ΥΠΟΙΚ 1031616/2972/Α0010/ΠΟΛ.1114/11.5.1999 Κοινοποίηση της υπ` αριθ. 151/1999 Γνωμοδότησης της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ.

Σας κοινοποιούμε την υπ` αριθ. 151/1999 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που έγινε αποδεκτή από τον κ. Υφυπουργό Οικονομικών, για ενημέρωσή σας και για την εφαρμογή της σε ανάλογες περιπτώσεις.

Αρ. Γνωμ. 151/1999 ------------------

Περίληψη ερωτήματος: Αν η προϋπόθεση που τίθεται στο άρθρο 4, παρ. 1 του Α.Ν.263/1968, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1, παρ. 1 του Ν.719/1977 και με το άρθρο 25, παρ. 2 του Ν.2166/1993, δηλαδή της έλλειψης μέσου ετήσιου εισοδήματος μείζονος του 1.500.000 δρχ., αφορά το ατομικό εισόδημα του αιτουμένου την εξαγορά αυθαίρετου κατόχου δημοσίου κτήματος ή το οικογενειακό τοιούτο. ----------------------------------------------------------------------

Επί του ανωτέρω ερωτήματος, το οποίο εισάγεται στην Ολομέλεια μετά την υπ` αριθ. 370/1998 Γνωμοδότηση του Δ` Τμήματος, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους εγνωμοδότησεν ομοφώνως ως εξής:

Ι. Εις το άρθρο 4, παρ. 1 του Α.Ν.263/1968 "περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των διατάξεων περί δημοσίων κτημάτων", ως αντικατεστάθη δια του άρθρου 1, παρ. 1 του Ν.719/1977 (ΦΕΚ 301/Α`), ορίζεται ότι: "Πας αυθαίρετος κάτοχος δημοσίου κτήματος ανήκοντος εις την ιδιωτικήν περιουσίαν του Δημοσίου και υπαγομένου εις την αρμοδιότητα της Διευθύνσεως Δημοσίων Κτημάτων του Υπουργείου Οικονομικών, είτε έχων τίτλον, είτε στερούμενος τοιούτου, πάντως όμως κατέχων το κτήμα προ της 1.1.1967, δικαιούται όπως, υπό τας κατωτέρω προϋποθέσεις, αίτινες δέον να συντρέχουν κατά τον χρόνο ενάρξεως ισχύος του παρόντος και εντός ανατρεπτικής προθεσμίας ενός έτους από του αυτού ως άνω χρόνου, αιτήσηται παρά του αρμοδίου Οικονομικού Εφόρου την εξαγοράν τούτου, εφόσον:

α) Προκειμένου περί αστικού ακινήτου, έχει αναγερθή επ` αυτού μόνιμον κτίσμα, εις ο κατοικεί ο ίδιος ή η οικογένειά του, έστω και κατά την θερινήν μόνον περίοδον ή χρησιμοποιεί τούτο προσωπικώς, δι` επαγγελματικούς σκοπούς, δεν κέκτηται δε κατά τον χρόνο ενάρξεως ισχύος του παρόντος ετέραν ακίνητον περιουσίαν αξίας ανωτέρω των 2.000.000 δρχ. ή μέσον ετήσιον εισόδημα μείζον των 300.000 δρχ. κατά τα τρία προ αυτού ως άνω χρόνου έτη...".

Εξ ετέρου, εις το άρθρο 25, παρ. 2 του Ν.2166/1993 (ΦΕΚ 137/Α`) ορίζεται ότι: "Η αξία και το μέσο ετήσιο εισόδημα που προβλέπεται από την περ. α` της παρ. 1 του άρθρου 4 του Α.Ν.263/1968 αυξάνεται από 2.000.000 δρχ. σε 10.000.000 δρχ. και από 300.000 δρχ. σε 1.500.000 δρχ., αντίστοιχα.

Οι προϋποθέσεις αυτές πρέπει να συντρέχουν κατά τον χρόνο της εξέτασης από την αρμόδια Επιτροπή της αίτησης που έχει υποβληθεί...".

