«Το θέμα της επαγγελματικής αποκατάστασης των νέων αποτελεί μια από τις κρισιμότερες προκλήσεις για τη χώρα μας, στην μετά την κρίση εποχή. 

 

Είναι μια πρόκληση κοινωνική, καθώς η ανεργία αποτέλεσε και αποτελεί ακόμα τη σκληρότερη ίσως έκφραση της κρίσης. Στα θύματά της δεν περιλαμβάνονται μόνο οι εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι που έχασαν τη δουλειά τους, αλλά και οι νέοι άνθρωποι που επιχειρούν χωρίς επιτυχία να ενταχθούν στην αγορά εργασίας. Άνθρωποι με προσόντα και μόρφωση, που αντιμετωπίζουν αδιέξοδο στο ξεκίνημα της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας. Που βιώνουν την απογοήτευση και την αδυναμία να εκπληρώσουν τις φιλοδοξίες τους. 

 

Είναι πρόκληση εθνική, καθώς η Ελλάδα – ακριβώς λόγω της ανεργίας και της έλλειψης ευκαιριών – έχει χάσει τα τελευταία χρόνια ένα πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο. Περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι, στην πλειοψηφία τους νέοι, με υψηλή μόρφωση και προσόντα, έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, σε αναζήτηση δουλειάς, αλλά και προοπτικής. Γιατί το ζητούμενο δεν είναι μόνο να εργάζεσαι, είναι και να εξελίσσεσαι επαγγελματικά, να αξιοποιείς την εμπειρία και τις γνώσεις σου, να βελτιώνεις ανάλογα το επίπεδο της ζωής σου. 

 

Και βεβαίως, είναι μια πρόκληση οικονομική. Για να μπορέσει η ελληνική οικονομία να ανακάμψει και να αναπτυχθεί μετά την κρίση, χρειάζεται να επανεφεύρει, ουσιαστικά, τον εαυτό της. Τι σημαίνει αυτό; Ότι θα πρέπει να οικοδομήσουμε μια νέα, ισχυρότερη παραγωγική βάση, εστιασμένη στην καινοτομία και στην εξωστρέφεια. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε αποτελεσματικότερα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας. Θα πρέπει να αναδείξουμε νέους κλάδους και δραστηριότητες, με υψηλή προστιθέμενη αξία για την οικονομία. Ήδη βλέπουμε κλάδους που παραδοσιακά αποτελούσαν επιλογή απασχόλησης, όπως ο δημόσιος τομέας, οι τράπεζες κ.ά. να συρρικνώνονται. 

 

Η επανεκκίνηση θα απαιτήσει ένα νέο μοντέλο αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι από τώρα και για τα επόμενα χρόνια, τόσο η διάρθρωση όσο και οι ανάγκες της αγοράς θα αλλάζουν όλο και περισσότερο. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε νέες γνώσεις, νέες δεξιότητες, νέες ιδέες, καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα. 

 

Όλα αυτά, οδηγούν στο εξής συμπέρασμα: 

 

Το περιβάλλον που θα διαμορφώσουμε για την επαγγελματική αποκατάσταση των νέων, θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την επόμενη ημέρα για την ελληνική οικονομία. Την επόμενη ημέρα για την Ελλάδα. 

 

Η προσπάθεια αυτή, οφείλει βεβαίως να ξεκινήσει από την Εκπαίδευση και τη στενότερη διασύνδεσή της με τον κόσμο της παραγωγής. 

 

Σήμερα αυτή η σύνδεση είναι σχεδόν ανύπαρκτη. 

 

Η Ελλάδα έχει έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς πτυχιούχων στην Ευρώπη και ταυτόχρονα το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας μεταξύ των νέων. 

Την ίδια στιγμή, έρευνες στην αγορά δείχνουν ότι υπάρχει έλλειψη σε συγκεκριμένες ειδικότητες, κρίσιμες για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και της οικονομίας. 

Ταυτόχρονα, η χώρα μας παρουσιάζει σημαντική υστέρηση σε όρους καινοτομίας, γιατί η γνώση που παράγεται στα πανεπιστήμια δεν βρίσκει το δρόμο προς την παραγωγή. 

Η θέση μας, λοιπόν, ως ΕΒΕΑ, είναι ότι απαιτείται μια σοβαρή μεταρρύθμιση στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με συγκεκριμένες προδιαγραφές:

 

 

Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε αναδείξει επανειλημμένα τη σημασία του θεσμού της Μαθητείας, ο οποίος εδραιώνει ουσιαστικά τη δομική σύνδεση της μαθησιακής διαδικασίας με την αγορά εργασίας.

 

Δεν είναι τυχαίο ότι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εφαρμόζουν συστηματικά το συγκεκριμένο θεσμό, εμφανίζουν θετικότερες επιδόσεις στο θέμα της απασχόλησης. 

 

Η Γερμανία έχει τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο στο συνολικό πληθυσμό με ποσοστό 4,5%, όσο και μεταξύ των νέων με 7%. Στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα, το ποσοστό είναι σχεδόν τρεις φορές χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. 

