές. Αυτό προσπαθούμε να φτιάξουμε, ένα πλαίσιο το οποίο προστατεύει τον συνεπή φορολογούμενο, επιβραβεύει την φορολογική συμμόρφωση, δίνει κίνητρα για την φορολογική συμμόρφωση και τιμωρεί γρήγορα και παραδειγματικά αυτόν τον οποίο επιλέγει να μην συμμορφωθεί με το φορολογικό δίκαιο.

Άρα, λοιπόν, με την πρόταση που έχουμε στο τραπέζι, κλείνουμε οριστικά με το παρελθόν. Το πιο σημαντικό είναι ότι το κάνουμε βάζοντας γερά θεμέλια για ένα εντελώς νέο φορολογικό σύστημα, το οποίο στη πράξη είμαστε αναγκασμένοι να χτίσουμε από την αρχή.

Κάνουμε πράξη το αυτονόητο, εφαρμόζουμε απαρέγκλιτα τους νόμους και το κάνουμε δίκαια. Σε αυτή, λοιπόν, την διαδικασία, ζητούμε την δική σας συνδρομή, την άποψη σας. Γι’ αυτό σας καλέσαμε εδώ σήμερα, για να σας ακούσουμε πάνω στο πλαίσιο το οποίο σας αποστείλαμε ήδη. Ένα πλαίσιο που είναι ο βασικός κορμός των σκέψεων μας και πώς προτείνουμε να προχωρήσουμε. Με βάση και τη σημερινή συζήτηση, θα το διαμορφώσουμε περαιτέρω.

Την Παρασκευή, θα ενημερώσω την Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων στη Βουλή για τις σκέψεις μας, την επόμενη εβδομάδα πάμε σε έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο της συνολικής νομοθετικής πρωτοβουλίας και στη συνέχεια έχουμε την άμεση κατάθεσή του στη Βουλή.