ΙΙ. Με την ανωτέρω διάταξη σκοπείται η τακτοποίηση των πολλών εκκρεμοτήτων από την καταπάτηση των ακινήτων του Δημοσίου, η οποία δεν επιτεύχθηκε με τον Α.Ν.263/1968, λόγω των αυστηρών προϋποθέσεων που ετέθησαν δια την εξαγορά υπό των κατόχων και του προσδιορισμού του τιμήματος εις την τρέχουσα αξία, γεγονός που επέβαλε την τροποποίηση των διατάξεων του άρθρου 4 του Α.Ν.263/1968, ώστε η εξαγορά των αυθαιρέτως κατεχομένων ακινήτων να γίνει αντί ηλαττωμένου τιμήματος και να απλοποιηθούν οι σχετικές διαδικασίες (βλέπε εισηγητική έκθεση του Ν.719/1977).

Περαιτέρω, με τη διάταξη αυτή παρέχεται η δυνατότητα απ` ευθείας εκποιήσεως δημοσίων κτημάτων στους αυθαιρέτους κατόχους των και μεταξύ των προϋποθέσεων που ορίζονται περιλαμβάνεται και η αρνητική τοιαύτη ότι ο αυθαίρετος κάτοχος δεν έχει μέσο ετήσιο εισόδημα μεγαλύτερο του 1.500.000 δρχ. ή ετέρα ακίνητη περιουσία αξίας ανωτέρας των 10.000.000 δρχ. κατά τα τρία ως άνω οριζόμενα έτη.

Από τη γραμματική διατύπωση της κρινόμενης διατάξεως σαφώς προκύπτει ότι ο νομοθέτης θέλησε όπως το ανωτέρω όριο του μέσου ετήσιου εισοδήματος (ή της αξίας της ετέρας ακίνητης περιουσίας) αναφέρεται εις το εισόδημα (ή την αξία της ακινήτου περιουσίας) του δικαιουμένου στην εξαγορά αυθαιρέτου κατόχου και όχι εις το συνολικό οικογενειακό εισόδημα (ή αντιστοίχως εις την αξία της συνολικής οικογενειακής περιουσίας). Αν ο νομοθέτης ήθελε το τελευταίο, θα όριζε τούτο ρητώς, όπως έπραξε στην αυτή ως άνω διάταξη, όπου, ως θετική προϋπόθεση για την εξαγορά, ορίσθηκε ότι προκειμένου περί αστικού ακινήτου, στο οποίο έχει αναγερθεί μόνιμο κτίσμα, να "κατοικεί ο ίδιος ή η οικογένειά του".

Παρέκκλιση από τη διδόμενη ως άνω ερμηνευτική εκδοχή δεν δικαιολογείται από τη δυσκολία διαπιστώσεως περί του ποιος εκ των συνοικούντων συζύγων είναι ο αυθαίρετος κάτοχος και την εντεύθεν δυνατότητα ενδεχομένως καταστρατηγήσεως του νόμου, καθόσον τούτο ανάγεται στην εφαρμογή της διατάξεως και ελαχιστοποιείται με τον ενδελεχή έλεγχο κάθε συγκεκριμένης περιπτώσεως περί του πράγματι αυθαιρέτου κατόχου.

ΙΙΙ. Κατόπιν των ανωτέρω, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους έχει τη γνώμη ότι η προϋπόθεση που τίθεται στο άρθρο 4, παρ. 1 του Α.Ν.263/1968, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1, παρ. 1 του Ν.719/1977 και τροποποιήθηκε με το άρθρο 25, παρ. 2 του Ν.2166/1993, δηλαδή της ελλείψεως μέσου ετησίου εισοδήματος, μείζονος του 1.500.000 δρχ., αναφέρεται εις το ατομικό εισόδημα του αιτούντος την εξαγορά αυθαιρέτου κατόχου δημοσίου κτήματος και όχι εις το οικογενειακό τοιούτο.