ΘΕΜΑ: Γνωστοποίηση διατάξεων άρθρου 22 ν. 4578/2018 και παροχή οδηγιών για την εφαρμογή τους. 

Σας γνωρίζουμε ότι με τις διατάξεις του άρθρου 22 του νόμου 4578/2018 (ΦΕΚ Α 200/3.12.2018) «Μείωση ασφαλιστικών εισφορών και άλλες διατάξεις» επέρχονται ουσιώδεις μεταβολές στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη χορήγηση σύνταξης λόγω θανάτου στον επιζώντα σύζυγο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης και τα προστατευόμενα τέκνα στις περιπτώσεις θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου που επέρχεται από φυσικές καταστροφές μετά την 13.5.2016 και εφεξής . 

Συγκεκριμένα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις του άρθρου 22 του ν.4578/2018 που ανατρέχουν στην 13.5.2016 ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν.4387/2016, παρέχεται αυξημένη συνταξιοδοτική προστασία στα ανωτέρω πρόσωπα ( επιζώντα σύζυγο/ μέρος συμφώνου συμβίωσης και προστατευόμενα τέκνα) με ειδικές προβλέψεις όσον αφορά το ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου και τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης σύνταξης στον επιζώντα σύζυγο/ μέρος συμφώνου συμβίωσης 

Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής:

Α. ΠΟΣΟ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΛΟΓΩ ΘΑΝΑΤΟΥ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΟΥ ΣΕ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ 

Στον επιζώντα σύζυγο/μέρος συμφώνου συμβίωσης και στα τέκνα ασφαλισμένου ή συνταξιούχου του οποίου ο θάνατος οφείλεται σε φυσική καταστροφή, ως αυτή ορίζεται από τις προβλέψεις του άρ.22 &1 του ν.4578/2018, χορηγείται ολόκληρο το ποσό της σύνταξης που ελάμβανε ο συνταξιούχος ή που εδικαιούτο ο ασφαλισμένος . 

Επομένως ,κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 12 του ν.4387/2016 όπως ισχύει, στις περιπτώσεις όπου ο θάνατος του ασφαλισμένου ή του συνταξιούχου έχει επέλθει από την 13η Μαΐου 2016 και εφεξής κατά τη διάρκεια πλημμυρικών φαινομένων, πυρκαγιών, σεισμών και λοιπών θεομηνιών σε περιοχές οι οποίες οριοθετούνται ως πληγείσες με σχετική Υπουργική απόφαση, χορηγείται ως σύνταξη λόγω θανάτου στον επιζώντα σύζυγο/μέρος συμφώνου συμβίωσης και τα προστατευόμενα τέκνα ολόκληρο το ποσό σύνταξης που ελάμβανε ο θανών συνταξιούχος ή εδικαιούτο ο θανών ασφαλισμένος 

Ο επιμερισμός του ποσού μεταξύ αφενός του επιζώντα συζύγου ή μέρους συμφώνου συμβίωσης, αφετέρου των προστατευόμενων τέκνων γίνεται ισόποσα, ήτοι 50% της σύνταξης στον επιζώντα σύζυγο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης και 50% στα προστατευόμενα τέκνα ( κατά τα ιδανικά τους μερίδια , εφόσον είναι περισσότερα του ενός). Στην περίπτωση που δεν υφίστανται δικαιοδόχα τέκνα, ο επιζών σύζυγος/μέρος συμφώνου συμβίωσης δικαιούται το 100% του ποσού της σύνταξης που εδικαιούτο ή ελάμβανε ο θανών. 

Όταν δεν υπάρχει επιζών σύζυγος ή μέρος συμφώνου συμβίωσης, αλλά μόνο δικαιοδόχα τέκνα , τότε επιμερίζεται ισόποσα στα τέκνα (ανάλογα με τον αριθμό τους) το 100% της σύνταξης που εδικαιούτο ή ελάμβανε ο θανών. Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι οι διατάξεις του άρθρου 19 του ν.4611/2019 που επανακαθορίζουν από 17.5.2019 σε 70% το ποσοστό της σύνταξης λόγω θανάτου για τον επιζώντα/ μέρος συμφώνου συμβίωσης δεν επηρεάζουν το ποσοστό που χορηγείται στον επιζώντα με βάση το άρθρο 22 του ν. 4578/2018 , τη στιγμή που το τελικά χορηγούμενο ποσό ,όταν δεν υπάρχουν τέκνα είναι ίσο με το 100% της σύνταξης που εδικαιούτο ο θανών ασφαλισμένος ή ελάμβανε ο συνταξιούχος. 

Περαιτέρω εάν το δικαιούμενο ή χορηγούμενο στον θανόντα συνταξιούχο ποσό είναι μικρότερο των κατωτάτων ορίων, τότε στον επιζώντα και στα προστατευόμενα τέκνα χορηγούνται τα κατώτατα όρια που προβλέπονται από τις διατάξεις των τελευταίων εδαφίων της περ.β της παρ.4 του άρθρου 12 του ν.4387/2016, τα οποία προστέθηκαν με το άρθρο 1 του ν.4499/2017. Για τη χορήγηση των κατωτάτων ορίων ισχύουν οι οδηγίες που είχαν δοθεί με την αρ. Φ.80000/οικ.58727/74/Δ29.17/29.12.2017 (ΑΔΑ: Ω62Ο465Θ1Ω-ΞΙΕ), εγκύκλιο. 

