ΥΠΟΙΚ 1040077/3831/Β0010/ΠΟΛ.1147/24.6.1999 Κοινοποίηση της υπ` αριθ. 221/1999 Γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους

Σας κοινοποιούμε την υπ` αριθ. 221/1999 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.), που έγινε δεκτή από τον Υφυπουργό Οικονομικών, με την οποία ορίζεται ότι:

Κατά το διοικητικό καθορισμό του αιγιαλού σε ιδιωτικές νησίδες, δεν συντρέχει λόγος δημιουργίας παραλίας, με το αιτιολογικό ότι ο σκοπός που εξυπηρετεί η ζώνη αυτή (ελευθεροεπικοινωνία κάθετη και παράλληλη της ξηράς με τη θάλασσα και τανάπαλιν) δεν υφίσταται, αφού οι ιδιοκτήτες αυτών δύνανται να ρυθμίζουν κατά το δοκούν τις μετακινήσεις τους επ` αυτών.

Αντίθετα, είναι δυνατή η χάραξη οριογραμμής παλαιού αιγιαλού, αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 2 του Α.Ν.2344/1940.

Αρ. Γνωμ.: 221/1999 -------------------

Περίληψη ερωτήματος: Εάν, στην περίπτωση του διοικητικού καθορισμού του αιγιαλού σε ιδιωτικές νησίδες, διαπιστωθεί ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου, είναι δυνατό να καθορισθούν οριογραμμή παραλίας και παλαιού αιγιαλού; ---------------------------------------------------------------------

Ι. Κατ` άρθρον 1 του Ν.2344/1940 "Περί αιγιαλού και παραλίας", "Ο αιγιαλός, ήτοι η περιστοιχούσα την θαλάσσιαν χερσαία ζώνη ή βρεχομένη από τας μεγίστας πλην συνήθως αναβάσεις των κυμάτων, είναι κτήμα κοινόχρηστον, ανήκει εις το Δημόσιον και προστατεύεται και διαχειρίζεται υπ` αυτού".

Εξάλλου, από την παρ. 3 του άρθρου 2 του αυτού νόμου, ορίζεται ότι: "Εις περίπτωσιν καθ` ήν, ένεκα προσχώσεων ή άλλων αιτίων είναι εμφανές ότι, καθ` όν χρόνον ενεργείται ο καθορισμός, ο αιγιαλός είναι διάφορος του εις το παρελθόν τοιούτου, εκ μαρτυρικών δε καταθέσεων μαρτύρων εξεταζομένων ενόρκως υπό της Επιτροπής ή εκ διαφόρων άλλων ενδείξεων δύναται να καθορισθή η παλαιά θέσις του αιγιαλού, η υφισταμένη μέχρι μεν του έτους 1884, εάν υφίστανται κατοχαί ιδιωτών, και πρότερον δε, εάν δεν υφίστανται τοιαύται, η Επιτροπή προβαίνει εις τον καθορισμόν του παλαιού αιγιαλού, χαρασσομένης επί του διαγράμματος κυανής γραμμής".

Τέλος, κατ` άρθρο 5 του αυτού ως άνω νόμου, όπως η παρ. 1 του άρθρου αυτού αντικατεστάθη δια του άρθρου 23 του Ν.1337/1983: "1. Οπου ο αιγιαλός δεν μπορεί, λόγω της φύσεως της συνεχομένης ξηράς, να εξυπηρετήση το σκοπό που αναφέρεται στο άρθρο 7 του νόμου αυτού, επιτρέπεται η διαπλάτυνσή του με την πρόσθετη λωρίδα γης που δεν επιτρέπεται να οικοδομηθή από την παρακείμενη ξηρά μέχρι πλάτους 50 μέτρων, που αρχίζει από το προς ξηράν όριο του αιγιαλού.

2. Η κατά την προηγουμένη παράγραφον προσαυξάνουσα τον αιγιαλόν λωρίς γης, καλείται εν τω παρόντι νόμω "παραλία".

