Βασικά Χαρακτηριστικά ενός Καλού Manager.

Ομαδικότητα, εργασία και αποτελέσματα

Της Αιμιλίας Τσιρώνη
B.Sc. (Hons) Economics,  M.B.A., Imperial College, University of London

«Ισχυρόν όντα πράον είναι, όπως οι πλησίον αιδώνται μάλλον ή φοβώνται».

 (Απόδοση στα Νέα Ελληνικά: «Ο ισχυρός πρέπει να είναι πράος, ώστε περισσότερο να τον σέβονται παρά να τον φοβούνται»).

Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, πολιτικός, νομοθέτης, φιλόσοφος, ελεγειακός ποιητής, ένας εκ των επτά σοφών της Αρχαίας Ελλάδας.

Ο Χίλων ο Λακεδαιμόνιος γεννήθηκε το 600 π.Χ. και θεωρείται ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Το 556 π.Χ. εκλέχθηκε Έφορος, ένας από τους πέντε ως προέβλεπε το πολίτευμα της Αρχαίας Σπάρτης. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ήταν άνθρωπος που ενδιαφερόταν για τους συμπολίτες του και κατά τη θητεία του πέτυχε αξιόλογες μεταρρυθμίσεις προς όφελος τους, κερδίζοντας έτσι μια θέση στην φωτεινή πλευρά της Ιστορίας.

Τι σχέση όμως μπορεί να έχουν αυτά τα «περασμένα μεγαλεία» με τα χαρακτηριστικά ενός καλού μάνατζερ σήμερα; Μπορεί η πραότητα που είναι συνώνυμο της σεμνότητας, της ταπεινότητας και της προσήνειας να είναι σημαντικές αρετές στον ανταγωνιστικό κόσμο του σύγχρονου μάνατζμεντ;

Η απάντηση είναι ναι, τουλάχιστον όσον αφορά τη σεμνότητα. Σύμφωνα με μελέτη του 2021 που δημοσιεύτηκε στο Sage Journals με τίτλo «Humble Leader Behavior and its Effects on Performance at the Team and Individual Level- A Multi-Perspective Study».

Σε ελεύθερη μετάφραση το ερώτημα που έθεσε η έρευνα ήταν «Ποιο το αντίκτυπο του «σεμνού ηγέτη» («humble leader») στην ομάδα και στο άτομο;» Και η απάντηση που δόθηκε ήταν ότι υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της απόδοσης του εργαζόμενου και της ομάδας εργασίας και της σεμνότητας του ηγέτη της.  

Το παραπάνω πόνημα των Shengming Liu (Fudan University, China), Xin Lucy Liu (Columbia University, USA), Hui Wang (Peking University, China) and Ying Wang (University of International Business and Economics, China) βασίστηκε σε έρευνα στην οποία συμμετείχαν περίπου 300 εργαζόμενοι από 70 διαφορετικές ομάδες εργασίας. Για την καλύτερη κατανόηση των αποτελεσμάτων της μελέτης, προέχει να καταλάβει κανείς την έννοια του «Organisation-Based Self-Esteem», ήτοι της «εργασιακής αυτοεκτίμησης», δηλαδή της θετικής εικόνας που χτίζουμε για τον εαυτό μας μέσα σε ένα εργασιακό περιβάλλον όπου νιώθουμε ότι η συνεισφορά μας αναγνωρίζεται και είναι σημαντική. 

Η ικανοποίηση και η χαρά που αντλεί ο εργαζόμενος από τη θετική εργασιακή «αυτοεικόνα» είναι ένα βασικό κίνητρο για να προσηλωθεί περισσότερο στη δουλειά του και να στοχεύει σε υψηλότερη εργασιακή απόδοση, ατομική και ομαδική.

Κι εδώ ακριβώς είναι το δυνατό σημείο του «σεμνού μάνατζερ»: Είναι εξαιρετικός στο να αναγνωρίζει και να επαινεί την αξία, τα προτερήματα και τη συνεισφορά των εργαζομένων. Επίσης ξέρει να παραδέχεται τα όρια του και να αποφεύγει συμπεριφορές που μειώνουν την αυτοεκτίμηση των άλλων. Επιπλέον ο «σεμνός μάνατζερ» είναι ανοιχτός σε νέες ιδέες και προτάσεις και προτιμά να προσφέρει σεβασμό και γνώση αντί για εντολές, καλλιεργώντας θετικό εργασιακό κλίμα και κουλτούρα.

Τα παραπάνω ευρήματα σίγουρα δεν θα ξένιζαν τον Peter Drucker (1909-2005), ο οποίος θεωρείται από πολλούς ο θεμελιωτής της επιστήμης του σύγχρονου μάνατζμεντ. Σύμφωνα με τον Drucker ο μισθός ενός εργαζομένου δεν αποτελεί το βασικό κίνητρό του, εξίσου σημαντικό είναι να αισθάνεται ότι συνεισφορά του να αναγνωρίζεται.   Επιπλέον η αλαζονεία των διοικούντων δεν έχει θετικό αντίκτυπο στην αποτελεσματικότητα μίας εταιρείας, ο επιτυχημένος ηγέτης δεν λέει «εγώ» αλλά «εμείς».

Όπως είπε:

 «Πιστεύω ότι οι πιο αποτελεσματικοί ηγέτες ποτέ δεν λένε «εγώ». Και όχι γιατί δεν έχουν εκπαιδεύσει τους εαυτούς τους να λένε εγώ. Δεν σκέφτονται «εγώ». Σκέφτονται «εμείς», σκέφτονται «η ομάδα». Καταλαβαίνουν ότι η δουλειά τους είναι να κάνουν την ομάδα να λειτουργήσει. Αναλαμβάνουν τις ευθύνες και δεν τις αποφεύγουν, αλλά είναι το «εμείς» που παίρνει τα εύσημα. Αυτό είναι που δημιουργεί εμπιστοσύνη, που επιτρέπει την επίτευξη του στόχου». ⁽¹⁾

Άλλωστε ακόμα και ο Μακιαβέλι θεωρούσε σημαντική την εμπιστοσύνη και την αφοσίωση. Όπως είχε πει: «Το ισχυρότερο κάστρο που θα μπορούσε να έχει ένας ηγεμόνας, είναι η αγάπη του λαού του».

Φυσικά υπάρχουν κι άλλα χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν τον καλό από τον κακό μάνατζερ: Εργατικότητα πρώτα από όλα, όραμα, γνώσεις, στρατηγική, προσήλωση στον στόχο. Όμως «η ταπεινοφροσύνη είναι η στέρεη βάση για όλες τις αρετές»⁽²⁾ και καμία στρατηγική, όσο σωστή κι αν είναι, δεν μπορεί να συμπορευτεί με μία εργασιακή κουλτούρα που υποστηρίζει την απαξίωση των εργαζομένων. Γιατί όπως είπε και ο Drucker «η κουλτούρα τρώει τη στρατηγική για πρωινό!» ⁽³⁾.

……………………………………………………………………………………………

(1) ‘The leaders who work most effectively, it seems to me, never say "I". And that's not because they have trained themselves not to say "I". They don't think "I". They think "we"; they think "team". They understand their job to be to make the team function. They accept responsibility and don't sidestep it, but "we" gets the credit. This is what creates trust, what enables you to get the task done.’

(2) Κομφούκιος

(3) ‘Culture eats strategy for breakfast’.