Όταν λήξει το δικαίωμα συνταξιοδότησης των τέκνων, το ποσό αυτό επαναχορηγείται στον επιζώντα σύζυγο. 

Επίσης, σε περίπτωση που κάποιο από τα δικαιοδόχα πρόσωπα απωλέσει το δικαίωμα συνταξιοδότησης, τα δικαιούμενα ποσοστά σύνταξης επαναπροσδιορίζονται και το ποσό επαναχορηγείται αναλόγως. Σημειώνεται τέλος ότι η δυνατότητα χορήγησης σύνταξης λόγω θανάτου στον διαζευγμένο σύζυγο υφίσταται μόνο όταν δεν υπάρχει επιζών σύζυγος ή μέρος συμφώνου συμβίωσης και προστατευόμενα τέκνα . Σε αυτή και μόνο την περίπτωση η σύνταξη που χορηγείται στον διαζευγμένο θανόντος από φυσική  καταστροφή είναι η προβλεπόμενη από το άρθρο 12 του ν.4387/2016 όπως ισχύει. 

Και τούτο διότι οι κοινοποιούμενες διατάξεις έχουν περιοριστική εφαρμογή μόνο στον επιζώντα σύζυγο/μέρος συμφώνου συμβίωσης και στα δικαιοδόχα τέκνα . 

Β. Όροι και προϋποθέσεις χορήγησης της σύνταξης λόγω θανάτου:Ι. Επιζών σύζυγος ή μέρος συμφώνου συμβίωσης 

Σύμφωνα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις δεν προβλέπονται όροι και προϋποθέσεις για τη χορήγηση σύνταξης λόγω θανάτου από φυσική καταστροφή στον επιζώντα σύζυγο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης. 

Συνεπώς δεν εξετάζεται καμία προϋπόθεση διάρκειας εγγάμου βίου ή οποιαδήποτε άλλη προϋπόθεση που τίθεται στο άρθρο 12 του ν.4387/2016, όπως αυτό τροποποιήθηκε και ισχύει από 17.5.2019 με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν.4611/2019 . 

ΙΙ. Δικαιοδόχα τέκνα 

Για τα δικαιοδόχα τέκνα ισχύουν οι όροι και προϋποθέσεις χορήγησης της σύνταξης λόγω θανάτου που τίθενται στο άρθρο 12 του ν.4387/2016 όπως ισχύει. 

Συνεπώς δικαιοδόχα σύνταξης είναι τα τέκνα που πληρούν: - μέχρι 16.5.2019 τις προϋποθέσεις που ορίζονται στην περ. α της υποπαραγράφου Β της παραγράφου 1 του άρθρου 12 του ν. 4387/2016 , και -από 17.5.2019 τις προϋποθέσεις του άρθρου 19 του ν.4611/2019 για τις οποίες έχουν δοθεί οδηγίες αναλυτικές με τα Φ.80000/οικ.27156/854/19.6.2019 (ΑΔΑ: ΨΟ6Δ465Θ1Ω-8ΝΜ και Φ80000/28443/892/18.7.2019 ( ΑΔΑ 9Ψ7Κ465Θ1Ω-ΙΚΗ) έγγραφα της Υπηρεσίας μας. 

Γ. Χρόνος έναρξης οικονομικών αποτελεσμάτων 

Το δικαίωμα στην σύνταξη θανάτου, σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 1 του ν.4554/2018 αρχίζει την πρώτη του μήνα που έπεται της ημερομηνίας θανάτου και η έναρξη καταβολής μπορεί να γίνει αναδρομικά, χωρίς όμως να είναι δυνατό να ανατρέξει σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από 1 έτος πριν το τέλος του μήνα που υποβάλλεται η αίτηση συνταξιοδότησης . Κατ’ εξαίρεση και στις περιπτώσεις λόγω θανάτου από φυσική καταστροφή που έχει λάβει χώρα πριν την έναρξη ισχύος της κοινοποιούμενης διάταξης και ανεξάρτητα αν έχει χορηγηθεί ή όχι η σύνταξη λόγω θανάτου , η αναπροσαρμογή  της σύνταξης λόγω θανάτου ,σύμφωνα με τα οριζόμενα στην κοινοποιούμενη διάταξη, ανατρέχει στο χρόνο υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης . Εξυπακούεται ότι τυχόν ποσά σύνταξης λόγω θανάτου που εισπράχθηκαν από την ίδια αιτία συμψηφίζονται. 

Παρακαλούμε για την πιστή εφαρμογή των ανωτέρω και την αντιμετώπιση όλων των περιπτώσεων θανάτων συνταξιούχων ή ασφαλισμένων από 13.5.2016 και εφεξής από φυσική καταστροφή σύμφωνα με την κοινοποιούμενη διάταξη.

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝ.ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ  ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