 

Στην Ελλάδα έχουμε συζητήσει αρκετά το θέμα της μαθητείας, και έχει υπάρξει μια σχετική κινητοποίηση προς αυτή την κατεύθυνση. Χρειάζεται όμως μεγαλύτερη προσπάθεια και καλύτερος συντονισμός. Αλλά και μεγαλύτερη και ουσιαστική εμπλοκή φορέων, όπως τα Επιμελητήρια, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν ως συνδετικός κρίκος μεταξύ του εκπαιδευτικού συστήματος και της αγοράς. 

 

Ένα τρίτο, ιδιαίτερα σημαντικό για εμάς θέμα, είναι η στήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας. Στην οποία βρίσκεται ένα μεγάλο μέρος της απάντησης: τόσο στο πρόβλημα της ανεργίας των νέων πτυχιούχων, όσο και στην ανάγκη παραγωγικού μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας. 

 

Χρειάζεται να προτείνουμε την επιχειρηματικότητα, ως θετική επιλογή για τους νέους και ταλαντούχους ανθρώπους. 

 

Και αναφέρομαι κυρίως στη δημιουργική, καινοτόμο και εξωστρεφή επιχειρηματικότητα. Η οποία μπορεί να αξιοποιήσει τις γνώσεις και τα ταλέντα των νέων, παράγοντας ταυτόχρονα προστιθέμενη αξία για την οικονομία. 

 

Το περιβάλλον για την ανάπτυξη αυτού του είδους της επιχειρηματικότητας, σαφώς χρειάζεται βελτίωση. Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη, η οποία σε σχέση π.χ. με τις ΗΠΑ, δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στις ανάγκες αυτού του μοντέλου. 

 

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετά βήματα. Το Επιμελητήριό μας έχει αναπτύξει μια σειρά από υποστηρικτικές δράσεις, όπως είναι η Θερμοκοιτίδα Νεοφυών Επιχειρήσεων και το Δίκτυο Επιχειρηματικών Αγγέλων, για τη χρηματοδότηση καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών. Αντίστοιχες δράσεις έχουν αναλάβει και άλλοι φορείς, τράπεζες, επιχειρήσεις κ.ά. 

 

Τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, ως προς τις δυνατότητες ανάπτυξης της νεοφυούς καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Υπάρχει το ταλέντο, υπάρχει η γνώση, υπάρχει η δημιουργικότητα. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα ευνοϊκό οικοσύστημα, στο οποίο οι καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες θα μπορούν να ανθίζουν και να δημιουργούν αξία. 

 

Και σε αυτή την κατεύθυνση συνεχίζουμε να προσπαθούμε. 

 

Επιχειρούμε να αντιμετωπίσουμε δομικά εμπόδια, όπως η έλλειψη καθοδήγησης και η δυσκολία πρόσβασης σε χρηματοδότηση. 

 

Προτείνουμε τη θέσπιση κινήτρων, φορολογικών και άλλων, για την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που θα συνδέονται με την έρευνα και την καινοτομία.

 

Υποστηρίζουμε τη δημιουργία τοπικών πυρήνων επιχειρηματικότητας, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και το δυναμικό κάθε περιοχής. Και με συνεργασία μεταξύ της τοπικής αυτοδιοίκησης, τοπικών επιχειρηματικών φορέων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά και της κοινωνίας των πολιτών. 

 

Αυτό, όμως, που επίσης χρειαζόμαστε, είναι η διαμόρφωση μιας νέας, φιλικής προς την επιχειρηματικότητα, κουλτούρας. 

Μιας κουλτούρας η οποία δεν θα εχθρεύεται την ιδιωτική πρωτοβουλία. Δεν θα περιχαρακώνει τις φιλοδοξίες των νέων σε μια στενά νοούμενη «επαγγελματική εξασφάλιση και αποκατάσταση». Μέχρι πριν λίγα χρόνια, όλες σχεδόν οι έρευνες έδειχναν ότι η ένταξη στο δημόσιο ήταν πρώτη επιλογή καριέρας για την πλειοψηφία των φοιτητών και σπουδαστών. Αυτό πλέον δείχνει να αλλάζει. Και πρέπει να αλλάξει. 

 

Θέλω να σας πω ότι ο επιχειρηματικός κόσμος έχει όχι μόνο χώρο, αλλά και ανάγκη για νέους ανθρώπους. Ανθρώπους με σύγχρονες γνώσεις και ταλέντο. Ανθρώπους με κίνητρο και φιλοδοξία. Οι οποίοι μπορούν να σκεφτούν πέρα από στερεότυπα και αντιλήψεις του παρελθόντος. Μπορούν να κοιτάζουν μακριά, να ανοίγουν νέους δρόμους και να μη συμβιβάζονται, ακολουθώντας την πεπατημένη. 

 

Χρειαζόμαστε ανθρώπους σαν κι εσάς. Κανείς δεν υπόσχεται ότι, όποιος ασχοληθεί με τις επιχειρήσεις – είτε ως επιχειρηματίας, είτε ως στέλεχος – θα πετύχει. 

 

Είναι, όμως, μια επιλογή που αξίζει τον κόπο. 

 

Έχετε την τύχη να φοιτάτε σε ένα Πανεπιστήμιο που αγκαλιάζει και ενθαρρύνει την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία.

 

Σας προτρέπω να αξιοποιήσετε τις ευκαιρίες που σας παρέχονται για να ακολουθήσετε αυτό το δρόμο. Και να διεκδικήσετε, με τις γνώσεις σας, ένα καλύτερο μέλλον για εσάς. Και για την πατρίδα μας».