ΙΙ. Εκ των προπαρατιθεμένων διατάξεων σαφώς προκύπτει ότι τόσον ο αιγιαλός, όσο και η παραλία ανήκουν στην κατηγορία των κοινοχρήστων πραγμάτων και τελούν υπό το αυτό νομικό καθεστώς και ο μεν αιγιαλός ανήκει στη φυσική δημόσια κτήση (φυσικό δημιούργημα), αφού ο καθορισμός αυτού δια της διοικητικής οδού δεν έχει δημιουργικό χαρακτήρα, αλλά γίνεται καθαρά για λόγους διοικητικούς, δηλαδή για να γνωρίζει η Διοίκηση ποιες εκτάσεις πρέπει να διαχειρίζεται ως αιγιαλούς και να εκδίδει τις προς διαχείριση και εν γένει διοίκηση αυτών αναγκαίες διοικητικές πράξεις, ενώ η παραλία είναι προϊόν πολιτειακής πράξεως (διοικητικής).

Σκοπός δημιουργίας της παραλίας δε, κατά το άρθρο 7 του Ν.2344/1940, είναι η ελευθεροκοινωνία κάθετη και παράλληλη προς τη θάλασσα δια της κατ` ουσίαν διαπλάτυνσης του αιγιαλού.

Εξάλλου, παλαιός αιγιαλός είναι η εδαφική εκείνη έκταση που αποτελούσε κατά το παρελθόν αιγιαλό, αλλά έπαψε, λόγω φυσικών φαινομένων (π.χ. προσχώσεων) ή ανθρωπίνων ενεργειών, να ανήκει πλέον εις τον αιγιαλόν, η οποία απέβαλε τον κοινόχρηστο χαρακτήρα της και περιήλθε στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου.

Εν όψει τούτου και ιδία του σκοπού τον οποίο εξυπηρετεί η δημιουργία παραλίας, ο οποίος δεν υφίσταται επί ιδιωτικών νησίδων, ήτοι νησίδων που ανήκουν καθ` ολοκληρία σε ιδιώτες οι οποίοι, ως κύριοι ολοκλήρου της νησίδος, δύνανται να ρυθμίζουν κατά το δοκούν, δυνάμει του δικαιώματός των αυτού, τις επ` αυτής μετακινήσεις των, λόγος δημιουργίας παραλίας στις νησίδες αυτές δεν συντρέχει. (Βλέπε την υπ` αριθ. 254/1971 σχετική Γνωμ/ση του Ν.Σ.Κ.), (η οποία δύναται να τύχη εφαρμογή και, εν προκειμένω, αφού η παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν.2344/1940, ως αντεκατεστάθη δι` άρθρου 23 του Ν.1337/1983, δεν διαφέρει από την αντικατασταθείσα παρά μόνον στο πλάτος της καθοριζομένης παραλίας (50 μ.).

Εξάλλου και επί ιδιωτικών νησίδων ο αιγιαλός αυτών ανήκει, κατά τα εκτεθέντα, στη δημόσια κτήση ως πράγμα κοινόχρηστον ανήκον στο Δημόσιο, καθορισμός συνεπώς οριογραμμής αιγιαλού δύναται κατά νόμον να λάβη χώραν και επί ιδιωτικών νησίδων, ως επίσης και καθορισμός οριογραμμής παλαιού αιγιαλού του υφιστάμενου μεν μέχρι του έτους 1884, εφ` όσον υφίστανται κατοχές ιδιωτών και πρότερον, εάν δεν υφίστανται τέτοιες κατοχές.

Οίκοθεν, νοείται ότι, εφ` όσον υφίστανται κατοχές ιδιωτών αναγνωρισμένες από το Δημόσιο νομίμως, οι εκτάσεις των κατοχών αυτών δεν μπορούν να συμπεριληφθούν στον παλαιό αιγιαλό ως ιδιωτική κτήση του Δημοσίου.

Εν όψει τούτων, στα άνω τιθέμενα ερωτήματα αρμόζει η κατά τ` ανωτέρω διδόμενη αναλυτικά απάντηση.